Sənə
vurulmaqdan başlanır Vətən...
Muğam
müsabiqəsi
Bu dəniz
qanadlı, bu tufan dəli,
Məst olub
özünün cilvələrindən.
Nə sonu
görünür, nə də əvvəli,
Gəlir əbədiyyət
zirvələrindən.
Bu nə
möcüzədir, olub aşikar?
Gecəni qərq
edib qızıla, zərə.
Açıqdır
büsbütün bağlı qapılar,
Dünya
görməyibdir belə mənzərə.
Səs
səsin içindən açılıb gedir,
Söz
sözün içindən açılıb gedir.
Bu gecə
dil açıb daşlar oxuyur,
Qayalar heyrətdən
uçunub gedir.
Bu səsin
bir ucu bu yer üzündə,
Bu səsin
bir ucu göylərə çatır.
Qoşul bu nəğməyə,
qanadlan sən də,
Qalx, ordan seyr elə bu
kainatı.
Gör kimdir göstərən iqtidarını,
Gecəni döndərib
günə, gündüzə.
Yerdə axtarmayaq
bəstəkarını,
Allah bəstələyib göndərib
bizə.
Bu necə nəğmədir
qalxır alovlar,
Bəs niyə
alışmır o mizrab,
o sim?
Ən parlaq işıqlar göz qamaşdırar,
Könül qamaşdırır
bu yanar tilsim.
Bu necə duyğudur, bu necə uyqu,
Hansı məkandasan,
hansı səsdəsən?
Könül, "Mənsuriyyə"
zirvəsidir bu,
Mələklər mat qalan
zirvə üstdəsən.
Bu yerdə ərinmiş qızıl çayları,
Qızıl şəlalələr
çağlayır burda.
Burda Məcnunların
eşq ocaqları
Yanır, için-için
ağlayır burda.
Burda ölüm-itim qorxusu yoxdur,
Zamanın, məkanın
itib kəsəri.
Burda qar yağdırmır Qaryağdıoğlu,
Alov ləpəsidir
zəngulələri...
Bu səslər, bu qızıl qanadlı səslər
Döndərir dünyanı
gülə, gülzara.
Bu yanar zirvədən günəşpərəstlər
Meydan oxuyurlar zülmətbazlara.
Kiminsə hardasa milyonları var,
Göyləri doğrayan
şəhpəri yoxdur.
Allahla danışır
bu kaman, bu tar,
Heyif, nadanların
xəbəri yoxdur.
Ələ düşəcəkmi
bir də bu fürsət,
Bir də yaradarmı təbiət bizi?!
Dirilik suyudur, olubdur qismət,
Muğamla dolduraq piyaləmizi.
Biz də pərdə-pərdə
gələk ilhama,
Biz də dalğa-dalğa ucalaq, könül.
Gedək, qardaş
olaq yeddi muğama,
Səkkizinci muğam
biz olaq, Könül.
Susmasın qoy muğam müsabiqəsi,
Günəşlə birlikdə
açsın səhəri,-
Tökülsün göylərdən
nur şəlaləsi,
Yusun yer üzündən zülməti,
şəri!
Mənim baba sərvətim
Xoş görmüşük,
"vəfalı dost",
köhnə kədər!
O gördüyün
sellər-sular axıb
gedib,
Amma sənin bir telin də
dəyişməyib zərrə
qədər.
O gördüyün
bağ-bağçalar yanıb
gedib,
Sən dirisən,
sən təzə-tər.
Bu təntənən, bu büsatın
qabağında dayanmağa
təzə qurban - oğul istər.
İllər boyu bəzənmisən süslü-süslü,
yaşamısan aşkar-gizli.
Çoxu elə bilibdir ki, yox olmusan.
Amma xeyr!
Dünənimdən bugünümü
nişan alan
ox olmusan.
Sən mənimsən,
sən Xətai
xətasından doğulmusan.
Sam Mirzənin, Şah Abbasın
gözü bağlı,
hökmi-fərma
ədasından doğulmusan.
Hicran günü
sən Qüdsinin
dağ çiynində
zərli paqon,
yaxasında bəzək-düzək,
yanağında yaş olmusan.
Zaman-zaman nifrətimə,
qəzəbimə tuş olmusan.
