Təlim, Tədris və Sertifikatlaşdırma

İdarəsi 2013-cü ili necə başa vurdu?

Müsahibimiz ARDNŞ-in Təlim, Tədris və Sertifikatlaşdırma İdarəsinin rəisi Fuad Süleymanovdur

- Fuad müəllim, gənc kadrların hazırlanması üçün ARDNŞ-in həyata keçirdiyi çoxşaxəli layihələr barədə fikirləriniz oxucularımız üçün maraqlı olar.

- Vurğulamaq lazımdır ki, ölkə Prezidenti İlham Əliyev ARDNŞ-in xaricdəki və daxildəki investisiya layihələrini yüksək qiymətləndirərək demişdir: “Mən çox şadam ki, SOCAR təkcə infrastruktur və iqtisadi layihələrə deyil, eyni zamanda, təhsillə bağlı olan layihələrə böyük önəm və dəstək verir. Bu, çox gözəl göstəricidir.” Təsadüfi deyil ki, bu gün Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkəti - SOCAR dünyanın aparıcı şirkətləri sırasındadır. Həqiqətən də bu gün Azərbaycanın iqtisadiyyatının güclənməsində xüsusi rolu olan Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkətində Rövnəq Abdullayevin rəhbərliyi ilə çox böyük işlər həyata keçirilir. Azərbaycana müasir texnologiyaların gətirilməsi, neft sənayesinin infrastrukturunun yenidən qurulması üçün ölkədə yüksək peşəkar milli kadrların hazırlanması ilə əlaqədar ARDNŞ-in prezidenti Rövnəq Abdullayevin 30 iyun 2011-ci il tarixli 92 saylı əmri ilə ARDNŞ-in birbaşa nəzdində fəaliyyət göstərən Təlim, Tədris və Sertifikatlaşdırma İdarəsi yaradılıb.

Yaradılan Təlim, Tədris və Sertifikatlaşdırma İdarəsi sifarişlər əsasında neft sənayesi üçün yüksək ixtisaslı kadrların hazırlanmasını, peşələr üzrə təlim-tədrisin beynəlxalq standartların tələbləri səviyyəsində qurulmasını, sənayenin və cəmiyyətin ehtiyaclarını ödəyən yüksək keyfiyyətli təlimlərin təşkilini, sertifikatlaşdırma və beynəlxalq standartların nəzəri əsaslarının həyata keçirilməsində texniki xidmətin göstərilməsi, mühafizə xidmətindən istifadə edən neft-qaz müəssisələrində mühafizənin düzgün təşkili və nəzarət-buraxılış rejiminin təmin olunması sahəsində vəzifə və peşə funksiyalarının icra metodlarının və vasitələrinin düzgün öyrədilməsi, o cümlədən dəniz neftçilərinə müqavilələr əsasında beynəlxalq standartlara və beynəlxalq dəniz konvensiyalarının tələblərinə uyğun olaraq təlimlərin keçirilməsini həyata keçirir. İdarə peşə-ixtisas təhsili müəssisələrində ayrı-ayrı peşələr üzrə yeni fəhlə kadrların hazırlanması ilə yanaşı yenidən hazırlanma, 2-ci peşəyə yiyələnmə, təlimatlandırma, maarifləndirmə və ixtisasartırma kurslarını da həyata keçirir.

- 2013-cü ildə bu istiqamətdə nə kimi işlər yaddaqalan oldu?

- 2013-cü ildə görülən ən böyük işlərdən biri ARDNŞ-in kadrlara olan tələbatının artdığını nəzərə alaraq Nazirlər Kabinetinin 4 sentyabr 2013-cü il tarixli 242 S saylı sərəncamı ilə Təlim, Tədris və Sertifikatlaşdırma İdarəsinin nəzdində Qaradağ rayonunda yerləşən 330 saylı tam orta məktəbin bazasında “Qobustan” Regional Təlim Mərkəzi yaradıldı. 2013-cü ilin oktyabrın 1-də Qobustan Regional Təlim Mərkəzinin açılış mərasimi oldu. Mərasimdə Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkətinin prezidenti Rövnəq Abdullayev, təhsil naziri Mikayıl Cabbarov, “Azərenerji’’ ASC-nin rəhbəri Etibar Pirverdiyev, “Azərsu” ASC-nin sədri Qorxmaz Hüseynov, “Bp” ƏŞ-nin Azərbaycan, Gürcüstan və Türkiyə üzrə regional prezidenti Qordon Birrell, ölkəmizdə fəaliyyət göstərən xarici neft-qaz şirkətlərinin təmsilçiləri və digər rəsmi şəxslər iştirak ediblər. Qeyd olunmuşdur ki, yaxın vaxtlarda Qaradağ rayonunun Bakının ən böyük sənaye şəhərinə çevriləcəyini, burada çox sayda böyük sənaye müəssisələrinin yaradılacağını, nəhəng tikinti-quraşdırma işlərinin aparılacağını və həmin obyektlərdə yüksək ixtisaslı fəhlə kadrlarına ciddi ehtiyac olacağını nəzərə alaraq ölkə Prezidenti İlham Əliyevin birbaşa tapşırığı ilə bu mərkəz yaradıldı.

