Ermənilərin Qarabağda qan tökmələrinin 23-cü ildönümü tamam oldu

1988-ci il fevralın 20-də Dağlıq Qarabağ erməniləri Azərbaycan SSR Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayətinin Azərbaycan SSR-in tərkibindən çıxaraq Ermənistan SSR-in tərkibinə girməsi ilə bağlı qərar qəbul ediblər. Bədnam iqtisadçı akademik A.Aqanbekyan və Fransa erməniləri bu məsələdə ilkin provokator rolunu oynayıblar. DQMV Xalq Deputatları Sovetinin Azərbaycan SSR-in tərkibindən çıxıb Ermənistan SSR-in tərkibinə birləşməklə bağlı qərarından 2 gün sonra Əsgəran rayonu ərazisində Ağdam və Əsgəran rayon sakinləri dinc nümayiş keçiriblər. Ermənilər atəş açmaqla 2 azərbaycanlı gənci qətlə yetiriblər.

Dağlıq Qarabağ münaqişəsində ilk qanın tökülməsi - iki azərbaycanlı gəncin öldürülməsi faktını o zamankı SSRİ-nin baş prokurorunun birinci müavini F.Katusev Mərkəzi Televiziyada çıxış edərkən təsdiqləyib.

İki azərbaycanlı gəncin erməni və azərbaycanlı icmalar arasındakı savaşın ilk qurbanı olması və ilk qətli ermənilərin törətməsi ilə bağlı mötəbər mənbələr az deyil.

İki gəncin intiqamını almaqdan ötrü Ağdamdan Xankəndinə yürüşə gedən, daş və ağacla silahlanmış ağdamlı gənclərin qarşısını Sosialist Əməyi Qəhrəmanı Xuraman Abbasova yaylığını yerə atmaqla alıb.

Fevralın 22-də Dağlıq Qarabağda, Əskəranda ermənilərin tökdüyü ilk qan 4 gün sonra Sumqayıtda onların növbəti fitnəsinə başlanğıc olub.

Beləcə, erməni təxribatçıları, Moskvadakı havadarlarının dəstəyi ilə Azərbaycana qarşı elan olunmamış savaş açdılar. Daşla, ağac parçası ilə başlanan bu savaş sonradan iri çaplı silahlara, minlərlə insan həyatına son qoyulmasınadək davam elədi. Təbii ki, o dövrkü Moskva istəsə idi bunu vaxtında dayandıra bilərdi. Milli lider Heydər Əliyev müsahibələrinin birində də qeyd etmişdi ki, SSRİ rəhbərliyi, başda Qorbaçov olmaqla istəsəydi bir neçə saatın içindəcə inkişafda olan münaqişəni çox asanca yoluna qoya bilərdi. Milli lider xatırladır ki, bölgəni, xalqların mentalitet və inzibati ərazi bölgüsünün xüsusiyyətlərini yaxşı bildiyinə görə əgər o zaman ona müraciət olunsaydı, təbii ki, bu gün Ermənistanla Azərbaycan arasında indi başqa münasibətlər mövcud idi. Amma Kreml bunu etmədi və ermənilərin azğınlığı daha da genişləndi. Sumqayıt hadisələri də erməni təxribatçıları ilə mərkəzi xüsusi xidmət orqanlarının birgə layihəsi kimi üzə çıxdı, bu onun üçün hazırlanmışdı ki, sonradan planlaşdırılan Azərbaycan torpaqlarının işğalı faktı dünya ictimaiyyətinin gözündə pərdələnsin və azərbaycanlıların vəhşi imici yaransın. Amma elə o zaman hadisə yetərincə hüquqi qiymət aldı və günahkarların kimliyi bilindi, sadəcə olaraq, Moskva yenə də adəti üzrə susdu və onları himayə etdi. Bütün bunlara baxmayaraq, tarix tarixliyində qalır və zaman keçsə də ağın -qaradan seçiləcəyi gün uzaqda deyil.

Həftə içi.- 2011.- 23 fevral.- S. 1, 3.