"Bir addım irəli, 10 addım geri getmişəm..."

Ülviyyə Əliyeva: Səhnədə oynarkən heç kimi görmürəm, sanki gözlərimin qarşısında bir divar hörülür

Aktrisa Ülviyyə Əliyeva 17 yaşından səhnədədir. 1998-ci ildə Azərbaycan Dövlət Gənclər Teatrında çalışmağa başlayarkən rejissor Hüseynağa Atakişiyev onun istedadını qiymətləndirmiş, aktrisada olan səsi də ilk dəfə o kəşf etmişdi.

1999-cu ildə Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət İnstitutunun musiqili teatr aktyoru fakültəsinə daxil olan Ülviyyə Əliyeva 2001-ci ildə Azərbaycan Dövlət Musiqili Komediya Teatrında fəaliyyətə başlayır. Bu teatrda "Hərənin öz ulduzu", "Səhnədə məhəbbət", "Volqalı canan", "Talelər qovuşanda", "Əlin cibində olsun", "Bəydullanın möhtəşəm toyu", "Məsmə xala dayımdır", "Adamın adamı", "Bir günlük siğə", "Qısqanc ürəklər" və s. tamaşalarda rəngarəng obrazlar oynayıb. Aktrisa aparıcılıq fəaliyyəti, film və seriallarda oynadığı rollarla da diqqəti özünə cəlb edə bilib.

- İncəsənəti seçməniz təsadüfi, yoxsa özünü axtarmanın nəticəsi idi?

- Yəqin ki, bu həyatda təsadüfi deyilən heç bir şey yoxdur. Sadəcə, dediyiniz kimi, insan özünü axtararaq, nəhayət, tapır ki, nəticədə də özünü sevdiyi peşəyə həsr edir. Mən rus dilində təhsil almışam, yaxşı oxumuşam, xüsusilə, rus, Azərbaycan dili, ədəbiyyat və ingilis dilini. Hətta ingilis dili üzrə xüsusilə seçilirdim. Ancaq tale elə gətirdi ki, incəsənətə gəldim, teatrı seçdim. Rus Dram Teatrının repertuarını əzbər bilir, bu teatrın fəaliyyətini yaxından izləyir və az qala bütün tamaşalarında iştirak edirdim. Ancaq səhnədə aktrisa kimi ilk addımlarımı Dövlət Gənclər Teatrında atdım. Hüseynağa Atakişiyevin quruluşunda hazırlanan tamaşalarda maraqlı rollar oynadım. İlk rolum "Tıq-tıq xanım"da kiçikhəcmli bir rol oldu. Bu roldan sonra Cəlil Məmmədquluzadənin "Ölülər"ində Nazlı rolu mənə həvalə edildi. Məni aktrisa kimi, hətta səsimin olmasını ilk dəfə kəşf edən Hüseynağa müəllim oldu. O, həqiqətən, müəllim idi, bizim sevimli müəllimimiz. Səsim olduğu üçün məni Musiqili teatr aktyoru fakultəsinə istiqamətləndirdi. Universitetdə əvvəlcə Yaşar Nuri, sonralarsa Şəfiqə Məmmədova kurs rəhbərimiz oldu. Daha sonra İlham Namiq Kamal bizim kursa dərs dedi. Sonralar Afaq Bəşirqızından sənətin sirlərini öyrəndik. II kursda oxuduğum zaman Afaq xanım məni Musiqili Komediya Teatrına dəvət etdi. Əvvəlcə bir qədər çəkindim, çünki böyük teatr, canlı orkestr və ən önəmlisi bu teatrda can qoymuş sənətkarlarla birgə o möhtəşəm səhnəni paylaşmaq mənə çox çətin görünürdü...

- Hüseynağa Atakişiyevin hazırladığı tamaşalarda dramatik rolları oynadıqdan sonra birdən-birə Musiqili Komediya Teatrının səhnəsinə çıxmaq çətin olmadımı?

- Bir tərəfdə aktrisalıq imkanlarıma güvənərək məni öz teatrında çalışmağa dəvət edən Afaq Bəşırqızı var idi, digər tərəfdə də məndəki istedadı kəşf edən Hüseynağa Atakişiyev. Çox çətin qərar idi, Hüseynağa müəllimə deyərkən mənə xeyir-dua verdi, öhdəsindən gələcəyimi söylədi. Musiqili Komediya Teatrı da mənə geniş meydan verdi. Mən teatra yeni gələndə teatrda əsas rollarda əsasən rəhmətlik Xanım Qafarova oynayırdı. Rəhmətliklə bir çox tamaşalarda tərəfmüqabili oldum. Hətta Xanımdan sonra ən çox tamaşalarda oynayan aktrisa mən idim.

