Aytokya

Mircavad Mircavad haqqında

(əvvəli ötən şənbə saylarımızda)

Məqalə Azərbaycanın görkəmli rəssamı Mircavad Mircavadovun həyat yoldaşı tərəfindən lent yazısına köçürülmüş xatirələri əsasında hazırlanıb. Böyük rəssamın həyatı və yaradıcılığı barədəki fikirləri ilk dəfə mediada - "Ekspress"də çap olunur.

Arvadım "sağalacaqsan, mütləq sağalacaqsan" deyir, mən onun gözəl yalanlarına inanmıram. Dünyanı gəzib dolaşmaq, istədiyim yerdə yaşamaq arzusundaydım, amma xəstəlik beynimi deşirdi...

1983-cü ildə infarkt keçirdim, həkim "müvəqqəti olaraq əlinə fırça alma" demişdi, mən isə 15 ədəd kətan sifariş verdim. Bu silsilə rəsmləri "ölümlə dialoq" adlandırdım. Heç özüm də bilmirəm nə çəkirəm, Stremyannı döngəsində İnnokenti Aleksandroviç Korovinin mənzilində rəngləri mətbəx masasının üstünə düzürəm, "Nasional" mehmanxanasında, otel odasında, SSRİ Rəssamlar İttifaqında pilləkanın altında işləyirəm, mən zamansızlıq içindəyəm, geriyə dönən yolu itirmişəm, tələsirəm... Bəli, bəzi şeylər yenidən yadıma düşür... qəbul otağında durmuşam, "birisi" sənə nə lazımdır soruşur. "İttifaqa girmək istəyirəm" - deyirəm. "Yox, sən heç İttifaqın həndəvərinə də dolaşma" - üstümə çəmkirir. Səs-küyə Tahir gəlir, məsələnin nə yerdə olduğunu öyrənir. "Əlbəttə, sənə ilk zəmanəti mən özüm verəcəm". 1974-cü ildə mənim namizədliyim müzakirə olunanda bir həngamə qopdu ki, gəl görəsən. Bir səs çoxluğu ilə, cəmi bir səs çoxluğu ilə Rİ-na qəbul olundum. 1981-ci ildə emalatxanalar bölünəndə mənə emalatxana vermədilər. "Siz axırıncı əclaflardansınız, - qışqırdım, qapıya bir təpik vurdum. Bir müddətdən sonra emalatxana aldım, çünki Salahov bu məsələyə qarışmışdı. Axır ki, mənim də işləməyə bir yerim oldu, ikiotaqlı mənzildə üç nəfər yaşayırdıq, tabloların əlindən tərpənməyə yer qalmamışdı. Altmış yaşımda yayın qızmar istisində, soyuq yanvar küləklərində ürək ağrılarıma baxmayaraq, evdən emalatxanaya qədər ictimai nəqliyyat vasitəsi ilə uzun məsafə qət etməliyəm. Arvadım əlində çəkic üç metrlik çərçivələr düzəldir mənimçün, mən qısa müddət dincəlirəm, axı sabah ağ kətan mənim qanımı əməcək, nə qədər ki, beynim sakitdi, bir bardaq çaxır içə bilərəm... Nədənsə Van Qoqun "Çəkmələr"ini, Rembrandtın "Azmış oğul"undakı ləkələri xatırlayıram, dünyanın bütün dinləri haqqında, xeyir və şər haqqında düşünürəm. Rəngi rəng üstünə yaxa-yaxa Lyubadan soruşuram: "Səncə, bu çəkdiyim nədir?" - "Sirli axşamlar".

Üzümü pəncərəyə çevirirəm, arvad göz yaşımı görməsin...

Adil Mirseyid

Ekspress.- 2011.- 21-23 may.- S. 14.