"Bəzi işlərimdə hələ də ona hesabat verirəm..."

Bu gün onunla nə rəhbərlik etdiyi Azərbaycan Tibb Universitetindən, nə də tibb elminin müasir inkişafından danışacağıq. Bu gün söhbətimiz tamam başqa mövzudadır, sənətlə bağlıdır. O sənətlə bağlıdır ki, onun inkişafında Ağasadıq Gəraybəylinin böyük xidmətləri olub....

Bu il teatr və kino sənətinin görkəmli nümayəndəsi, Xalq Artisti Ağasadıq Gəraybəylinin anadan olmasının 120 ili tamam olub. Bu münasibətlə dövlət başçısının imzaladığı Sərəncamla ölkəmizdə sənətkara həsr edilmiş silsilə tədbirləri keçirilib. Görkəmli sənətkar haqqında dövrü mətbuatda, internet saytlarında və televiziya kanallarında çoxsaylı yazılar, məqalələr, verilişlər hazırlanıb. Biz də öz növbəmizdə Ağasadıq Gəraybəyli sənətinin və şəxsiyyətinin görünən və görünməyən tərəflərinə baş vurmaq üçün sənətkarın nəvəsi ilə görüşüb həmsöhbət olduq. Tibb Universitetinin rektoru, professor Gəray Gəraybəylinin AZƏRTAC-a müsahibəsini təqdim edirik.

- Babanız Ağasadıq Gəraybəylini necə xatırlayırsınız?

- Uşaqlıq illərimin böyük bir hissəsini babamın yanında keçirmişəm. Buna görə də onun haqqında xatirələrim yaddaşımda dərin, silinməz iz qoyub. O, çox qayğıkeş, sadə, səmimi insan idi. İstər ailədə, istərsə də qohumlar arasında heç vaxt öz nailiyyətləri barədə danışmazdı. Hər kəslə öz dilində danışmağı bacarırdı, ailəsinə, uşaqlarına və nəvələrinə xüsusi diqqətlə yanaşardı.

- Teatr tədqiqatçıları qeyd edirlər ki, Dram Teatrında Ağasadıq Gəraybəylidən çox rol oynayan ikinci bir aktyor olmayıb, sizcə, onu bu sənətə bağlayan şövq, bacarıq nədən qaynaqlanır?

- Teatrşünas, teatr tənqidçisi olmadığımdan bu barədə danışmaq mənim üçün çox çətindir. Sözsüz ki, mütəxəssislər daha yaxşı təhlil apararlar. Ancaq onu qeyd etmək istərdim ki, babam teatra və sənətə hədsiz dərəcədə bağlı idi. O, teatrla, səhnə ilə yaşayırdı. Özünü teatrsız, səhnəsiz təsəvvür etmirdi. Məhz sənətə bu dərəcədə bağlılığın, sevginin nəticəsidir ki, bu qədər rol oynayıb, yaddaqalan obrazlar yarada bilib.

- Müsahibələrinizin birində babanızın sizi aktyor kimi görmək istədiyini bildirmisiniz, bəs necə oldu ki, siz bu sənəti seçmədiniz?

- Yuxarıda qeyd etdiyim kimi, uşaqlıq illərimin çox hissəsini babamla keçirmişəm. Məktəbdə oxuyanda məni də özü ilə məşqlərə aparardı. Demək olar ki, məktəb illərimin yarısı qrim otaqlarında, kulislərdə, səhnə arxasında keçib. Bu ab-hava mənə çox cəlbedici görünürdü. Bundan əlavə, evimizdə də babamın çoxlu qrimləri, parikləri var idi. Hətta aktyor olmaq haqqında düşünürdüm. Yuxarı sinifdə oxuyarkən Tibb Universitetinin tələbəsi olan bibim qızının dərs kitabları ilə tanışlıq mənim tibb sahəsinə həvəsimi artırdı və həkimlik sənətini seçdim.

- “Mənim rollarım balalarımdır, onların hamısı mənə əzizdir” deyir böyük sənətkarlar. Onun üçün balası qədər əziz rol hansı idi?

- Hesab edirəm ki, həqiqətən də bütün ifa etdiyi rollar onun üçün doğma idi. Ancaq yaratdığı bəzi rollarının daha doğma olduğunu söyləyərdi. Sabit Rəhmanın “Əliqulu evlənir” pyesi və Mirzə İbrahimovun “Kəndçi qızı” əsərlərindəki rollarını, eyni zamanda “Xurşidbanu Natəvan” pyesində Knyaz obrazından daha çox danışardı. Deməzdim ki, ən əziz rolları idi, ancaq bu rollardan böyük sevgi ilə söz açdığını xatırlayıram.