- Sizə komik, yoxsa dramatik səpgili rollar yaxındır?

- Komediya oynamaq daha çətindir, nəinki dram əsərlərində rol almaq. İnsanı ağlatmaq daha asandır, çünki hər bir insanın bir dərdi var, hər kəs bir cür bədbəxtdir, hər kəsin bir sarı simi mütləq var və o sarı simə çox asanlıqla toxunmaq olur. Ancaq xoşbəxtlik, demək olar ki, hamıda eynidir. Bu baxımdam güldürmək çətindir.

- Səhnədə olduğunuz 17 il necə keçdi?

- Çox gərgin illər idi... Elə olub ki, bur sutkada 18 saat çalışmışam. Tamaşaçıların sevimli serialı olan "Üç bacı"nın çəkilişləri zamanı səhər saat 10.30-da çəkiliş başlayırdı və başımız elə qarışırdı ki, günün necə gəlib keçdiyindən belə xəbərimiz olmurdu.

- İmtina etdiyiniz rollar olubmu?

- Heç bir roldan imtina etməmişəm, mənə həvalə olunan rolu mənimsəyərək oynamışam, obrazı özümünküləşdirməyə çalışmışam. Əslində, mənə heç zəif rollar təklif olunmayıb, təklif edilən rolların hər birində maraqlı bir xarakterlə qarşılaşmışam. Hətta rollara görə nə qədər pul qazanacağımla belə maraqlanmamışam. Allah hər kəsin bərəkətini elə onun işi vasitəsilə göndərir. Bu baxımdan qismətə inanıram. Sənət dünyasında hər şeyə sənət nöqteyi-nəzərindən yanaşmaq çox vacibdir. Hər rejissorla çalışmaq özü bir inkişafdır, bir yenilikdən xəbərdar olmaqdır, fərqli dünyagörüşü ilə qarşılaşmaqdır. Sənətə belə yanaşmaq lazımdır.

- Teatrda çalışır, seriallara çəkilir və üstəlik, aparıcılıq etməyə də vaxt tapırsınız...

- Bütün bunlar həm vaxt tələb edir, həm də elə etməlisən ki, bir-birinə mane olmasın. Yeri gəlmişkən, teatrımızın direktoru Əliqismət Lalayevə minnətdaram ki, aktyorların sənətlə bağlı başqa işlərdə çalışmasına şərait yaradır. Ancaq nə olur-olsun teatr ilk yerdədir. Bizim teatr bu il bir ilkə imza atdı. Mövsümün bağlanışı zamanı teatrda hər sahə üzrə çalışan gənclərə mükafatlar verildi. Bu əyləncəli-musiqili bir səviyyədə həyata keçirildi. İnanıram ki, davamlı olacaq. Bax, bütün bunlar yaradıcı gənclər üçün yeni imkanlar açır, növbəti mövsümdə daha böyük güclə çalışaraq sanki yaxşı mənada yarışacaqlar. Bildiyiniz kimi, teatrımız 105-ci mövsümünü bağladı və mövsümün bağlanışı zamanı belə tamaşaçıların isti gündə həvəslə teatra gəlişi bir daha sübut etdi ki, Musiqili Teatrın heç bir vaxt tamaşaçı qıtlığı olmayıb. Avropa oyunları zamanı güman etmək olardı ki, tamaşaçılar teatra gəlməyəcək. Çünki belə möhtəşəm oyunu izləmək daha maraqlı olardı. Ancaq tamaşaçı həm tamaşalara mütəmadi gəldi, həm də oyunların tamaşaçısına çevrildi. Bu ən böyük uğurdur.

Onu da qeyd edim ki, Avropa oyunları zamanı bizim teatrın üzərinə də böyük məsuliyyət düşmüşdü. Əcnəbilər üçün bir çox tamaşalar ingilis dilinə çevrilmiş və subtitrlər vasitəsilə təqdim olunurdu. Bütün bunlar hamısı mədəniyyətimizin dünya ölkələri tərəfindən daha yaxşı tanınması üçün idi.

- Hər aktyorun öz tamaşaçısı olur, sizin də öz pərəstişkarlarınız var. Şəxsən şahid olmuşam ki, tamaşaçı sizin oyunu necə maraqla izləyir...

