Almas İldırım deyəndə...

AYB-nin "İrs" komissiyasının "Yüzilliklər" silsiləsinin yeni nəşri kimi araya-ərsəyə gələn "Almas İldırım" ("Nurlan" nəşriyyatı, 2009) kitabı görkəmli şair, "45 illik ömrünün 20 ilini vətəndən uzaqlarda yaşamağa məhkum olunmuş, qürbəti hələ vətənindəykən başlamış" (Anar), repressiya qurbanı Almas İldırımın 100 illik yubileyinə ithaf olunub. Kitabın tərtibçisi və redaktoru Sona Xəyal ön sözdə yazır: Almas İldırım deyəndə gözümüz önündə Azərbaycandan Türkiyəyə, Bakıdan Elazığa, Xəzərdən-Xəzərə bir yol uzanır. Bu yolu qatarla da getmək olar, gəmiylə, təyyarəylə də. Amma mən bu yolu şairin şeirlərini oxuyaraq xəyal köhlənində keçdim…"

Kitaba daxil edilən məqalələrdə Almas İldırımın sənətinə və şəxsiyyətinə müxtəlif baxış bucağından işıq salınır. Şair Abbas Abdulla ondan Azərbaycan Sovet hökumətinin rus əlifbasına keçid siyasətinə ilk etiraz edən ziyalı, ədib kimi bəhs edir, xalq yazıçısı Anar "Gölə ad vermiş şair" yazısında şairin məşəqqətli ömür yolunun ayrı-ayrı məqamlarından söz açır. Sonra da gəlir Aygün Həsənoğlu, Bədrəddin Kələş Timur, Cihan Özdəmir, Dilşad Cabbarlı, Əbdülvahab Yurd Sevər, Ədalət Əsgəroğlu, Əyyub Şirvanlı, Gülxani Pənah, İslam Sadıq, Maarif Teymur, Məhəmməd Həmdi Müz, Vaqif Yusifli, Nazif Qəhrəmanlı, Nikpur Cabbarlı, Vaqif Sultanlı, Valeh Hüseynoğlu və başqalarının A.İldırımın yaradıcılığından bəhs edən məqalələri.

Akademik Bəkir Nəbiyev "Almas İldırımın poeziyasında türkçüyülün tərənnümü" məqaləsində yazır: "Almas İldırım XX əsr Azərbaycan mühacirət ədəbiyyatının ən görkəmli nümayəndələrindən biri, tale yazısının dəhşətləri etibarilə bəlkə də birincisidir. Onun lirikası keçən əsrin 20-ci ilində öz dövlət müstəqilliyini itirmiş Azərbaycan haqqında, ölkəmizdə bolşevik-daşnak təcavüzü nəticəsində dağıdılmış tifaqlar, söndürülmüş ocaqlar, pərən-pərən salınıb puç olmuş soydaşlarımızın faciəsi haqqında ürəkləri yandıran bir mərsiyə, türkün pozulmuş haqlarının bərpası uğrunda mübarizəyə çağıran alovlu şeirlərilə zəngin bir xəzinədir".

Kitabda şairin 100 illik yubileyilə əlaqədar olaraq keçirilən təntənəli tədbirlərlə bağlı ətraflı məlumatlar da verilib.

S.Hüseynoğlu

Ədəbiyyat qəzeti.-2009.-20 noyabr.-S.5.