Heydər Əliyev Azərbaycan xalqına Tanrı qismətidir

Müstəqilliyi Azərbaycan xalqı üçün ən böyük milli sərvət olaraq dəyərləndirilən ulu öndər Heydər Əliyev xalqın istəyi ilə hakimiyyətə qayıdışından sonra xalqın sosial rifahının yüksəldilməsi, məşğulluğun təmin edilməsi, xüsusən də əhalinin aztəminatlı təbəqəsinin maraqlarının qorunması istiqamətində mühüm addımlar atıldı

Azərbaycan xalqı tarixlər boyu qüdrətli sərkərdələr, görkəmli dövlət, elm və mədəniyyət xadimləri az yetirməyib. Bu şəxsiyyətlərin hər biri öz sahəsində xalqa baş ucalığı gətirsə də, milli qürur mənbəyi kimi tanınsa da, tariximizə qəhrəmanlıq səhifələri yazsa da ümummilli lider zirvəsinə yüksəlməmiş, Azərbaycanı geniş mənada şöhrətləndirə bilməmişdir. Bu mənada, Heydər Əliyev Azərbaycan tarixinin bir səhifəsi, bir fəsli deyil, tariximizin özüdür, xalqımıza baş ucalığı gətirən, onu şöhrətləndirən bir şəxsiyyətdir. Bununla bağlı müasir dünyanın görkəmli dövlət başçılarının dediyi fikirlər belə bir məcrada birləşir ki, Heydər Əliyev Azərbaycan xalqına tanrı qismətidir, onun kimi rəhbəri olan xalqın fəxr etməyə, qürur duymağa haqqı var. Müstəqil Azərbaycan dövlətinin təşəkkülü və inkişafı ulu öndər Heydər Əliyevin adı ilə bağlıdır. Heydər Əliyev son dərəcə mürəkkəb və ziddiyyətli tarixi məqamlarda ən düzgün çıxış yolu tapmağa qadir dahi şəxsiyyət idi. Onun nəhəng dövlətçilik təcrübəsi və fitri idarəçilik qabiliyyəti Azərbaycanı 1993-cü ilin dəhşətli vətəndaş müharibəsi və müstəqilliyimizin itirilməsi təhlükəsindən xilas etdi. Dağılmaqda və böhran məngənəsində olan ölkə iqtisadiyyatını qısa müddətdə dirçəldə bildi və Azərbaycanı Cənubi Qafqazın lider dövlətinə çevirdi.

Dövlət müstəqilliyinin bərpasından sonra Azərbaycan Respublikasında demokratik dövlət quruculuğu və sərbəst bazar münasibətlərinə əsaslanan müstəqil milli iqtisadiyyatın formalaşdırılması məqsədilə ictimai-siyasi və sosial-iqtisadi sistemin transformasiyası obyektiv zərurətə çevrildi. Bu dövrdən etibarən hökumət qarşısında: dövlət müstəqilliyinin möhkəmləndirilməsi; demokratik, hüquqi-dünyəvi dövlət qurulması; bazar iqtisadi sisteminə keçid; ölkənin ərazi bütövlüyünün təmin edilməsi; əhalinin təhlükəsizliyinin və sosial-iqtisadi rifahının yaxşılaşdırılması və s. bu kimi bir çox ciddi və taleyüklü vəzifələr qoyuldu.

90-cı illərinin ikinci yarısında ümummilli lider Heydər Əliyevin gərgin səyləri nəticəsində Azərbaycanda mövcud olan ictimai-siyasi durum normal məcraya düşdü və iqtisadiyyatda irəliləyiş meylləri yarandı. Bunun nəticəsi kimi isə ölkədə sosial sistemin köklü surətdə yenilənməsi və daha doğrusu, yeni milli modelin yaradılması məsələsi gündəmə gəldi. Aydın məsələdir ki, yeni model bu və ya digər spesifik cəhətlərlə yanaşı sosial sferada yüksək nəticələr əldə etmiş qabaqcıl ölkələrin ən son təcrübəsini də özündə birləşdirməliydi. O dönəmlərdə bu cür addım atmaq üçün həqiqətən də böyük cürət lazım idi. Bu isə ilk növbədə öz ölkəsinin parlaq gələcəyinə inamla baxan Heydər Əliyev nikbinliyindən qaynaqlanırdı. O inanırdı ki, zaman ötəcək və biz ən irimiqyaslı sosial layihələri gerçəkləşdirmək iqtidarında olacağıq.

