Azad edək...

- “Şuşa, Şuşa” deyirsən,

Bu qədər neçin, ata?

Kədər ilə salırsan

Hər gün onu sən yada.

- Mənim ağıllı balam.

Sözlərimə qulaq as.

Şuşa kimi şəhərdən

Bu dünyada tapılmaz.

Gözəldir başdan-başa,

Onun hər bir bucağı.

Vardır təmiz havası,

Neçə sərin bulağı.

Durur "Cıdır düzü" də

Kədər içində indi,

Vaqifin məqbərəsi

Kim bilir nə gündədi.

Gözlərimi açmışam

Bu torpaqda bir səhər.

Mənim canım, ciyərim,

Sevincimdir bu şəhər.

Vardır ayaq izlərim

Hər küçədə, hər tində.

Neçə ildir əsirdir

Şuşa düşmən əlində.

Fikrə gedib bir qədər

Belə söylədi Babək:

- Ata, gedək Şuşanı

Düşməndən azad edək.

Güldü gözləri

Məstan pişiklə

Oynayan zaman

Tapa bilmədi

Topunu Ceyran.

Qaraltdı bu iş

Onun qanını,

Artırdı xeyli

Həyəcanını.

Axdı gözündən

Yaş gilə-gilə,

Baxdı pişiyə

Qız kədər ilə.

Məstan səs salıb

Durdu ayağa,

Qaçdı o biri

Böyük otağa.

Sonra top ilə

Qayıtdı geri,

Güldü Ceyranın

Yaşlı gözləri.

Dalaşmağa qoymayaq

Xoruz döyüşdürürdü

Küçədə iki nəfər,

Maraq ilə baxırdı,

Onlara kiçik Əsgər.

Qanad açıb irəli

Cumurdular xoruzlar,

Bir-birindən görən nə

Umurdular xoruzlar?

Üst-başları onların

Batmışdı tamam qana,

Əsgər qorxub ağladı

Sığındı atasına.

Ata: - Mehriban bala,

Nə oldu sənə, - dedi?

Gəl özünü ələ al,

Qurban gözünə, - dedi.

Göz yaşını silərək

Belə söylədi uşaq:

- Ata, gəl xoruzları

Dalaşmağa qoymayaq.

Danışacaq səninlə

Bir "Əlifba" kitabı

Aldı qızına ana.

Şəkillərə baxanda

Qəmləndi kiçik Sona.

Dedi: - Ana, bu kitab

Danışmır mənlə nədən?

Danışan "Əlifba" al

Mənim üçün sabah sən.

Ana gülüb Sonanın

Sığalladı başını,

Dedi: - Çatma can bala

Kədərlənib qaşını.

"Əlifba"nı öyrənib,

Tamam başa vuranda,

Danışacaq səninlə

Bütün kitablar onda.

Ağıllı dələ

Bir boz dələ,

Çıxdı çölə

Ağacların arasından.

Bir qoz tapdı,

Atıb-tutdu,

Baxdı ona heyran-heyran.

Alıb getdi qozu dələ

Bir az sonra döndü geri.

Ulduz kimi parlayırdı

Onun xırda şən gözləri.

Eşələyib yarpaqları,

Yenə də qoz tapdı yerdən.

Sevincindən rəqs eylədi,

Sonra qaçıb getdi birdən.

Dələnin bu oyununu

Görüb dilə gəldi Lalə:

- Ata, alıb bu qozları

Hara qaçıb getdi dələ?

- Gözəl qızım, bu gün-sabah

Bu yerlərə yağacaq qar.

O boz dələ bu qozları

Qışı üçün yığıb saxlar.

Heyvanların içində də

Var ağıllı olanları.

Çox sevirəm gələn günün

Qayğısına qalanları.

Öpüb basdı bağrına

Dərsdən evə gələndə,

Balaca qız Yasəmən

Bir pul kisəsi gördü

Qaldırdı onu yerdən.

Baxdı xeyli pul vardı,

O kisənin içində.

Kimsə itirib dedi, -

Burdan gəlib keçəndə.

İndi yəqin axtarır,

Həmin adam pulunu.

Görsəydim qaytarardım

Sahibinə mən onu.

Gördü gəlir bu zaman,

Ona sarı bir nənə.

Qoca arvad deyirdi

Nə isə öz-özünə.

Yaxınlaşıb soruşdu

Nənə qızdan aramla:

- Kisəmi itirmişəm,

Bəlkə görmüsən, bala?

Aylıq təqaüdümü,

Təzəcə almış idim.

Burdan gəlib keçəndə

Onu salıb itirdim.

Yasəmən dedi: - Nənə,

Unut qəmi, kədəri,

Kisəni mən tapmışam,

Say pulunu, al geri.

Açıldı çiçək kimi

Nənənin qaş-qabağı,

Öpüb basdı bağrına

Dönə-dönə uşağı.

Qəninin sevinci

Taykeş geydi

Çəkməsini

Ayağına

Kiçik Qəni.

Gördü durub

Gəzə bilmir.

Sıxır onu,

Dözə bilmir.

Bir xeyli vaxt

Fikirləşdi.

Dedi: - görən,

Bu nə işdi?

Qoy çağırım,

Gəlsin anam.

Bilər bunu

Yəqin anam.

Sonra dedi:

- Bəlkə səhvən,

Tərs geymişəm

Çəkməni mən.

Alıb geydi,

Onu yenə.

Sevinc qondu

Üz-gözünə.

Bilərəm bunları

Anasıyla Təbrizə

Qonaq gəldi Təbrizə.

Xalası öpdü onu,

Qucaqladı boynunu.

- Xoş gəldin qızım, - dedi,

Baharım, yazım, - dedi.

Sığalladı başını,

Xəbər aldı yaşını.

Dedi Təbrizə bu an:

Beş yaşım var, xalacan.

Şəkil çəkə bilirəm,

Gül də əkə bilirəm.

Xoşlaram rəqs etməyi,

Həm də yallı getməyi.

Bilirəm şeir, mahnı,

"Təyyarə"ni, "Kukla"nı.

Xala dedi: - Çox qəşəng,

Gəl öpüm səni bərk-bərk.

Sevindirdin xalanı,

Sevdim sən tək balanı.

Demək, çox iş görürsən,

Evi də süpürürsən.

Yuyursan qab-qacağı,

Sevirsən oynamağı.

- Yox, xalacan, yox hələ,

Balacayam çox hələ.

Süpürmürəm otağı,

Yumuram qab-qacağı.

Qoy böyüyüm, boy atım,

Məktəb yaşına çatım.

Yəqin, xala, mən onda

Bilərəm bunları da.

Baxa bilmədi

Məktəbdən gələn kimi,

Dünən balaca Ağa,

Çıxdı uşaqlar ilə

Həyətdə oynamağa.

O qədər oynadı ki,

Düşdü əldən, ayaqdan.

Dərsini də unutdu,

Uzanıb yatdı oğlan.

Səhər durub yuxudan,

Məktəbinə getdi o.

Bilməz bunu müəllim

Öz-özünə, - dedi o.

Eşidildi zəng səsi,

Gəldi dərsə müəllim.

Salam verib oturdu,

Dedi nəsə müəllim.

Sonra durub ayağa,

Dərsimiz nədir, - dedi?

Əllər qalxdı yuxarı,

Danışsın Nadir, - dedi.

Müəllimin üzünə

Baxa b ilmədi Ağa.

Əydi utandığından

O, başını aşağa.

Sentyabr-oktyabr 2009

Almaniya

Simax Şeyda

Ədəbiyyat qəzeti.-2009.-20 noyabr.-S.6.