Axar sular,
axar-axar yorulmaz,
Payız-payız, bahar-bahar yorulmaz
Mən kiməm
Məni
fikirləşənin
Ağlına
yüz söz gəlir.
Yəni kim olduğumu
Bilmirsənmi,
ay dəli?!
Taleyi-yüz
cür sözə,
Söhbətə
nədən olan,
Qürbətdə
uyusa da
Yuxusu
vətən olan.
Demə,
görmə vətənin
qürbətdəki heykəli!
Yoruldunmu, yoruldun...
Tale səni
dərddən dərdə salınca,
Gecələri
baş qoymadın balınca...
Çatmadığın
arzuların dalınca
Saat kimi
quruldunmu, yoruldun.
Yasaqlarda
tükəndimi təpərin,
Qoruq yoxsa
nə işi var çəpərin?!
Ağız-ağız
dolaşdımı xəbərin
Ondan-bundan
soruldunmu, yoruldun.
Sönmüş
ocaq isinən yox istinə,
Nə
gələn var, nə gedən var üstünə
Kim su
səpdi kor olası tüstünə,
Kül altında
qor oldunmu, yoruldun.
Qəm deyilən bir nəğməydi, oxudun
Gecə-gündüz dərddən göynək
toxudun.
Çoxlarının gözlərində yox
idin,
Sonra yoxdan
var oldunmu, yoruldun.
Su tapmasan günahınla yu ömrü
Lillənməzmi ləngiyirsə su ömrü?!
Qürbətlərdə çürütdünmü
bu ömrü
Həsrətlərdə qovruldunmu, yoruldun.
Sirr içində açılmayan
sirr olsam,
Yersizlərə, yurdsuzlara yer olsam.
Arzun vardı, - dünya ilə bir olsam
Dünya ilə bir oldunmu,
yoruldun.
Olsa-olsa bir uzunca şeirdin...
Dərmanı yox dərddən paltar geyirdin.
Tale mənə yar olsaydı deyirdin
Tale sənə yar oldumu, yoruldun...
Günahının keşiyində durdular,
Hər fürsətdə
işinə pəl vurdular.
Quluncunu qeybət kimi qırdılar,
Dünya sənə dar oldumu? Yoruldun...
Axar sular, axar-axar yorulmaz,
Payız-payız, bahar-bahar yorulmaz
Yağan yağış, ələnən
qar yorulmaz
Günəş batar, günəş
doğar yorulmaz...
Sən ey dizinəcən qar çıxan ağac
Sən ey dizinəcən qar çıxan ağac,
Yandırsan, canından qor çıxan ağac.
Boyunu boy edən yazın hardadı,
Çiçəkli, yarpaqlı nazın hardadı?
Axtarma, tapmazsan əvvəli sonda
Əsmədə budağın-yuxumu gördün?
Cavanlıq çağımı görmüşdün
onda
İndi də
qocalan çağımı
gördün.
Yarpağın-cavanlıq xatirələrim
Payız yellərinə qarışdı
getdi.
Nə bəxt kömək edər, nə Allah kərim,
Ömür bir amansız yarışdı, getdi.
Sən necə zamanı geriyə çəkdin,
Sabahın bu günə gələn səsiydin.
Bahardan payıza qalan çiçəkdin,
Allahın gecikmiş möcüzəsiydin.
...Sən ey anılmayan,
anılan adam,
Qocalıb zənnində yanılan adam...
Saqqalı ağartmış, saçı
ağartmış,
İçində nəyi var açıb
ağartmış.
Əyninə keçmişi geyib
gəlmisən,
Canından keçmişi deyib
gəlmisən..
Danışa bilirsən, özündən
danış,
Qırışan üzündən, sözündən
danış.
Üstünə bir zaman düşən
gün hanı?
Qocalığın busa, gəncliyin hanı?
Nədir gözlədiyin:
yazım gələcək,
Bəlkə ümidin var qoca ömrünə
Bu qış da, bu qar da
lazım gələcək!
Ananı yalqız buraxmışdın...
Yapayalnız qalacaqsan,
Tək qalacaqsan, tək
Yaxındı uzaq gələcək.
Qocalığına
Nə şəhər yaxın duracaq,
Nə kənd.
Telefonların susacaq.
Ciyəri yanmış həsrət
Axırda qan qusacaq...
Uzaq-uzaq zamanlarda
Sonunu çox uzaq bilib
Bütün körpüləri yaxmışdın.
Hər şey təkrar olunacaq, hər şey
Yalqız öləcəksən,
İllər öncə son anında
Ananı yalqız buraxmışdın...
Ömür qızıl deyil dəyərə minə
Zirvəni bürüyən o duman,
o çən
Gələn qocalığın göz
dağlarıdı
Bir az aşağıdan
boğazdı keçən
Bir az yuxarıda
Qaz dağlarıdı.
Sən ey işıldaquş - atəş böcəyi,
Yollarda ayağı
büdrəyən arzu.