Yayınmısan qılıncından
Səttarxanın, Bağır
xanın,
Baş qoymusan ayağına
neçə-neçə qəhrəmanın.
Sən xəyanət
adlanan bir sərdabədə
gizlənmisən ilan kimi.
Həqiqətin boğazına
dolanmısan
yalan kimi.
Qulağına bir mərd səsi gələn kimi,
İgid iyi alan kimi
açılmısan, yığılmısan.
Sən mənimsən.
Mənim üçün
məndən əvvəl
doğulmusan.
Mən yeddi dağ aşmalıyam,
sənsə mənim
yolum üstə
əjdahaya dönə
bilən
bir qızıl
cam...
Hər üzünü,
hər donunu,
hər cildini tanıyıram.
Xoş görmüşük,
yüz illəri ayaqlayan
cavan kədər.
Yüz sevincə
qatılsa da,
yüz gülüşə
qarışsa da,
yeyilməyən yavan kədər.
Sən - babamdan
qalan sərvət,
sən - atamdan
qalan dövlət...
Mən bələdəm
dəyərinə-dəyməzinə,
yüngülünə, ağırına,
-
Çeynədiyin oğulların
varisiyəm,
Çıxacağam axırına!
Oxuyur Zeynəb
xanım!
Mən belə
görmüşəm dağ
çaylarını
Qışqıra-qışqıra yol gələn zaman.
Axıb zirvələrdən
göy dənizlərə
Tufanlar qoynunda dincələn zaman.
Mən belə görmüşəm dağ
qartalları
Göyləri qılınctək
doğrayır, biçir.
Qanadı üstündən
qızıl şəfəqlər,
Qanadı altından
buludlar keçir.
Mən belə
görmüşəm dan söküləndə
Əsir qız yerişli səhər yelləri.
Günəş gözəllərtək
qalxır yataqdan,
Axır üfüqlərə
işıq selləri.
...Axdıqca nəğmələr
şəlalələrtək
Saçılır ruhuma, könlümə işıq.
Gəzir damarımda
qızıl qan kimi
Nəğmə odqarışıq,
işıqqarışıq.
Nəğmələrmi ona yaraşıq verən,
Omu nəğmələrə
ilkin yaraşıq?!
Bilmirəm...
Bir onu bilirəm ki, mən
Mayası nəğməylə
yoğrulub onun.
Özü nəğmələrçün
heç doğulmamış,
Nəğmələr
eşqiylə doğulub
onun.
Nəğmələr süzülür
tərpənişindən,
Nəğməyə döndərir
baxırsan hara.
Dalğalı, rüzgarlı
ədalarıyla
Axır guşələrə,
axır xallara...
Nəğmə külək
kimi bükür, bürüyür,
Alır qanadına
onu...
bizi də,
-
Qaynayır-qarışır öz nəğməsinə,
Bir nəğmə bəndinə
dönür özü
də.
Onun tilsimində
qanun, kaman, tar
İnləyir sevdalı
bir könül kimi.
Yarımqəhqəhələr, yarımfəryadlar
Açılır, saçılır
qızılgül kimi.
Oxuyur, səsində
ilahi saflıq, -
Əsrlər üstündə
açıbdır yelkən.
Bu ilham axarı, bu nəğmə seli
Tökülür ölməzlik
zirvələrindən.
Mənə elə gəlir onunla birgə
Hələ açılmamış
güllər oxuyur.
Dinir dalğa-dalğa
Arazım, Kürüm,
Bulaqlar səslənir,
göllər oxuyur.
Sağında Savalan, solunda Kəpəz,
Cənublu-şimallı ellər
oxuyur.
Muğam dalğalanır sərablar kimi,
Əsrlər, karvanlar,
çöllər oxuyur.
Hələbdən dolanıb
Bağdaddan keçən
Pərvanə qanadlı
yellər oxuyur.
Bahar səmasıtək saflaşır
ürək,
Nəğmələr baş vurur ağ buludlara.
O qalxır
fövqünə bütün
dərdlərin,
Dünya başdan-başa
dönür gülzara.
Oxuyur nəğməkar...
Nəğmələrində
Dil açır
həqiqət, həyat
sevgisi.
