ADNA-dakı faciədən 3 il keçdi

30 aprel 2009-cu il... Çox qəribədir. Bu tarix məhz həftənin dördüncü gününə təsadüf etdi. 30 aprel 2009-cu ildə Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyasında qanlı terror hadisəsi oldu.

Bundan qabaq da Azərbaycanın müxtəlif yerlərində, o cümlədən paytaxtımızda terror faktı olub. Amma heç birində gülləni beynimizə, gələcəyimizə, gələcəyimizin mədəni, intellektual bazası olan tələbələrə tuşlamamışdılar. 30 aprel 2009-cu il tarixində ADNA özünün qanlı tarixini yaşadı. Artıq bu gün "30 aprel" demək kifayətdir ki, o qanlı tarixçəni bir daha bütün acısıyla yaşayasan. 30 aprel günü akademiyanın 2-ci tədris binasında cəmiyyətin müxtəlif təbəqələrindən olan şəxslər güllələndi.

Bakı şəhəri Dilarə Əliyeva küçəsi 227 saylı ünvanda yerləşən "Qaz neft mədən" və "Neft mexanikası" fakültələrinin yerləşdiyi Akademiyanın 2-ci korpusu o gün təkcə Azərbaycanın deyil, bütün dünyanın diqqət mərkəzinə çevrildi.

Həmin gün Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyasının ikinci korpusuna silahlı basqın oldu. Gözlənilməz hadisə Akademiyada olanları təşvişə saldı. Hadisədən xəbər tutan hər kəs auditoriyaların qapılarını arxadan bağlayıb qatilin əlindən canını qurtarmaq üçün binanın pəncərələrindən boylanaraq qışqırıb kömək istəyirdi. Əli silahlının gözündən yayına bilən tələbə və müəllimlər çölə axışırdı. Səhər saatlarında odlu silahla silahlanmış naməlum şəxs Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyasının 2-ci korpusuna hücum edərək birinci mərtəbədən yuxarı mərtəbəyədək qarşısına çıxan şəxsləri güllələyib...

Silahlı terrorçunun atdığı güllələr Akademiyanın müəllim və tələbələrinin, əsasən baş və boyun nahiyəsindən dəymişdi. Gülləyə tuş gələnlərin içərisində Akademiyanın professoru, laborantları, tələbələri, dosenti, müəllimləri və hətta yeməkxanaya süd məhsulları gətirən bir xanım da var idi.

Hadisə zamanı

1. Neft qaz istehsalı və emalı texnikası kafedrasının müdiri, professor Abdullayev Ramiz Xəlil oğlu, 1940-ci il təvəllüdlü

2. Nəzəri Mexanika fakültəsinin laboratoriya müdiri Əzizova Tamilla Zülfüqar qızı, 1951-ci il təvəllüdlü

3. Neft qaz istehsalı və emalı texnikası kafedrasının müəllimi, dosent Vahidov Məcnun Abdulvahid oğlu, 1946-ci il təvəllüdlü

4. Biotexniki və texniki cihazlar kafedrasının laborantı Məmmədova Şəfa Afət qızı, 1978-ci il təvəllüdlü

Tələbələr

1. Məmmədov Taleh Tariyel oğlu, 1988-ci il təvəllüdlü

2. Bəndəliyev Yusif Telman oğlu, 1989-cu il təvəllüdlü

3. Bağırov Ayaz Cavanşir oğlu, 1988-ci il təvəllüdlü

4. Cabbarov Savalan Allahverdi oğlu, 1987-ci il təvəllüdlü

5. Abdullayev Emin İmaməli oğlu, 1989-cu il təvəllüdlü

6. Babaşov Ruslan Cəfər oğlu, 1990-ci il təvəllüdlü

7. Aslanov Ceyhun Sakit oğlu, 1988-ci il təvəllüdlü və Akademiyaya süd məhsulları gətirən

8. Qurbanova Ayna Abbasqulu qızı, 1957-ci il təvəllüdlü öldürülüb...

Hadisədən xəbər tutmuş polis və prokurorluq orqanlarının əməkdaşları, təcili tibbi yardım maşınları Akademiyaya axın elədi. Yaralılar daşınarkən məlum oldu ki, ələ keçəcəyini görən terrorçu 6-cı mərtəbədə baş nahiyəsindən bir dəfə atəş açmaqla özü-özünü öldürüb.

Gicgah nahiyəsindən aldığı güllə yarasından yerindəcə keçinən şəxsin 1980-ci il təvəllüdlü Gürcüstan vətəndaşı Qədirov Fərda Əsəd oğlu olduğu müəyyənləşdi. Fərda Qədirovun üzərindən isə "Makarov" tipli tapança, habelə hər biri 40 güllə tutumlu və içərisində 71 güllə olan xüsusi üsulla hazırlanmış 3 ədəd patrondaş, 2 tapança sandıqçası aşkar edilərək götürüldü. Təhlükə tam olaraq sovuşandan sonra Akademiyanın auditoriyalarında gizlənmiş tələbə və müəllim heyəti binadan evakuasiya olundu. Onlar hələ də nələrin baş verdiyini bilmirdilər. Yer, göy qan içində, döşəmə və pilləkənlərdə uzanmış meyitlər...

Hadisədən xəbər tutan zərərçəkənlərin yaxınları paytaxtın xəstəxanalarına, meyitxanalara axışırdı. Bu arada Akademiyanın tələbələri isə xeyli qan itirmiş yaralıları həyata qaytarmaq üçün qan verirdilər. Günortadan sonra isə terrorçu Fərda Qədirovun atdığı gülləyə cəmi 25 nəfərin tuş gəldiyi tam olaraq dəqiqləşdi. Onlardan 13 nəfərin həyatını xilas etmək mümkün olsa da, 12-si dünyasını dəyişdi.