Sən ey qönçələrin
gül gələcəyi
Baharı başına alıb gedən su.
Durub gözlədiyin gün gözə dəymir,
Ha çıx bəxt dağına boşuna hayla
Bənövşə boynunu boşuna əymir,
Dərədə təntimir boşuna
çaylar...
Zamanla can atar ay, il olmağa,
Ayrılıq sazını çalar həmişə.
Yamaclar yarışar sahil olmağa
Çaylar aralıqda qalar həmişə...
Gəzsən də qürbətin
vətən yeri yox,
Özünə təsəlli versən
də hərdən
Yox, daha bu suyun
gedən yeri yox
Bir daha
göl olmaz gölməçələrdən.
Ayrılıq gəlməz ki, imana, dinə
Gənclik qocalıqla çıxmaz
görüşə
Ömür qızıl deyil dəyərə minə,
Yarpaqdı, payızda dəyərdən
düşər.
Ürək boşalanda söz
deyiləndə
Hərənin bəxtinə bir vədə düşər...
Zaman büdrəyəndə, yük
əyiləndə
Soruş gör daş niyə qürbətə düşər...
Yox daha qəribçün açılmaz səhər
Günəş şəfəqini özüyçün
saçır
Ağaç çiçəyini özüyçün
açır,
Xəyalı tədirgin, ümidi qançır.
Sən mənə baxmadın, mən sənə baxdım,
Getmisən, geriyə dönsənə
baxtım?
Eynini açmaz ki, açılan səhər
Eynini açmaz ki, açılan səhər
Bir dərdə
sığınıb qalmaq
da varmış.
Qürbətin əlindən çıxıb
birtəhər
Vətən xəyalına dalmaq
da varmış...
Dayanıb payızın künc-bucağında
Vətən yollarına baxmaqdı peşən.
Yaşın bu çağında,
qəm qucağında
Bitib-tükənməz ki, vətən əndişən.
Ömür sınağında nəfsinə
sınsan
Çəkdiyin çilələr hədər
gedər ki?!
Yoxun varlığına inanan insan
Varın yoxluğuna nə dərd edər ki?
Kəm bəxtin kimlərin yadına düşdü,
Harda xatırladı kim, harda, səni.
Vətən qürbət ilə
necə görüşdü
Və... harda uduzdu
"qumarda" səni?
Yetmişdən o yanda qalan sevgilər
Ölüm diksindirər ruhunu
hərdən
Beləmi olurmuş yaxına gəlmək?
Sevilən günlərdən, sevən
günlərdən
Ömrün sevilməyən çağına
gəlmək...
Bu suçun astarı üzündən baha,
Mələklər qatında bilinməz sayı.
Bu necə həsrətdi dodaq-dodağa,
Tələsən baharla gecikən payız...
İtdi cümlələrin nöqtə,
vergülü,
Söz-sözə yovuşub dilə gələmmir.
O gözün oduyla bu gözün külü,
Nə illah etsən də qafiyələnmir...
Əvvələ yararı yox ki, sonların
Boşluqlar doldurar dəstəyi
gür-gür
Başına daş düşsün
telefonların
Bir dost səsini də mənə çox görür...
Buludlar yerini söyləyər sənin
Yol çəkən gözlərin
dolub hardasa
Qoxusu burnunda qalan bədənin
Yuxusu dərbədər olub hardasa...
Qırınqırıntısı ilk məhəbbətin,
Ah yalan sevgilər, yalan sevgilər.
Altmışdan bu yana keçməsi çətin,
Yetmişdən o yanda qalan sevgilər.
Hərdən əl edərdi uzaq gələcək
Hərdən əl edərdi uzaq gələcək
Düşüb arxasına gedərdi ömrün.
Yəqin, sən öləndən
sonra öləcək
Ömründən uzundu bu dərdin ömrü...
Bəlkə də dünyanın
dərddi hakimi
Gələndən gedəndən bir-bir
haqq alar..
Çəkər keşiyini sabaha kimi,
Sən gecə yatarsan, dərd oyaq qalar.
Yarımçıq qalacaq qürbət səfərin,
Bir qayıq qalacaq ləpədöyəndə.
Günlərin birində ölüm xəbəri
Gəlib qapınızı qəfil döyəndə.
Yaşı hesablamaq son təsəllidir
Xeyli yaşamışdı deməyin onda
Ney olsa neylərdi bir Allah bilir,
Qurumuş qamışdı deməyin
onda.
Eşidən deyil ki, bahar, sözünü
Dönsə kəlmələrə dodağında qəm:
- Yetmiş doqquz dəfə gördüm üzünü
Dünya dağılmazdı yüz dəfə görsəm...
Əgər hopubdursa torpağa, daşa
Nə cavab verəsən bu inada sən?
Çevrəndə yel vurub yengə oynaşar,
Qürbət dənizində qərib ada sən.
Məmməd İSMAYIL
Ədəbiyyat qəzeti.- 2019.-
14 sentyabr. S. 11.