"Elektron gündəlikdən səhifələr" silsiləsindən

15 aprel 2021

İş otağımdan harasa çıxanda çox vaxt telefonumdakı mahnını söndürmürəm. Çünki dərslər olmadığına görə bütün otaqlar və dəhlizlər boş olur.

Amma bu gün həyətə düşmək üçün pilləkənlərdən enəndə qarşıma iki qız çıxdı, telefonumdan səsi gələn Yaqub Məmmədov isə onlara fikir vermədən "Zabul segah"ını oxumağa davam elədi.

Boş binada muğamın səsi elə aydın eşidilirdi və tərslikdən xanəndə qəzəlin elə maraqlı yerində idi ki, yanımdan keçən qızların, qulaqlarını şəkləyib musiqini necə dinlədiklərini lap dəqiqliklə hiss elədim. Yaqub Məmmədov isə oxuyurdu:

Zülfün əcəb ahəstə yatıb tər sinən üstə,

Tərpənsə, xəta baş verəcək, qoyma oyansın.

Yanımdan keçdikdən sonra qızlardan birinin o birinə nəsə pıçıldadığını eşitdim. Və hiss etdim ki, özlərini gülməkdən zorla saxlayırlar. Amma onlardan biri daha dözə bilmədi və pıqqıltıyla elə ucadan güldü ki, telefonumun içindəki Yaqub Məmmədov da elə bil diksindi və başını çevirib onlara baxdı. Əlindəki qaval az qaldı yerə düşsün, amma mən "pauza"nı vurub onu sakitləşdirdim və qızların ardınca baxdım. Qızlar pilləkəni qalxdıqdan sonra da gülüşlərini kəsmədilər və boş dəhliz onların gülüşlərini əks etdirərək birinci mərtəbədə mənə çatdırdı. Hiss elədim ki, onların bu hərəkəti bir az xoşuma gəlmədi və fikirləşdim, kaş onlardan qisas almaq üçün bir şansım olardı.

Təxminən beş-on dəqiqə günəşin altında gəzişdikdən sonra təzədən universitetə qayıtdım və bir də gördüm ki, həmin qızlar kontur vurmaq üçün "Milliön" aparatının qarşısında dayanıblar. Yaqubun dəstgahından sonra bu dəfə də telefonumdan Adriana Mezzadrinin ispan dilindəki "Marcas de ayer" mahnısı eşidilirdi. Qızların yanından keçəndə dayandım və əlimə düşmüş fürsəti dəyərləndirmək üçün:

- Bağışlayın, xanımlar! - deyə sözə başladım.

Qızlar üzlərini döndərib mənə baxdılar və onlardan biri:

- Buyurun, - dedi.

Sözümə davam elədim:

- Bayaq nəyə gülürdünüz, bilmək olar?

Hiss etdim ki, gözləmədikləri sualdan duruxublar.

Çaşqınlıqdan bir-birlərinin üzünə baxdılar və mən təşəbbüsü ələ alaraq sözümə davam elədim:

- Əslində, o şeirdəki "zülf" sözünü başa düşmüsüzsə, əhsən sizə.

Sözümü deyib pillələri qalxmaq istəyirdim ki, qızlardan biri:

- Niyə başa düşmürük ki? Elə bircə siz başa düşürsüz? - deyə dilləndi.

Sonra rəfiqəsindən ruhlanan o biri qız da dilə gəldi:

- Yaxşı, bəs siz deyə bilərsiz, indi o qulaq asdığınız ispan dilindəki mahnıda nə deyir? Hə? Məsələn, nə deməkdi "siento que te conozco hace tiempo de otro milenio y de otro cielo". (Tərc: mənə elə gəlir ki, səni çoxdan tanıyıram, başqa minillikdən, başqa səmadan).

Məni yaxşıca pərt etdiklərini düşündükləri üçün bu sualdan sonra bir-birlərinin üzünə baxıb hiss etdirməməyə çalışaraq gülümsədilər.

Vaxtilə ispancanı öyrənməyə cəhd edərkən bu mahnının da sözləri üzərində baş sındırmışdım və soruşduqları misranın mənasını, xoşbəxtlikdən, bilirdim, amma qəfildən ağlıma gəldi ki, onların sualına bir az fərqli formada, mahnıdakı digər misrayla cavab verim və üzümdə təəssüf ifadəsiylə dedim:

- Aaa, yoxe bilmirəm. Bəs yaxşı, siz deyə bilərsiniz, məsələn, ən son nə zaman yaşamısız "cuando me besas en la frente" duyğusunu? (Tərc: sən alnımdan öpdüyün an).

Qızlardan biri nəsə demək istədi, amma ani səssizlikdən sonra eşitdiyim yeganə şey onlardan birinin digərinə:

- Ay qız, gəl. Fikir vermə, boş-boş danışır da, - deməyi oldu.

Onlar qapıya tərəf gedib binanı tərk etdilər, mənsə pillələri sakit-sakit yuxarı qalxıb otağıma qayıtdım və illər əvvəl ispan dilini öyrənərkən feysbukda yarı ingilis, yarı ispanca yazışdığım meksikalı qızı, onun ağır xəstə olan anasını xatırladım və xatırladım ki, bir dəfə yazışarkən, qız oralarda indi gecə olduğunu, həmin gecəni anasının yanında xəstəxanada keçirəcəyini demiş və palatanın şəklini atmışdı. Üstündən 8 il keçirdi və mən indi nə o palatanın içini, nə də qızın feysbukdakı adını xatırlayırdım, amma anasının sağ olub-olmadığını bilmək həmin an mənə necə maraqlı gəldisə, bir az sonra özümü feysbukun axtarış yerində tapdım. Nəticəsiz cəhdlərimdən sonra bomboş iş otağında pəncərənin qarşısında dayanıb universitetin həyətinə səssiz-səssiz baxmaqdan başqa əlimdən heç nə gəlmədi.

