Dövlət insan hüquq və azadlıqlarının ən etibarlı təminatçısıdır

Ölkəmizdə insanların konstitusion hüquqlarından istifadə edilməsinə yaradılan şərait, minlərlə vətəndaşa şamil edilən əfv fərmanları, Amnistiya Aktları beynəlxalq birlik tərəfindən dəstəklənən, bəşəri dəyərlərdən qaynaqlanan humanizmin və demokratik inkişafın təzahürüdür

“Vətəndaş cəmiyyətinin yaradılması, demokratikləşmə prosesinin möhkəmlənməsi, hüquqi dövlətin qurulması sadəcə olaraq bir şüar, yaxud da bir niyyət deyil, Azərbaycanın hərtərəfli inkişafı üçün başlıca şərtdir. Bizim təcrübəmiz onu göstərir ki, Azərbaycanın seçdiyi yol düzgün yoldur. İqtisadi, siyasi və sosial islahatların paralel şəkildə aparılması Azərbaycanı hərtərəfli inkişaf etdirir və ölkəmiz üçün çox lazım olan sabitliyi möhkəmləndirir, ictimai-siyasi vəziyyətə müsbət təsir göstərir.” Prezident İlham Əliyev bugünkü uğurlarda iqtisadi və siyasi islahatların vəhdətinin rolunu xüsusi vurğulayır.

Ölkəmizin demokratik və hüquqi dövlət quruculuğu istiqamətində atdığı addımlar və onların uğurlu nəticələri göz qabağındadır. İnsanların konstitusion hüquqlarından istifadə edilməsinə lazımi şərait yaradılıb. On minlərlə vətəndaşa şamil edilən əfv fərmanları, Amnistiya Aktları beynəlxalq birlik tərəfindən də dövlətimizin demokratik inkişaf yolunda atdığı addım kimi dəyərləndirilir. Bugünkü uğurlar 1993-2003-cü illərdə ulu öndər Heydər Əliyevin “Demokratiya bizim strateji kursumuzun əsas mahiyyətidir. Heç bir qüvvə bizi bu yoldan döndərə bilməz” bəyan edərək sivil, hüquqi dövlət quruculuğu yolunda atdığı addımların davamıdır.

Ümummilli lider Heydər Əliyevin ölkəmizə rəhbərlik etdiyi 1993-2003-cü illərdə insan hüquq və azadlıqlarının müdafiəsi üçün möhkəm təməl formalaşdırılmışdır. 1998-ci ildə Şərqdə ilk dəfə olaraq ölkəmizdə ölüm cəzası ləğv olundu. Bu gün dünyanın bir çox qabaqcıl ölkələrində belə ölüm cəzasının hələ də ləğv olunmadığını və mütəmadi olaraq tətbiq edildiyini nəzərə alsaq, ulu öndərin bu addımının nə dərəcədə böyük hüquqi, tarixi dəyərə malik olduğunu dərk etmiş olarıq. Heydər Əliyevin həyata keçirdiyi dövlət siyasətinin mahiyyətini özündə əks etdirən humanistlik nəticəsində 1995-ci ildən əfv və amnistiya təsisatları bərpa edilmiş, həmin dövrdən etibarən imzalanmış sərəncam və fərmanlara əsasən minlərlə vətəndaşımız azadlığa qovuşmuşdur. Ümummilli lider hər kəsin hüquqlarına hörmətlə yanaşılmasını, şəxsiyyətin alçaldılması, zorakılıq, işgəncə və bu kimi qeyri-qanuni üsul və vasitələrə yol verilməsi hallarının aradan qaldırılmasını hüquq-mühafizə orqanları qarşısında vacib vəzifə kimi qoymuşdur. Ulu öndərin rəhbərliyi ilə qəbul olunmuş Milli Konstitusiyada bu məsələ önə çəkilir.

Ulu öndər Heydər Əliyevin bu siyasəti hazırda Prezident İlham Əliyev tərəfindən uğurla davam etdirilir. İnsan hüquq və azadlıqlarına hörmətlə yanaşılması, təmin olunması istiqamətində qanunvericilik bazasının təkmilləşdirilməsi və beynəlxalq standartlara uyğunlaşdırılaraq vətəndaşların hüquqlarının qorunması həyata keçirilən siyasətin önündə dayanır.

İnsan hüquqlarının müdafiəsi sahəsində aparılan islahatların davam etdirilməsi məqsədilə Prezident İlham Əliyevin müvafiq fərmanı ilə təsdiqlənən “Azərbaycan Respublikasında insan hüquqlarının müdafiəsi üzrə Fəaliyyət Planı”na əsasən görülən tədbirlər humanizmin nümunəsi kimi çox əhəmiyyətlidir.

Ötən illər ərzində ölkəmiz insan hüquqları sahəsində fəaliyyət göstərən nüfuzlu beynəlxalq qurumlarla əməkdaşlığı inkişaf etdirmiş, bu sahədə 50-dən çox beynəlxalq sənədə tərəfdar çıxmış və beynəlxalq öhdəliklərin həyata keçirilməsində mühüm uğurlar əldə etmişdir. Demokratik ədalət mühakiməsi prinsiplərinə əsaslanan yeni məhkəmə sistemi, konstitusiya nəzarəti, insan hüquqları üzrə müvəkkil kimi yeni təsisatlar yaradılmış, hüquq- mühafizə fəaliyyəti təkmilləşdirilmiş, qeyri-hökumət təşkilatlarının, kütləvi informasiya vasitələrinin fəaliyyəti genişlənmiş, insan hüquqlarının təmini sahəsində effektiv müdafiə mexanizmləri formalaşdırılmışdır.