Müstəqilliyi Azərbaycan xalqı üçün ən böyük milli sərvət olaraq dəyərləndirən ulu öndər Heydər Əliyev xalqın istəyi ilə hakimiyyətə qayıdışından sonra respublikanı genişmiqyaslı problemlərdən, təhlükələrdən, o cümlədən sosial-iqtisadi çətinliklər məngənəsindən xilas etdi. Onun səyi nəticəsində sarsılmaz özül üzərində bərqərar edilən möhkəm daxili sabitlik, vətəndaş müharibəsinin qarşısının alınması, xaos və anarxiyaya son qoyulması fonunda qarşıda duran ən mühüm vəzifələrdən biri də xalqın sosial rifahının yüksəldilməsi, məşğulluğun təmin edilməsi, xüsusən də əhalinin aztəminatlı təbəqəsinin maraqlarının qorunması idi. Özü də bütün bunlar ölkə iqtisadiyyatında idarəetmə və istehsal nizamına yeni yanaşma kontekstində reallaşdırılmalı, təsərrüfatın 70 il ərzində formalaşmış idarəçilik metodunu tamam fərqli üsullar əvəz etməli idi. Zamanının lideri olan, hadisələrin inkişaf axarını qabaqlayaraq ona pozitiv təsir göstərən Heydər Əliyev bu missiyanı da uğurla yerinə yetirdi.

Sosialyönümlülük prinsipini daim əsas götürən ulu öndər Heydər Əliyevin bu istiqamətdə dəqiq düşünülmüş, qabaqcıl dünya təcrübəsinə cavab verən, eyni zamanda ölkə və cəmiyyət reallıqlarını nəzərə alan məqsədyönlü siyasəti bəhrə verdi. Bazar münasibətləri əsasında formalaşan sosialyönümlü milli iqtisadiyyatın qurulmasını əsas strategiya kimi müəyyən edən ümummilli liderin həyata keçirdiyi sosial siyasətin iki əsas xarakterik cəhəti diqqəti xüsusi cəlb edirdi. Bunlardan birincisi sosial siyasətin dayanıqlı xarakter daşıması, ölkənin iqtisadi bazisinə əsaslanması, ikincisi isə onun mükəmməl və dünya təcrübəsində uğurla sınaqdan çıxmış normativ hüquqi bazaya söykənməsi idi.

Ümummilli lider Heydər Əliyevin rəhbərliyi ilə yeni iqtisadi şəraitə uyğun olaraq ölkədə formalaşmaqda olan sosial müdafiə modeli artıq dövlət quruculuğu fəlsəfəsində aparıcı elementlərdən biri, ümumi siyasətin mühüm tərkib hissəsi olmaqla cəmiyyətin və ayrılıqda hər bir vətəndaşın rifahının yüksəldilməsinə, onların sosial müdafiəsi və layiqli həyat səviyyəsinin təmin olunmasına, habelə şəxsiyyətin azad inkişafı üçün bərabər imkanların yaradılmasına xidmət edirdi. 1995-ci ildə ümumxalq səsverməsi ilə qəbul olunan ilk milli Konstitusiyamız iqtisadiyyatın inkişafının müxtəlif mülkiyyət növlərinə əsaslanaraq xalqın rifahının yüksəldilməsinə xidmət edirdi.

