Gənclərimizdə vətənpərvərlik ruhu nə yerdədir?

Bu hissin aşılanması ana südündən başlanmalıdır

Gənc nəslin vətənpərvərlik ruhunda yetişdirilməsi müharibə şəraitində yaşayan ölkəmiz üçün həddən artıq önəmlidir. Gənclərə milli ruhun aşılanması körpə yaşlarından həyata keçirilməli, bu, baxçalarda, tədris müəssisələrində, məktəblərdə, qəzet və televiziyalarda özünü güclü surətdə göstərməlidir. Amma bu, nə dərəcədə həyata keçirilir? Cəmiyyətdə gənclərə vətənpərvərlik ruhunun aşılanması lazımi qədərdimi?

7 saylı məktəbin təlim-tərbiyə işləri üzrə direktor müavini Elmira İbrahimovanın sözlərinə görə, gənclərdə vətənpərvərlik hissinin aşılanması, formalaşdırılması məhz məktəblərin üzərinə düşən vəzifələrdəndir. "Vətənpərvərlik hissi uşaqlarda körpə yaşlarından formalaşdırılmalıdır. Torpaqlarımızın işğal altında olduğu bir şəraitdə biz uşaqlarda vətənə, torpağa, elə-obaya sevgi, məhəbbət hissini formalaşdırmaq məqsədi ilə müxtəlif tədbirlər həyata keçiririk", - deyən E.Rəhimova bildirir ki, torpaqlarımızın işğal günlərində bunu uşaqlara faciə kimi deyil, bu faciəni törədənlərə nifrət hissi kimi aşılayırlar. Bundan əlavə həmsöhbətimin bildirdiyinə görə, məktəbdə işğal günləri ərəfəsində müxtəlif müsabiqələr, divar qəzetləri, rəsm, inşa müsabiqələri təşkil edilir.

Övladı bu məktəbdə təhsil alan Dilbər Quliyeva da məktəbdə vətənpərvərlik sahəsində görülən işlərdən razıdır. Dediyinə görə, müəyyən tarixlərdə uşaqlara verilən tapşırıqlar, gəzintilər onun övladında mübarizə əzmini daha da gücləndirir. "Müəllimi Milli Qəhrəman Mübariz İbrahimov haqqında danışandan sonra oğlum evə gələrək böyüyəndə vətənə xidmət edəcəyini, Mübariz İbrahimov kimi qəhrəman olacağını deyirdi. Bunu mən sevinci hissi ilə qarşıladım", - deyən D.Quliyeva televiziya məkanında bu sahədə proqramların azlığından şikayətlənir. Onun sözlərinə görə, vətənpərvərlik mövzusunda proqramların sayı telekanallarda yetərincə deyil.

160 saylı məktəbin təlim-tərbiyə işləri üzrə dərs hissə müdiri Zənurə Əliyeva da məktəbdə bu sahədə işlərin görüldüyünü vurğuladı. Onun dediyinə görə, işğal günləri ərəfəsində uşaqlarla xüsusi diskussiyalar aparılır, bu günlər xüsusi olaraq şagirdlərə aşılanır. "Torpaqlarımızın işğal günləri məktəbimizdə xüsusi olaraq qeyd olunur. Şagirdlərimizi bu günlərdə müxtəlif tarixi yerlərə, internatlara aparır, onları mübarizə ruhunda yetişdiririk", - deyən Z.Əliyeva uşaqların özlərinin də vətənpərvərlik mövzusuna daha çox üstünlük verdiklərini bildirdi.

Uşaq baxçalarında da vəziyyət eynidir. Zabrat qəsəbəsində yerləşən 160 saylı uşaq baxçasında körpələrə xüsusi qayğı göstərilməklə yanaşı onlara kiçik yaşlarından vətənpərvərlik ruhu aşılanır. İradə Sultanovanın rəhbərlik etdiyi baxçada körpələrə hər səhər Azərbaycanın himni oxutdurulur. Uşaqlara bayrağımızın, gerbimizin mənası öyrədilir.

Övladını bu baxçaya qoyan valideynlərdən biri baxçadan razılıq edir: "Oğlumun 4 yaşı var. Baxçada 15 gün ərzində ona Azərbaycanın himnini öyrədiblər. Oğlum Mübariz İbrahimovu da tanıyır, onun kimi qəhrəman olacağını, erməniləri qıracağını deyir", - deyən ananın sözlərinə görə, məktəbli oğluna da təhsil adğığı məktəbdə vətənpərvərlik ruhunun aşılanması üçün çox işlər görülür. "Böyük övladım 10-cu sinifdə oxuyur. Onlara hərbi vətənpərvərlik dərsləri keçirilir. Övladımın hərbiyə çox marağı var. Bu barədə o qədər kitablar alıb ki..."