Akademiyanın girişində Fərdanın ilk hədəfi Akademiyanin tələbəsi Sudan vətəndaşı Seyid Əhməd Əmru olub. Əmru canını yüngül xəsarətlə qurtarsa da, xalası oğlu Mustafa Məhəmməd Qasım ağır yaralanıb. Fərdaya ilk müqavimət göstərən də elə Mustafa olub. Onun dediyinə görə, Fərda qarşısına çıxanları ingilis dilində söyüb, sonra güllələyirmiş.

Mustafa Məhəmməd: "Mən aşağı düşən zaman xalam oğlu Əmrunun alnına silah dayamış bir nəfəri gördüm. Mən onu vurdum. Əmru qaçdı, o da ona tərəf atəş açdı, əlindən dəydi".

O mənə tərəf baxdı və məni sinəmdən itələdi. Yıxıldım, sonra atəş açdı mənə, güllə boynumdan girdi sol qulağımdan çıxdı. Sonra mənim əlimdən vurdu. Sonra mən özümü ölülüyə vurdum. Təcili tibbi yardım maşınlarının sirenasını eşidəndən sonra gözlərimi açdım, vəssalamg

Mustafa özünü ölülüyə vura bilsə də, tələbə yoldaşı Rəhman Axundov bunu edə bilməyib. Hadisə zamanı iki güllə yarası alan Rəhman yaddaşını itirib.

Rəhman Axundov: "Birinci güllə başımdan dəydi, durdum gəzdim. Sonra ikinci gülləni vurdu, yıxıldım".

Hadisənin şahidi olan digər yaralı Zemfira Hüseynli: "Kimsə gətirib Ramiz müəllimin üstünə sellofan atdı. Fikirləşdim ki, indi mənim də üstümə sellofan atacaqlar. Yəqin ölmüşəm. Yəqin ölüm belə olur."

İki güllə yarası alıb sağ qalanlardan biri də Zemfira xanımdır. O, baş verənləri anbaan xatırlayır. Səsə otaqdan çıxan Zemfira Hüseynli dəhlizdə laboratoriya müdiri Tamella xanımla professor Ramiz Abdullayevin yerə yıxıldığını görüb və onlara tərəf qaçıb. Elə bu zaman Zemfira xanıma qəfildən bir nəfər yaxınlaşıb.

Zemfira Hüseynli: "Mənə tərəf gəldi, əlini uzatdı vurdu. Elə bil başımı ülgüc ilə kəsdilər. Yıxıldım. Ölmədim. Qanım axdı Ramiz müəllimə tərəf. Sonra gördüm mənə tərəf baxır, gücüm olmadı ona baxmağa. Mən öz qanıma baxdım ki, necə axıb gedir. O mənim gözümün hərəkətindən hiss edib ki, mən sağam. Sonra ikinci dəfə məni vurdu. Yaman ağrıtdı.".

Fərda Qədirovla göz-gözə gələn İlkin Şirəliyev də sağ qalıb. O, ikinci mərtəbədə dərsdə olan zaman auditoriyaya soxulmaq istəyən Fərdanın qarşısını tələbə yoldaşları ilə birlikdə partaları qapının ağzına atmaqla kəsib. Amma dəhlizdən içəri atılan güllələrin qabağını almaq mümkün olmayıb. Qapının pəncərəsindən boylanan Fərda auditoriyada olan 3 tələbəni hədəfə ala bilib.

Yaralanan şahid İlkin Şirəliyev: "Birdən şüşə sındı. Gördüm, kimsə mənə baxır. Fikirləşdim atacaq, yerə uzandım. 5-6 saniyədən sonra mənə zərbə dəydi. Qrup yoldaşımın köməkliyi ilə balkona çıxdım. Ordan pəncərədən dekanlığa keçdim. Uşaqlar gördü ki, vəziyyət pisləşir kurtkalari bir-birinə bağladılar ki, bizi aşağı salsınlar, alınmadı.

Hadisə zamanı bəxti gətirən isə "Neft və qaz quyularının qazılması" kafedrasında müəllimə işləyən Vəfa Mahmudova olub. Hədəfini nişan alan Fərdanı tapançası məyus edib.

Vəfa Mahmudova: "İki dəfə atəş səsi gəldi, sonra gördük ki, səs yaxınlaşır, çıxdım həmin qrupun sinifkomu Sultanla bərabər çölə. İki oğlan qaçdı, onların arxasınca bir cavan oğlan tez-tez gəldi, dayandı bizim dekanlığın qabağında. Mən də dedim ki, görmürsən dərs gedir. O, mənim düz alnıma tuşladı, məsafəmiz də yaxın idi. Beysbolkada idi. Mən ona deyirdim nəsə, o isə mənim üzümə baxırdı. Robot idi elə bil. Tuşladı, iki dəfə atəş açdı, boşa getdi. Gülləni çıxarmaq istəyəndə uşaq dedi ki, bu zarafat etmir. Biz girdik içəri."

Məsələnin nə qədər ciddi olmasını isə Vəfa xanım pəncərədən çölə baxıb tələbələrini Akademiyanin girişində al qan içində görəndə anlayıb. O, bu hadisənin təsirindən günü bu gün də çıxa bilmir. Vəfa Mahmudova deyir ki, hamı ondan 30 aprel gününü yenidən anadan olduğu gün kimi qeyd etməsini tələb edir. Amma həmin gün Akademiyada güllələnən 25 nəfərin günü kimi yadda qalıb. Məhz 30 aprel 2009-cu il cümə axşamı günü, onların anım günüdür.

Gülsüm

Həftə içi.- 2011.- 30 aprel-2 may.- S. 1, 12.