- Sənə pərəstiş edən, oyununu daima izləyən tamaşaçını mütləq qane etməlisən. Mən səhnədə oynarkən heç kimi görmürəm, sanki gözlərimin qarşısında bir divar hörülür, bir oynadığım obraz olur, bir də mən. Hətta ən yaxın adamlarım -qohumlar, qonşular, dost-tanışlar ilk sırada oturub mənə baxsalar belə onları görmürəm. Televiziya çəkilişlərində, tutaq ki, istənilən məqam montaj olunur, ancaq canlı səhnədə tamaşaçı nəfəsini hiss edərək oynamaq nə qədər məsuliyyətlidirsə, bir o qədər çox qürurverici bir şeydir. Hər kəs sakit oturub səhnəyə hakim kəsilir, aktyorların səhnədəki oyununa alqış səsləri ilə yaxşı mənada reaksiya verilir. Bundan böyük xoşbəxtlik olar?!.

Mən bu sənəti bütün varlığımla sevirəm. Bir məqamı unutmayaq ki, bizim sənətimiz kənardan asan görünə bilər, bəlkə də çoxlarına asan görünür. Ancaq asan görünən bu işin arxasında necə gərgin əmək dayandığını bir bilsəniz, bir görsəniz, bunu sözlə ifadə etmək çox çətindir. Bir var ki, iynə ilə gor qazmaq, bir də var ki, iynə ilə dağları, qayaları qazaraq keçmək. Mənim 17 ilim məhz belə bir zəhmətin məhsuludur. Bir addım irəli getmişəmsə, 10 addım geriyə getmişəm.

- Güclü xarakterə maliksiniz ki, belə çətinliklərin öhdəsindən gələ bilirsiniz...

- İnsanı formalaşdıran çətinliklərdir, təcrübədir. Təcrübə o vaxt qazanılır ki, müxtəlif səpgili tamaşalarda, serialarda müxtəlif səpgili rollar oynayırsan. Və bu proses illərlə davam edir.

- Səhnədə saysız-hesabsız rollar oynamısınız. Hansı rolunuzun sizə təsiri daha güclü olub.

- Oynadığım rolların sayını-hesabını unutmuşam, hər bir rola böyük əmək vermişəm. "Arşın mal alan"da oynadığım Telli obrazı mənim daxili dünyama daha çox sirayət edib.

- Səfurə İbrahimovanın kinoda oynadığı Telli obrazı əvəzsiz sayılır...

- Məhz onun ifası sevildiyi üçün bu rol mənə həvalə olunduğu zaman məsuliyyətini anlayırdım. Tellini elə oynamalı idim ki, tamaşaçının əzbər bildiyi ifanın yanında heç olmasa qəbul olunsun. Yaxşı ki, tamaşa, elə Telli rolu da maraqlı alındı, tamaşaçı qəbul etdi. İlyarım tamaşanın məşqləri oldu. Elvin Mirzəyev tamaşanı elə qurmuşdu ki, səhnə boyunca hərəkət vardı, bir saniyə boş dayanmaq yox idi. Tamaşa vaxtı milli geyimləri yarım dəqiqə ərzində dəyişirdik. Məşq prosesində nə filmə baxdım, nə də "Arşın mal alan"la bağlı hər hansı bir tamaşaya. Bütün diqqətimi tamaşaya verdim və ürəklə Tellini oynadım. Doğrudur, tamaşa artıq repertuarda yoxdur, amma bu obrazı hər an gözüyumulu oynamağa hazıram, yəni, o qədər beynimə, yaddaşıma, varlığıma həkk olunub.

- Bir müddət teatrdan ayrı qaldınız. Teatrdan uzaqlaşmağınızın səbəbi nə idi?

- Son bir ildə teatra qayıtmışam. Əslində bir müddət teatrdan ayrı qalmağımın elə də ciddi bir səbəbi olmadı. Sadəcə olaraq çəkilişlərə o qədər başım qarışırdı ki, bu da vaxt çatışmazlığı yaradırdı. Mən istəməzdim mənə görə teatrın işi ləngisin. Həftənin 7 gününü çəkilişdə olmaq və teatra zaman ayırmamaq haqsızlıq olardı. Baxmayaraq ki, Əliqismət müəllim bütün şəraiti yaradırdı, hətta məhz bu səbəbdən teatrdan ayrılmağıma icazə vermək istəmirdi. Ancaq bu yaxşılıqdan sui-istifadə edə bilməzdim, bu mənim təbiətimdə heç yoxdur. Ona görə də bir müddət uzaqlaşdım... Artıq bir ildir ki, geri dönmüşəm, yenə də bütün şərait yaradılıb. İnanıram ki, yeni mövsümdə tamaşaçıların ürəkdən qəbul etdiyi rollarla onların görüşünə gələcəyik...

Xədicə Qiyas

Ekspress.-2015.- 11 sentyabr.- S. 9.