Böyük insan, vətənpərvər alim və ictimai xadim

"Elmin vətəni yoxdur", - deyirlər. Andre Berte də, təxminən, belə deyib: "Elm öz mənbəyi etibarilə əbədidir, fəaliyyətində nə zamanla məhdudlaşıb, nə də məkanla, həcminə görə ölçüsüz, vəzifəsinə görə sonsuzdur".

Bəlkə də, belədir. Elm sərhəd tanımır və bütün insanlığa - birinə tez, birinə gec də olsa, bir cür xidmət göstərir. Bu mənada elm, həqiqətən, bəşəridir.

Amma elm göydən düşmür, onu insanlar yaradır. Bu insanların hər biri müəyyən bir millətə, müəyyən bir məmləkətə mənsub olur. Şübhə yoxdur ki, bu mənada elm öz vəzifəsinə görə bəşəri olsa da, öz mənşəyinə görə eyni zamanda milli səciyyə daşıyır. Beləliklə, biz bəşəriliklə dialektik vəhdətin daimi şahidləri olaraq qalırıq.

Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının belə bir ənənəsi var. Rəyasət Heyətinin iclaslarında vaxtaşırı aktual mövzularda məruzələr edilir. Onlardan ikisi - AMEA-nın akademiki, böyük bioloq alimimiz Cəlal Əliyevin öz yetirmələri ilə birlikdə hazırladığı məruzələr onun gördüyü işlərlə dünya elmini necə zənginləşdirməsi barədə bizdə aydın təsəvvür yaradıb və biz məhz Azərbaycan aliminin dünya elmini zənginləşdirməsi ilə fəxr etmişik.

Akademik Cəlal Əliyev eyni zamanda böyük elm təşkilatçısı kimi tanınır.

"Azərbaycan" qəzetinin 2003-cü il 16 mart tarixli sayında "Müsabiqəli Qrantlar və Elmi Sistemin İslahatı Proqramı: nəticələr, problemlər, perspektivlər" adlı bir səhifəlik böyük bir yazı dərc edilmişdi. Yazıda Müsabiqəli Qrantlar Proqramının təsdiq edildiyi gündən keçən müddətdə Kənd Təsərrüfatı Tədqiqatları Şurasının sədri, akademik Cəlal Əliyevin işləyib hazırladığı və irəli sürdüyü islahat strategiyasının müddəalarına uyğun olaraq milli aqrar tədqiqatlar sahəsində yeni bir sistemin əsasının qoyulmasından və konkret bir sahədə tədqiqat-tətbiq-yayım modelinin formalaşdırılmasından danışılırdı. Göstərilirdi ki, Müsabiqəli Qrantlar Proqramı elə bir inkişaf səviyyəsinə gəlib çatıb ki, o, artıq sınaq modeli hüdudundan çıxaraq, mükəmməl tədqiqat sisteminə çevrilmişdir. Yazını oxuduqdan sonra əmin oldum ki, Cəlal müəllimin xüsusilə tədqiqat mövzularının idarə edilməsinin təkmilləşdirilməsi, habelə elmi-tədqiqat institutlarının daxili modernləşdirilməsi barədəki müddəaları yalnız kənd təsərrüfatına deyil, ümumən bütün elm sahələrinə, o cümlədən humanitar və ictimai elmlərlə məşğul olan tədqiqat müəssisələrinə də uğurla tətbiq edilə bilər.

Akademik Cəlal Əliyevin AMEA-da müxtəlif səviyyələrdə keçirilən yığıncaqlardakı çıxışları onun elmi erudisiyasının dərinliyi və ümumi mütaliəsinin genişliyi barədə də aydın təsəvvür yaradır. Bəlli olur ki, nəinki öz sahəsinə, ümumiyyətlə, ən müxtəlif sahələrə aid kitablar, jurnallar, qəzetlər də alimin maraq dairəsindədir. Vaxtilə AMEA Rəyasət Heyətinin iclaslarından birində elmi informasiya sahəsində vəziyyətdən danışarkən o, "Bakinskiy raboçiy" qəzetində görkəmli Azərbaycan filosofu, mərhum akademik, keçmiş SSRİ EA-nın müxbir üzvü A.O.Makovelskiyə həsr edilmiş bir məqalədəki təhriflər haqqında danışdı. Bu hadisədən sonra biz həmin məsələni bölmədə araşdırdıq və Cəlal müəllimin dediklərinin dəqiqliyinin bir daha şahidi olduq.

Xalqımızın mənəvi sərvətlərindən olan böyük insan, vətənpərvər alim və ictimai xadim akademik Cəlal Əliyevi 85 illik yubileyi münasibətilə təbrik edir, ona cansağlığı və uzun ömür arzulayıram.

Ağamusa AXUNDOV,

akademik

Elm.- 2013.- 30 may.- S.10.