Burada yerləşən sinif otaqları orta təhsil bazası əsasında qurulduğu üçün, müasir avadanlıqlar alınmaqla otaqlar yenidən komplektləşdirildi və qaynaqçıların hazırlanması üçün yeni müasir üslubda qaynaq emalatxanası yaradıldı. Bu emalatxanada beynəlxalq standartlara cavab verən ən müasir qaynaq aparatları (avtomat, yarımavtomat, əl-qövs,arqon və.s.) quraşdırılıb və eyni vaxtda 40 nəfərin çalışa bilməsi üçün şərait yaradılıb. Bu emalatxanada həmçinin qaynaqçılar üçün lazımi detalların hazırlanması üçün müxtəlif təyinatlı dəzgahlar quraşdırılıb. İlk olaraq 12 ixtisas üzrə 232 nəfər yeni fəhlə kadrlarının hazırlanması Qaradağ rayonu və digər ətraf rayonlardan olan gənclərimizin işsizlik problemlərinin həll olunmasında mühüm rol oynayacaq. Həmçinin ilk olaraq burada “karotajçı”, “kimyəvi analiz laborantı”, “quraşdırıcı-çilingər”, “kran maşinisti”, “neft və qaz hasilatı üzrə operator” ixtisası üzrə kadrlar hazırlanacaq.

- Müasir texnologiyaların istehsalatda tətbiqinə bu gün çox ciddi önəm verilir. TTSİ-də hansı yeni avadanlıqlar tətbiq olunub?

- Bəlli olduğu kimi ARDNŞ dünyanın aparıcı şirkəti kimi müasir texnologiyaların istehsalatda tətbiqinə çox ciddi önəm verir. Bu istiqamətdə görüləcək işlərdən biri də ARDNŞ üçün virtual reallığa əsaslanan proqram təminatından, 3D tipli simulyasiya avadanlıqlarından istifadə etməklə təlim otaqlarının qurulmasıdır. Bu məqsədlə “Qobustan” Regional Təlim Mərkəzində qazma üzrə simulyasiya avadanlığı, kran maşinisti otağında kranın idarə olunması üçün simulyasiya aparatı, karotajçıların hazırlanması üçün VEBER simulyasiya aparatı, qaynaqçıların praktikaya tam hazırlanması üçün qaynaq simulyasiya aparatı, həmçinin hal-hazırda müəssisələrdə informasiya texnologiyalarının tətbiqi ilə bağlı olaraq PLC otağı qurulub.

- Bəs, “Qobustan” Regional Təlim Mərkəzində digər xarici və yerli müəssisələr üçün kadrların hazırlanması nəzərdə tutulurmu?

- Yaxın vaxtlarda imzalanmış qarşılıqlı razılaşma protokoluna əsasən “Bp-Azərbaycan” şirkəti üçün 100 nəfər mütəxəssisin “Qobustan” Regional Təlim Mərkəzində hazırlanması nəzərdə tutulur. Gələcəkdə burada ARDNŞ müəssisələri və digər Azərbaycanda yerləşən sənaye müəssisələrinin qaynaqçılarının attestasiyası, sertifikatlaşdırılması, auditi, simulyasiya aparatından istifadə etməklə hazırlanması, təlimatlandırma və maarifləndirmə, yeni fəhlə kadrlarının hazırlanması, beynəlxalq standartlar və ixtisasartırma kurslarının təşkil olunması, peşə sınaqlarının keçirilməsi nəzərdə tutulur.

- İdarənin neçə mərkəzi fəaliyyət göstərir?