6 mart 2019

Bu gün metro kartına yükləmək istədiyim pulu ödəmə aparatı bir neçə dəfə dalbadal geri qaytaranda ağlıma gəldi ki, kaş haram pul qazananların o haram pullarını da xərcləmək istədikləri yerlərdə bu cür geri qaytarardılar. Məsələn:

- Cənab, bağışlayın, amma deyəsən, bu pulu halal yolla qazanmamısınız.

Və ya:

- Xanım, üzrlü hesab edin, sizə xidmət göstərə bilməyəcəyik.

17 avqust 2016

Tələbə ikən dəniz rəngli gözlərinə vurulduğum bir qız var idi. Bir dəfə universitetin üçüncü mərtəbəsində dəhlizdə onunla üzbəüz gələndə gözlərinə özümdən xəbərsiz uzun-uzun elə baxdım ki, mənə elə gəldi, dənizdə boğuluram. Dalğaların arasından birtəhər xilas olub pəncərədən çölə baxa-baxa fikirləşdim ki, bu qız da o qızlardandır ki, yazıçı demişkən, kirpiklərini qaldıranda elə bilirsən bəşəriyyət tarixində yeni bir səhifə açılır.

İndi o vaxtdan üç il keçir. Onun haralarda olduğunu bilmirəm. Amma feysbukda dostluq təklifi göndərə biləcəyim adamlar sırasında onun adını hər dəfə gördükcə həmin an yadıma düşür və hərdən belə bir dənizə qərq olub məhv olmaq da keçir içimdən.

15 dekabr 2016

Hər dəfə qar yağanda mənə elə gəlir ki, dünyada məndən başqa hamı xoşbəxtliyi tapıb və mən o xoşbəxtliyə aparan yollarda hər kəsdən arxada qalıb yolu azmışam, hələ də sərgərdan-sərgərdan yolları dolaşıb onlara çatmağa çalışıram.

29 avqust 2016

Vaxt var idi, Azərbaycan Dillər Universitetinin həyətinə belə bir qar yağmışdı. Onda 2015-ci il yanvarın 9-u idi, dördüncü kursdaydım. Həmin gün imtahanımız var idi. Amma ürəyimdə imtahan həyəcanından çox, yağmış qarın və bir hadisənin həyəcanı var idi. Binanın qapısı ağzında dayanmışdım, çöldəki qara, universitetə axışan tələbələrə baxırdım. Qapının qarşısındakı sürüşkən mərmərlərdən keçib içəri girməyə cəhd edən bir qızı gördüm. Qız, şübhəsiz ki, yıxılmaqdan möhkəm qorxurdu. Tək idi, yanında rəfiqəsi də yox idi ki, köməkləşələr. Elə oldu ki, bu təhlükəli ərazini həyəcanla və yazıyagəlməz qızsayağı qorxu nidaları ilə keçməyə çalışan qıza "burdan keçin, belə keçin", - deyə dilucu məsləhət verəsi oldum, amma dahiyanə məsləhətlərim qıza kifayət eləmədi və o, gözləmədiyim halda yenə də qızsayağı şirin qorxu nidasıyla "xahiş edirəm, əlinizi verin" - dedi. Qapının ağzından əlimi uzatdım. Qız əlimdən tutub içəri keçdi. Təbəssümlə təşəkkür eləyib ikinci mərtəbəyə qalxdı. O qızla çox ünsiyyətimiz olmasa da, təhsil aldığımız ortaq fakültəyə görə aramızda qiyabi tanışlıq var idi və indi bunu yazarkən o vaxt ona qarşı heç bir hissim olmadığını xatırlayıram. Amma bu hadisə baş verəndə mən bir vaxtlar ötəri xoşlandığım və çoxdandır xatırlamadığım dəniz gözlü qızı xatırlamışdım. 2015-dən bir il sonra, 2016-cı ilin yanvarında əsgərlikdə olarkən postda 30 dərəcə şaxtada dayanıb, düşmən şəhərin işıqlarına baxa-baxa çaqqalların, qurdların və erməni traktorlarının səsini dinləyərkən isə mən nə o qızı, nə o biri qızı, nə də ADU-nu xatırlayırdım. Onda mən Cek Londonun "Ocaq" hekayəsində, donmamaq üçün başı kəsilmiş toyuq kimi o tərəf-bu tərəfə qaçan hekayə qəhrəmanını düşünürdüm və düşünürdüm ki, qış fəsli, həqiqətən də, soyuq imiş və çox insanın bu həqiqətdən xəbərləri yoxdur. Və onda həm də anlayırdım ki, "Quran"da təsvir edilən Qiyamət günü nə deməkdir. O gün heç birimiz ötmüş həyatımızın gözəlliyini zərrə qədər düşünə bilməyəcəyik. Bu dünyadakı uğurlarımız, arzu və xəyallarımız, yaşadığımız xoşbəxt anlar, sevib-sevildiyimiz gənclik çağlarımız, yaşamaq uğrunda həvəslə çarpışmalarımız - bunların heç biri yada düşməyəcək və Allah bilir, həmin gün nə cür təşviş və həyəcan içində olacağıq.

Təvəkgül BOYSUNAR

Ədəbiyyat qəzeti.- 2021.- 10 iyul.- S.15.