Ona bir müğənni söyləmək azdır,
-
Səadət saqisi!
Bahar saqisi!
Qaçaqkənd
Nə qarlı dağların, buz bulaqların,
Nə yaşıl
nəğməli meşələrin
var.
Nə mavi suların, qayalıqların,
Nə dilbər
qucaqlı guşələrin
var, -
Bəs niyə
bu qədər şirinsən mənə?
Nə gümüş şəlalən, nə zümrüd gölün,
Nə qızıl
xınalı kəkliyin,
daşın...
Al günün altında açılar gülün,
Qış günü
qəzəblə çatılar
qaşın,-
Bəs niyə
bu qədər şirinsən mənə?
Payız buludları,
yaz buludları
Hayqırar, əlində
qızıl qırmancı.
Günəşin yandırıb-yaxar
otları,
Torpağın duz dadar, yovşanın acı,-
Bəs niyə
bu qədər şirinsən mənə?
O şoran
çöllərin, şor
axmazların
Şəkər qamışları
bitirir yoxsa?!
Gözümü yaşartdı
sərt ayazların,
Dedi, ürək yanar gözdən yaş axsa...
Bildin ki, sən məni ağlatmaq çətin,
Sevincim dərində,
qəmim dərində.
Bağrımın başında
sərt təbiətin
-
Qədim kitabədir
daş üzərində.
Əllərin qabarlı, qəlbin tərtəmiz,
Səndəki qeyrətə,
eşqə güvəndim.
Bağların kölgəli,
gözün kölgəsiz,
Ocağı, təndiri
tüstülü kəndim.
Axmısan ömrümə
odla su kimi,
Mən öz qismətimdən özüm
razıyam.
Hardasa qızaran
alov dilimi,
Hardasa bozaran buz parçasıyam.
Çoxları göz yumdu gözəlliyinə,
Bilmədi bu qədər şirinsən,
nədən?!
Xallı turacların
öyrətdi mənə:
Sənə vurulmaqdan
başlanır Vətən.
Sənin cadar-cadar dodaqlarında
Bütün laylaların
etibarlısı.
Sən qızıl
beşiyim!
Gəzsən cahanda
Görəsən varmıdır
bizdən varlısı?!
Sevgi nağılı
Oğlan boğulurdu
həyəcanından,
Ölçürdü, biçirdi
iki kəlməni.
Ayağı altından
qaçırdı cahan,
Güclə pıçıldadı:
"Sevirəm səni..."
Qız baxdı
sürəkli, kəskin
baxışla,
Sanki biçib tökdü oğlanı birdən.
Çatıb qaşlarını
dedi: "Bağışla,
Sınaqsız sevgiyə
inanmıram mən".
Oğlan dilə gəldi: "Şərtini
söylə,
Lap ölümə göndər,
çək imtahana..."
Qız dedi:
"Sübh çağı
güləndə göylər
Gedib çıxacağam
bir gül bağına.
Çevrilib, qoşulub qızılgüllərə
Bir budaq üstündə alışacağam.
Oğul gərəkdir
ki, axtarıb dərə,
Min bir qızılgülə
qarışacağam".
Dan yeri ağarıb sübh açılanda
Oğlan gül bağına gəldi bir səhər.
Gülüş bir yandadır, fəryad bir yanda,-
Uyuyur gözəllik,
ötür bülbüllər.
Qönçələr yuxulu,
güllər mürgülü...
Uçuna-uçuna "Bəxtəbəxt!"
dedi.
Uzadıb əlini
dərdi bir gülü,
İgidə bəzəkdir
cəsarət, dedi.
Yumdu gözlərini, amma bir anlıq,
Çağırdı ən əziz, ən doğma adı.
Açdı gözlərini...
Bu zaman artıq
Gördü sevgilisi
qarşısındadır:
- İgidim!
Sərvərim!
Canım-ciyərim!
Necə tapdın
məni min gül içindən?!
- Gülüm,
bürünsən də
çiçək ətrinə,
Gizlədə bilmədin
eşq ətrini sən,
Çünki... sevirsən!
Zabil PƏRVİZ
Ədəbiyyat qəzeti.- 2025.- 23 may (№18).- S. 28.