- Babanız sənət adamlarından daha çox kimlərlə dostluq edərdi?

- Bir çox tanınmışlarla dostluq münasibətləri vardı. Teatrda olarkən dəfələrlə babamın ətrafında istər gənc, istər orta yaşlı aktyorları görürdüm. Yaşar Nuri, Telman Adıgözəlovu xatırlayıram. Babam tez-tez Mövsüm Sənani, İsmayıl Osmanlı, Əliağa Ağayev kimi məşhur aktyorlarla dostluğu haqqında danışardı. Digər tərəfdən, bizim binada bir çox tanınmış şəxslər yaşayırdı. Bülbül, Məmməd Səid Ordubadi, Mirəsədulla Mirqasımov, Mirzə İbrahimov və Süleyman Rüstəm kimi qonşularımızla sıx əlaqələri var idi.

- Yaddaqalan obrazlar yaradan böyük sənətkarı xatırladacaq əşyalar qalıbmı yaşadığı evdə?

- Bəli, onun rollarına aid geyimlərin, kostyumların bir neçəsi indiyə qədər qalır. Xüsusən də “O olmasın, bu olsun”da Rüstəm bəyin evindəki portret, çəkilişdən sonra babama hədiyyə verilmişdi. Onu bərpa elədik, indi də bizim evdədir. Bu portret mənim və ailəm üçün çox dəyərlidir.

- Heç şübhəsiz, Ağasadıq Gəraybəylinin kino yaradıcılığından söhbət gedəndə ilk yada düşən Ağabala və məşhur Rüstəm bəy obrazlarıdır. Bu rollar barədə özü nə deyərdi?

- Bu iki film onun yaradıcılığının parlaq səhifələrindən biri idi. Şəxsən mənə dəfələrlə “O olmasın, bu olsun” kinofilminin çəkilişləri haqqında danışıb. Məsələn, Rüstəm bəyin evindəki məclis zamanı yaranan davanı çəkərkən rejissor hər bir aktyora ayrılıqda edəcəyi hərəkətlər barədə məlumat verirmiş. Babam deyirdi ki, “bilmirdim ki, kim mənə sillə çəkəcək”. Sən demə, heç kəs qarşısındakının nə edəcəyini bilmirmiş. Bu da rejissorun peşəkarlığından irəli gəlir. Filmdəki səhnələrin təbii alınması üçün qarşısındakının zərbəyə hazırlaşa bilməməsi və aktyorun qəfil reaksiyasının lentə alınması üçün belə edibmiş.

- Böyük aktyorun nəvəsi olaraq həyatınızda əldə etdiyiniz uğurlarda babanızın hansısa rolu olub?

- Ağasadıq Gəraybəylinin nəvəsi olduğum üçün özümü çox xoşbəxt hesab edirəm. Təbii, həyatımda valideynlərimin də xüsusi rolu olub. Nənə və babamın mənim tərbiyəm və təhsilimdə, inkişafımda rolunu xüsusi vurğulamalıyam. Babam uşaqlıqda mənimlə saatlarla məşğul olardı. Bəlkə də elmə marağımın bünövrəsi elə o vaxtdan qoyulub. Məktəbi qızıl medalla bitirəndə babamın necə sevindiyi indiyə qədər yadımdadır. Bu, onun ömrünün son illərinə təsadüf edirdi. Hərdən mən elə gəlir ki, bəzi işlərimdə hələ də ona hesabat verirəm. Bəlkə də onun ruhu bu günə qədər mənə kömək edir.

- Bu il həm də böyük sənətkarın yubileyidir...

- Ölkə rəhbərliyinin babamın yaradıcılığına istər sağlığında, istərsə də vəfatından sonra böyük diqqət və qayğısını xüsusilə vurğulamaq istərdim. Fürsətdən istifadə edərək babamın yaradıcılığına verilən qiymətə görə Prezident İlham Əliyevə ailəmiz adından minnətdarlığımı bildirirəm. Hər zaman bu diqqətin şahidi olmuşam. Babamın həm 80, həm də 90 yaşında ulu öndər Heydər Əliyevin evimizə zəng vuraraq təbrik etdiyini xatırlayıram. Həmin məqamlar indiyə qədər ailəmizdə ən xoş hadisə kimi xatırlanır..

Ekspress 2017.- 28 dekabr.- S.13.