Bununla belə, ana ölkə telekanallarında bu sahədə verilən verilişlərin azlığından şikayətlənir. Dediyinə görə, Vətənə sevgi, mübarizə ruhu telekanallarda öz əksini tapmır. Elə bir ana kimi onu da narahat edən budur.

Təhsil Nazirliyinin Tərbiyə və məktəbdənkənar şöbəsinin müdiri Ağababa İbrahimovun sözlərinə görə, bütün təhsil müəssisələrində milli bayramlar, adət-ənənələrimiz, dövlət bayramları, tədbirləri qeyd olunur. İstənilən tədbirdə vətənpərvərliyə böyük yer verilir. Gəncləri vətənpərvərliyə, mübarizəyə səsləyən idman tədbirləri təşkil olunur. Bundan əlavə müxtəlif yaşlı uşaqlar üçün "Cəsurlar", 10-11-ci sinif şagirdləri üçün "Şahin" hərbi-idman oyunları keçirilir. Həmsöhbətimin fikrincə, bu kimi tədbirlər hərbi vətənpərvərlik hissinin formalaşdırılmasına xidmət edir.

Məktəbəqədər təhsil müəssisələrində vətənpərvərliyin aşılanmasına gəlincə, İbrahimovun sözlərinə görə, məktəbəqədər təhsil müəssisələrində bu daha bəsit formada həyata keçirilir. "Vətənpərvərlik ana südündən başlayır. Amma onu da nəzərə almaq lazımdır ki, 3-4 yaşında uşağa nə qədər müharibədən danışsaq da, o, başa düşməyəcək. Sadəcə olaraq, ona düşmənlərimizi tanıda bilərik", - deyən A.İbrahimov onu da qeyd etdi ki, hərbi vətənpərvərlik hissinin aşılanması birbaşa cəmiyyətin vəzifəsidir. "Düşdüyü yerdən, sosial mövqeyindən asılı olmayaraq, hər bir azərbaycanlının borcudur ki, vətənini sevsin. Biz təkcə vətənpərvərliyi deyil, həm də tədris ocaqlarında Azərbaycanın milli dövlətçiliyini təbliğ etməliyik. Bu da o deməkdir ki, Azərbaycanda yaşayan hər bir vətəndaş bu dövlətə, bu torpağa xidmət etməlidir. Əgər şəxslərin Azərbaycan vətəndaşlığı yoxdursa, qanunlarımıza hörmət etməlidir. Biz onları buna məcbur etməliyik".

Bir çox telekanallarımızda vətənpərvərlik ruhunu aşılayan proqramlar kifayət qədər olmadığından bu da gənclərimizin tərbiyəsinə müəyyən qədər təsirsiz ötüşmür. Milli Teleradio Şurasının Ekspertiza, proqramlaşdırma və analitik şöbəsinin müdiri Təvəkkül Dadaşovun sözlərinə görə, hazırda ayrı-ayrı kanallarda vətənpərvərlik ruhunda proqramlar olsa da, müharibə şəraitində yaşayan bir ölkə üçün bu proqramların sayı kifayət deyil. Problemin ən çox özəl telekanallarda olduğunu vurğulayan T.Dadaşova görə, bəzi kanalllar bu sahəyə ən axırıncı bir məsələ kimi yanaşırlar. "Telekanalların nümayəndələri ilə istər rəsmi, istərsə də qeyri-rəsmi söhbətlər zamanı məlum olur ki, onlar auditoriyanın daha çox diqqətini cəlb edən şou xarakterli proqramlara daha çox üstünlük verirlər. Onların sözlərinə görə, bu tip verilişlər reytinq gətirmir, tamaşaçı marağı qazanmadığı üçün onlar şouya qaçırlar. Lakin biz bu səbəbləri qəbul etmirik, onların qarşısında hərbi vətənpərvərlik mövzusuna daha çox yer ayırmağı tələb kimi qoyuruq".

Dediyinə görə, kanalların yaradıcılıq fəaliyyətinə qarışmamaq üçün Şura qarşısında məhdudiyyət qoyulub. Digər tərəfdən isə proqramlara qoyulan tələblərlə bağlı "Televiziya və Radio haqqında" qanunun 32-ci maddəsində qeyd olunur ki, kanallar mədəni-maarif proqramlarına üstünlük verməlidir. "Mədəni-maarif proqramlarına hərbi vətənpərvərlik hisslərini aşılayan proqramlar da daxil olduğundan, biz telekanallardan bunu tələb edə bilərik".