Hazırda Azərbaycanın yaşadığı yeni inkişaf mərhələsi insan hüquqlarının müdafiəsi sahəsində aparılan ardıcıl islahatların davam etdirilməsini şərtləndirir. Milli Konstitusiyamızın 29 maddəsinə əlavə və dəyişikliklərlə bağlı 2009-cu il martın 18-də referendumun keçirilməsi və xalqın ümumxalq səsverməsində yekdilliklə iştirakı bir daha bu həqiqəti ortaya qoydu ki, xalq həyata keçirilən siyasəti dəstəkləyir, gələcəyə böyük inamla baxır. Əlavə və dəyişikliklərin böyük əksəriyyəti insan hüquq və azadlıqlarının yüksək səviyyədə qorunmasına, yeni müdafiə mexanizminin yaradılmasına xidmət edir.

Azərbaycan vətəndaşlarının hüquqlarının qorunması Milli Konstitusiyamızın üçdə iki hissəsini əhatə edir. Bütün hüquqlarımız dövlət tərəfindən qorunur. Təbii ki, hüquqlarımızla yanaşı, vəzifələrimiz də var. Dövlət vətəndaşlarının iqtisadi durumunu təmin edir, siyasi hüquqlarını qoruyur, mədəni potensialının inkişafının gerçəkləşdirilməsi üçün şəraiti yaradırsa, demək Azərbaycan vətəndaşının qarşısında dayanan əsas vəzifə də bu dövlətin iqtisadi-siyasi əsaslarını qorumaqdır. Bu, dövlət-vətəndaş münasibətləridir. Bu gün dünyanın hər bir yerində bu münasibətlər bir prinsipə əsaslanır- Məsuliyyətli dövlət və məsuliyyətli vətəndaş. Dövlət öz məsuliyyətini yüksək səviyyədə dərk edir və bunu öz fəaliyyəti, qanunları, mühüm əhəmiyyətli Dövlət Proqramları ilə gerçəkləşdirir.

1995-ci ildən imzalanan əfv fərmanları və Amnistiya Aktları da dövlətin insan amilinə yüksək dəyər verdiyini təsdiqləyir. Bu günədək imzalanan 45 əfv fərmanı əsasında 4858 nəfər cəzaçəkmədən azad edilib. Bu fərmanların 32-si ümummilli lider Heydər Əliyev, 13-ü Prezident İlham Əliyev tərəfindən imzalanıb. Bu günədək qəbul olunan 8 Amnistiya Aktı 40 min məhbusa aid edilib.

Milli Məclisin ötən ilin mart ayında “Novruz bayramı münasibətilə amnistiya elan edilməsi haqqında” qərarı da ölkə ictimaiyyəti tərəfindən yüksək qiymətləndirildi. Amnistiya Aktının təşəbbüsçüsü Heydər Əliyev Fondunun prezidenti, YUNESKO və İSESKO-nun xoşməramlı səfiri, millət vəkili Mehriban xanım Əliyeva idi. Qəbul olunmuş hər bir Amnistiya Aktını humanizm prinsiplərinin, humanizm ideyalarının qələbəsi kimi dəyərləndirən Mehriban xanım Əliyeva bildirir: “Əsası dahi Heydər Əliyev tərəfindən 1994-cü ildə qoyulmuş bu siyasət nəticəsində minlərlə insan azadlığa buraxılaraq normal həyata qayıdıb və bu gün də bu ənənələr davam edir. Allah vergisi olan insan ömrü hər bir şeydən uca və dəyərlidir. Hər bir insan ləyaqətlə və azad yaşamağa layiqdir. Eyni zamanda, hər bir insan öz ömrünün, öz taleyinin hökmdarıdır. Səhv etmiş, yolunu azmış insanlara həyatda yeni şans verməklə, onları bağışlayıb cəmiyyətimizə qaytarmaqla biz onlara yenidən həyatın, azadlığın dəyərini dərk etməyə, öz səhvlərini anlayıb doğru yola qayıtmağa kömək edirik. Hər zaman mərhəmətlilik, geniş qəlblilik, xeyirxahlıq, bağışlamaq bacarığı ən ali və insani keyfiyyətlər kimi qiymətləndirilib.” Bu qərarın ölkədə siyasi həmrəyliyin artmasına və hüquqi dövlət quruculuğuna öz müsbət təsirini göstərəcəyi xüsusi vurğulandı.

Bu günlərdə Prezident İlham Əliyev Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik Günü münasibətilə növbəti əfv fərmanını imzaladı. Fərmana əsasən 99 məhbus azadlığa qovuşdu. Siyasətində humanizm prinsiplərini öndə saxlayan dövlətimiz insan hüquq və azadlıqlarının ən etibarlı təminatçısıdır.

Yeganə Əliyeva

İki sahil.- 2010.- 6 yanvar.- S. 4.