Dövlətin diqqət mərkəzində olan sosial siyasəti özündə əks etdirən Konstitusiyanın 16-cı maddəsinin 1-ci bəndində qeyd olunur ki, Azərbaycan dövləti xalqın və hər bir vətəndaşın rifahının yüksəldilməsi, onun sosial müdafiəsi və layiqli həyat səviyyəsinin qayğısına qalır. Bununla, bütün inkişaf etmiş dövlətlərdə olduğu kimi, Azərbaycanda da iqtisadiyyat fərdin və şəxsin maddi, sosial, mənəvi tələbatlarının ödənilməsinə istiqamətləndirilməli idi. Sosial sahədə qanunvericilik aktlarının qabaqcıl tələblərə uyğunlaşdırılması, həmçinin bu sahədə atılan digər addımlar keçid dövründə ölkəmizin sosial transformasiya prosesinin uğurla reallaşması ilə nəticələndi. Bu uğurları şərtləndirən əsas amillərdən biri də Azərbaycanın inkişaf yolunda öz hədəflərini düzgün müəyyən etməsi, bazar münasibətlərinə rəvac verən, sahibkarlığı və çoxmülkiyyətçiliyi dəstəkləyən, sosial müstəvidə hər kəsin layiqli həyat səviyyəsini təmin etməyi öhdəsinə götürən bir dövlət ideyasının mövcudluğu idi. Ulu öndərin rəhbərliyi ilə 1993-2003-cü illərdə əhalinin sosial problemləri ön plana çəkilmiş, çoxsaylı yeni iş yerləri yaradılmış, maaşlar, pensiyalar, digər sosial müavinətlər vaxtaşırı artırılmış, əlillərə, müharibə veteranlarına, sənət adamlarına, alimlərə, hətta tələbələrə xüsusi prezident təqaüdləri təyin edildi. Təkcə bir faktı qeyd etmək kifayətdir ki, ulu öndərin respublikaya rəhbərlik etdiyi 10 il ərzində ölkədə sosial sahədə inkişafın təmin olunmasına xidmət edən 60-dan artıq sənəd imzalanmışdır. Pensiya və müavinətlərin artırılması, əlillər və şəhid ailələri üçün mənzil tikintisi, əlillərin minik avtomobilləri, müxtəlif reabilitasiya vasitələri ilə təmin olunması, onların tibbi-sosial reabilitasiyası, bərpa-müalicə və protez xidmətinin təkmilləşdirilməsi, bu sahədə xidmət şəbəkəsinin bütün bölgələr üzrə genişləndirilməsi, aktiv məşğulluq tədbirlərinin həyata keçirilməsi, işçi hüquqlarının təkmilləşdirilməsi və sair istiqamətlərdə tədbirlər məhz ulu öndərin təşəbbüsü və xeyir-duası ilə başlanaraq ənənəvi xarakter aldı.

Beləliklə, ulu öndər Heydər Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycanda əhalinin məşğulluq səviyyəsi davamlı olaraq yüksəlməyə başladı, sosial müdafiə sahələrində konkret və məqsədyönlü işlərin görülməsini nəzərdə tutan və çevik xarakter alan sosial siyasət kursunun etibarlı əsası qoyuldu. Bu siyasət iqtisadi tərəqqidən irəli gələn imkanların, ilk növbədə, əhalinin maddi vəziyyətinin yaxşılaşdırılmasına yönəldilməsi, daim güclənən iqtisadi təməl üzərində inkişaf etdirilməsi prinsipinə söykənir.

2003-cü ildən etibarən ölkəmiz üçün milli inkişafın zamanın çağırışlarına uyğun yeni mərhələsi başlanmış, Azərbaycan öz tərəqqisinin daha sürətli mərhələsinə adladı, iqtisadi strukturun intensiv formalaşması prosesinə start verildi. Ulu öndərin layiqli davamçısı, Prezident İlham Əliyevin həyata keçirdiyi məqsədyönlü iqtisadi siyasət də məhz Azərbaycanın iqtisadi-sosial inkişafının təminatına, əhalinin sosial müdafiəsi sahəsində tarixi nailiyyətlərin əldə edilməsinə zəmin yaradır.

Orxan Vahidoğlu

İki sahil.- 2013.- 14 may.- S.25.