Havanı dəyişməyin vaxtıdır...

Gülşən Adışova orta məktəbi İmişli rayonunun Göbəktala kəndində bitirib. Bakı Dövlət Universitetinin Filologiya fakültəsində II kursda təhsil alır. Onunla fakültədə fəaliyyət göstərən "Söz" yaradıcılıq birliyinin məşğələsində görüşməli idik. Araya pandemiya tətili düşdü...

"Ədəbiyyat qəzeti"nin oxucularına təqdim etdiyim bu hekayə mənim üçün iki cəhətinə görə maraq doğurur. Birincisi və ən mühümü, hələ təcrübəsiz olan Gülşənin nəsr yaza bilmək istedadı, sözün ahəngini tutmaq, nəsrlə poeziya yaratmaq qabiliyyəti. İkincisi də tanış mövzuya yeni bir dönüm gətirə bilməsi, oxucu ilə "oyun qurmağı" və oyunun içindən çıxmağı bacarması.

Hekayə gənclərin daha çox müraciət etdikləri bir mövzuda yazılıb. Gənc müəllif uğursuz qəhrəmanını ölümlə üz-üzə qoyur...

Tariximizin ayrı-ayrı dövrlərində yaranmış bədii əsərlərə nəzər salanda hər zaman üçün müəyyən motivlərin aparıcı olduğunu görürük. İndiki şəraitdə isə ən çox rastımıza çıxan çarəsizlik, ölüm, intihar motividir. Bu motiv ayrı-ayrı şairlərin, sözə könül verən insanların fərdi istedadından və üslubundan asılı olaraq müxtəlif səviyyələrdə təzahür edir.

Mənə elə gəlir ki, bunun arxasında sözün hiss etdiyi, bölüşmək istədiyi zəmanə həqiqəti, ictimai gerçəklik dayanır. Bu, sadəcə, estetik hadisə deyil, burada ciddi sosial və psixoloji amillər axtarıla bilər. Sözün, xüsusilə şeirin hiss etdiyi sərt həqiqət budur ki, yaşadığımız son dərəcə mürəkkəb zəmanə, xüsusən də indiki gənc nəsil üçün dərk və qəbul edilməsi çətin olan yeni münasibətlər sistemi - qloballaşan dünya, tanıdığımız ölçüləri və dəyərləri qarışıq salan, bizi dünyanın, dünyanı bizim ayağımıza gətirən "informasiya cəmiyyəti" və özümüzün bir toplum olaraq dünyanı və dünyada baş verən prosesləri qavramaq, mənimsəmək "tutumumuz" bədii sözü də həyat-ölüm dilemması qarşısında qoyur.

İctimai düşüncədəki bulanıqlıq, vaxtsız ölümlər, intihar hadisələri öz əks-sədasını ictimai proseslərin ən həssas güzgüsü olan bədii sözdə tapır.

Gülşən Adışovanın sizə təqdim etdiyimiz hekayəsi də bu havanın içində yaranıb.

Ancaq Gülşənin yazısının fərqini bunda görürəm ki, gənc müəllif həm insanların düşüncəsindəki, həm də ədəbiyyatdakı havanı dəyişməyin zəruriliyini hiss edir. Bunun üçünsə təbiətin ən zərif yaratdığı və yaşamaq təyinatı verdiyi çiçək qədər güclü olmaq tələb olunur.

Məti Osmanoğlu

Ədəbiyyat qəzeti.- 2020.- 19 sentyabr. S. 21.