Efirdə milli-mənəvi dəyərlərin tətbiqi məsələlərinin həddən artıq zəif olduğunu deyən MTRŞ rəsmisi təmsil olunduğu qurumun İnzibati Xətalar Məcəlləsinə bununla bağlı müəyyən dəyişikliklərin edilməsini təklif etdiyini bildirdi. "Milli- mənəvi dəyərlərin aşılanması acınacaqlı vəziyyətdə olarsa, Şura istər cərimələrin edilməsi və istərsə də inzibati tənbeh tədbirlərinin edilməsi üçün səlahiyyət istəyir. Biz düşünürük ki, Şuraya kanalların yaradıcılıq fəaliyyətlərinə müəyyən məqamlarda müdaxilə edilməsi səlahiyyəti verilərsə, bu kimi məsələlərin həllində daha qətiyyətli mövqe tuta bilərik", - deyən T.Dadaşov hesab edir ki, gənc nəslin düzgün inkişafı və milli-mənəvi dəyərlərin aşılanması sahəsində müəyyən proqramların həyata keçirilməsi üçün MTRŞ-yə müəyyən səlahiyyətlər verilməlidir. Onun fikrincə, məhz belə olan təqdirdə şura kanalların yaradıcılıq fəaliyyətinə müdaxilə edərək milli-mənəvi dəyərlərin qorunmasını, vətənpərvəlik ruhunda proqramların yayımlanması sahəsində işlərin görülməsini tələb edə bilər.

Son zamanlar yazılı mətbuatda da bu sahədə bir axsama özünü göstərir. Bunun müxtəlif səbəblərinin olduğunu bildirən Mətbuat Şurasının icraçı katibi Rəhim Hüseynzadə bu gün mətbuat səhifələrində işıqlandırılan bu mövzuda yazıların oxunaqlı olmadığını, quru dildə yazıldığını deyir. "Bəzən bu sahədəki yazılarda "Hərbi sirr haqqında" qanunun müddəaları pozulur. Əvvəllər hər hansı bir hərbi hissə N saylı yazılardı. Amma indi qəzetlərdə bu, birbaşa açıq-aydın verilir ki, bu da qanun pozuntusudur", - deyən R.Hüseynzadə bunu jurnalistlərin ixtisaslaşmasının və maarifləndirilməsinin zəif olması ilə əlaqələndirdi. Onun fikrincə, bu gün orduya çağırılan gənclər öncədən maarifləndirilməlidir. "Bu gün Azərbaycan müharibə şəraitində yaşadığı üçün hər günümüz vətənpərvərlik ruhunda olmalıdır. Hər gün mətbuatda bu mövzuya yer verilməlidir".

Deputat Ceyhun Osmanlıya görəsə bu gün Azərbaycanda vətənpərvərlik ümumi bir anlayış kimi qəbul edilir. "Məncə, vətənpərvər insan xəyali insan deməkdir. Bu gün Azərbaycanın inkişafı naminə "xəyal", təhsilli vətəndaşlar yetişdirməliyik. Azərbaycan gəncləri şüursuz, təhsilsiz bir kütlə olmamalıdır. Bu gün cəmiyyətin inkişafı üçün hər bir Azərbaycan gənci öz üzərində işləməlidir. İnkişaf etmiş cəmiyyət isə istənilən an müharibəyə hazır olur".

Həmsöhbətimə görə, bütün müharibələr informasiya üzərində gedir. Silahlı müharibələrin başlanacağı gözlənildiyi halda belə ilk növbədə informasiya müharibəsi başlayır. "İraq, Əfqanıstan müharibələrinə nəzər salsaq görərik ki, əvvəlcə bu müharibənin SNN-də, "Vaşinqton Post"da, BBS-də informasiya əsasları hazırlandı. İnsanlar psixoloji cəhətdən buna hazırlandıqdan sonra real müharibə başlandı. Sadalananları nəzərə alaraq deyə bilərəm ki, bu gün hər bir Azərbaycan gənci ilk növbədə informasiya ilə düzgün rəftar etməyi bacarmalıdır. Vətənpərvərlik insanın özünü inkişaf etdirməsi deməkdir. Bəzən deyirlər ki, "mən vətən üçün ölərəm". Mən düşünürəm ki, vətən üçün ölmək yox, vətən üçün nə isə etmək lazımdır".

Vətənpərvərliyi peşəkar, fəal vətəndaşlıq kimi qəbul edən deputat müharibə şəraitində vətənpərvərliyin tərənnüm edilməsi vəzifəsini KİV-in üzərində olduğunu bildirdi. "İstənilən cəmiyyəti televiziyalar bir həftənin içində istər müharibəyə, istərsə də sülhə hazırlaya bilər".

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Kütləvi İnformasiya Vasitələrinin İnkişafına Dövlət Dəstəyi Fondunun elan etdiyi müsabiqəyə təqdim etmək üçün

İradə CƏLİLOVA

Ekspress.- 2011.- 4 mart.-S.5.