Təbriz

I

Hansı alverçin Babəkin qollarını satdı?

Hansı dabbaqçın Nəsiminin dərisini aldı?

Hansı nanəcib cərrahın anamın dilini kəsdi?

Bizi Azəri səsləyən dilçinin başına daş düşsün,

Sənin kəbinini kəsən mollanın

ocağına su calanaydı,

Səni tərifləyən aşığın səsi bataydı,

Sən öz bacını qısqanarkən quyuya saldın,

Sən öz qardaşının, bacı söyüşü

eşitməsin deyə, canını aldın.

II

Uşaqlığım qonşumuzun quzusu ilə böyüdü,

Xatirələrimi otlayırdı evimizin böyründə.

Bir gün,

Sallaqların quzunun başını kəsdi,

Xatirələrimin başını kəsdilər sallaqların.

Bir gün,

Şirin yuxudaydım gecə yarısı,

Atamı əlimdən aldın.

Bir gün,

Anam, ayaqyalın qaçırdı

çörəyin ardınca qarın üstündə.

Qar, anamın ayaqlarından utanırdı,

Sən, utanmırdın, Təbriz.

III

Xeyir ola!

Ayna-daraq alırsan,

Yaman yetişirsən Gəcilin1 kəkəli

qızına

Yenə kimin oğlunu yazıq eləyəcəksən, Təbriz?

IV

Nə qədər gözəllikdə Yusifə bənzəsən də,

Nə qədər qəmin Yaqubun qəmi qədər olsa da,

Yusifin qardaşları qədər xainsən, Təbriz.

V

Anam,

Gündüzlər sənə güllü xalçalar toxudu,

Gecələr, ayaqqabı tikdi.

Anamın,

Nə ayaqlarına başmaq geydirdin,

Nə məzarının üstünə gül qoydun.

Atam

Gündüzlər sənə alma dərdi ağacdan,

Gecələr bağ suvardı.

Atamın,

Nə ağzına bir dilim alma qoydun,

Nə məzarının başında bir ağac əkdin.

Mən

Gündüzlər sevdiyim qızları

gəlin köçürtdüm yad qapısına,

Gecələr şeirlər yazdım.

Mənim...

Mənim ahım səni tutsun, Təbriz.

VI

Bir gün,

İtə çörəyimi verdim

Barmağımın tuşundakı o küçənin başında.

Bir gün,

O qırmızı dağ uçurdu,

Dağa kürəyimi verdim.

Bir gün,

Küçəndən keçirdim bir axşamüstü,

Mənə bir göz vurdun,

Sənə ürəyimi verdim.

İt,

Qapımda çörəyimi qoruyur illərdir,

Dağ,

Arxamda kürəyimi qoruyur illərdir.

İllərdir,

Ürəyimə xəncər soxursan, Təbriz.

VII

Nə qədər səni İsfahana vermirdilər,

Ayrılıq şeiri oxuyurdun hər səhər-axşam.

Nə qədər, Əmirəqız2 barışmırdı Tehran ilə,

Vətən şeiri oxuyurdun hər səhər-axşam.

Səni İsfahana verəndən sonra...

Əmirəqız Tehran ilə barışandan sonra...

Sənin şairliyinə nə gəldi, Təbriz?

VIII

Hansı dildə sənə yalvarmalıyıq?

Mahnılarımızı hansı yurda köçürməliyik?

Rəqslərimizdə qollarımız göylərdə qalıb.

Şeirlərimizi hansı qəbiristanlıqda basdırmalıyıq?

Bir gün, "İranşəhri"lərin arxamca hürürlər,

Deyirəm, qurdun ardınca it hürər, olsun!

Bir gün, satqınların məni küçəndə döyürlər,

Deyirəm, igidə yaralı gərək, boş ver!

Hər gün səni illərdir yıxırlar

Yıxılmaq ayıb olmasa da,

Yıxılıb yatmaq ölümdür, Təbriz.

IX

Haydı!

Buxçanı bağla,

Səni "Nobar hamamı"na götürürəm indi.

Keç içəri, ya Allah,

Məşhədi Rəcəb səni kisələsin bir.

Oturmuşam hamamın qapısında,

Bu şeirin ətəyində oturmuşam.

- Yuyundun gəldin?

Afiyət olsun!

Əlimdən tut, qıvraq ol!

Turan xanım bizi qonaq çağırıb.

1 - Gəcil: Təbrizdə məşhur məkan adıdır. "Gəcil qapısı" qədim Təbrizin səkkiz

darvazasından birinin adı imiş.

2 - Təbrizdə məşhur məhəllə adıdıdır.

(Bill Gates) ilə (Əhməd)in dialoqu

- özünü tanıtdırasan...

Adım Əhməddir, Bill Gates bəy.

11 il öncə Əfqanıstanın

Kabul şəhərində dünyanı fəth etdim,

11 ildir, dünyanın uğursuz fatehi kimi

yaşayıram Yer kürəsində.

Atam, qarnına bağladığı saatlı bombayla

özünü partlatdı, şəhərin teatr mərkəzində.

Və bir il sonra...

Anamı səngsər etdilər

Kabulun Məsud meydanında.

Bacım...

O məndən kiçikdir, məndən 2 il xırdaca.

Bacım, 63 yaşında bir şeyxin

ikinci arvadının günüsü oldu.

Və mən,

Çörəyə qoşulub qaçdım.

- Nə iş bacarırsan, Əhməd?

- Çox işlər bacarıram, Bill Gates bəy -

siz bacara bilməzsiz.

Məsəla....

Buludların səslərini görürəm -

siz görə bilməzsiz,

Göyərçinlərin rüyalarını açıram -

siz aça bilməzsiz.

Yol qırağına düzülən ağacları, maşınların pəncərəsindən qaçıram - siz qaça bilməzsiz.

V...

Sutapançası

Depress saatlarında

səni diksindirərək güldürdüm,

Gülmədin.

Stressli anlarında səni şirin-şirin dindirdim,

Dinmədin.

Bu küçənin başındakı parkda gözləyirəm səni,

Gəlmirsən.

Qarşımdan keçirsən bəzəkli papağınla,

Tətiyim sənin üçün darıxır.

Demişdim, məktəbə getmə,

Bu necə dərsdir?

Səni məndən küsdürdü.

Demişdim, uşaq qal həmişə,

Bu necə böyüməkdir?

Səni məndən uzaqlaşdırdı.

Demişdim, bu çərçi kişinin oğluna qoşulma

Bu necə evlənməkdir?

Səni məndən ayırdı.

Uşaqlıq şəklinə baxıram indi,

Qarnımda fişənglər özlərin öldürürlər.

Əllərini qovza göyə,

Dön divara, danışma!

Ölümə hazır ol,

Hazır ol ölümə.

Üç,

İki,

...

...

Bu soyuq tər nədir, Nazı?

Qorxma, qız!

Mənəm, baaaaaa -

Sutapançası.

Məhəmməd ÇALĞIN

Ədəbiyyat qəzeti.- 2025.- 11 oktyabr, №37.- S.18.