- ARDNŞ prezidentinin əmri ilə yaradılmış Təlim, Tədris və Sertifikatlaşdırma İdarəsi iki Təlim Mərkəzinə rəhbərlik etməklə fəaliyyətə başlasa da, hazırda idarənin strukturunda beş Təlim Mərkəzi və bir Qaynaq mərkəzini birləşdirir. TTSİ-nin nəzdində fəaliyyət göstərən Kadr hazırlığının təşkili mərkəzində 2013-cü ildə yeni fəhlə kadrlarının hazırlanması, ixtisasartırma, ikinci peşəyə yiyələnmə və yenidən hazırlanması kurslarında tədris planları, proqramları, tədris metodikası və tədris vəsaitlərinin hazırlanması sahəsində fəaliyyət dairəsini daha da genişləndirir. Hər il olduğu kimi bu il də KHTM-ə tələbə qəbulunun həyata keçirilməsi Azərbaycana xarici mütəxəssislərin cəlb olunmasının qarşısını alaraq milli kadrların inkişaf etməsinə imkan yaradır və işsizlik probleminin həll olunmasında öz müsbət nəticəsini verir. Kadr hazırlığının təşkili mərkəzində neft-qaz sənayesində ixtisaslı fəhlə kadrlara olan tələbatın artması nəzərə alınaraq, 2013-2014-cü tədris ilində əvvəlki illərdən fərqli olaraq Mərkəzə 144 nəfər qəbul edilib. Kadr hazırlığının təşkili mərkəzində dərslərin keyfiyyəti ildən-ilə daha da yüksəlir, Mərkəzin maddi-texniki bazasının yeniləşdirilməsi istiqamətində zəruri tədbirlər görülür. Əvvəlki illərdən fərqli olaraq bu il Mərkəzdə yeni ixtisaslar üzrə “Defektoskopçu”, “Avtomobil təmiri çilingəri”, “Qaz avadanlıqlarının istismarı və təmiri üzrə çilingər” kursları təşkil olunub.

Qəbul olunan tələbələrin arasında Heydər Əliyev Fondunun dəstəyi ilə uşaq evlərindən gəlmiş gənclər də var. Onlara ARDNŞ rəhbərliyi tərəfindən xüsusi qayğı ilə yanaşılır. İndiyə qədər 50-yə qədər uşaq evinin sakini TTSİ-nin kadr hazırlığının təşkili mərkəzini bitirdikdən sonra iş və evlə təmin olunub. 2013/2014-cü tədris ilində 20 nəfər müxtəlif uşaq evlərinin sakini təlim mərkəzlərinə qəbul olunub. Bu şagirdlər də digər uşaq evinin sakinləri kimi, TTSİ-nin nəzdində olan “Gənc mütəxəssislər evində” yaşayırlar.

2013-cü ilin əvvəlindən etibarən ARDNŞ üzrə yeni işə götürülən şəxslərin hər biri TTSİ-nin təlim mərkəzlərində müvafiq təlimatlandırma kursu keçdikdən sonra işlə təmin olunurlar. İşlə təmin olunma sistemində şəffaflığın təmin olunması məqsədilə TTSİ-nin təlim mərkəzlərində peşə sınaqlarının aparılması üçün bütün lazımi şərait yaradılıb. 2013-cü ildə 548 nəfər peşə sınağında iştirak edib və bunlardan ən layiqliləri ARDNŞ-də işlə təmin olunublar. Bundan əlavə 1093 nəfər yeni işə götürülən işçi təlimatlandırma kursu keçdikdən sonra iş yerlərinə göndərilib. 2013-cü ildə ilk dəfə olaraq Kadr hazırlığının təşkili mərkəzində Azərbaycan dilində yerli mütəxəssislərin iştirakı ilə ARDNŞ-in müəssisə və təşkilatlarında çalışan Təxribatsız müayinə personalları üçün “Təxribatsız müayinə-ultrasəs müayinə metodu”, “Təxribatsız müayinə-Penetrant müayinə metodu”, “Təxribatsız müayinə-rentgen müayinə metodu” və həmçinin “Təxribatsız müayinə-maqnit müayinə metodu” beynəlxalq standartı üzrə kurslar təşkil olunmuşdur. Bu kurslar Azərbaycanda ilk dəfə, Azərbaycan dilində 3-cü dərəcəli təxribatsız müayinə üzrə mütəxəssis, TTSİ-nin əməkdaşı tərəfindən SNT -TC-1 A beynəlxalq standartının tələb və şərtlərinə uyğun olaraq keçirilib.

2013 - cü il ərzində ilk dəfə olaraq müəssisələrdə OHSAS 18001, İSO 9001, İSO 14001 kursları təşkil olunmuşdur ki, bu kurslarda dərslərin tədrisi üçün Türkiyədən dəvət olunan mütəxəssislərlə yanaşı, TTSİ -nin müvafiq əməkdaşları da cəlb olunub.

Sumqayıt şəhərində yerləşən “Azərikimya” İB-nin və ARDNŞ-in digər regional müəssisələrinin kadr hazırlığına olan tələbatını ödəmək məqsədilə yaradılmış Sumqayıt Təlim, Tədris Mərkəzində yeni fəhlə kadrlarının hazırlanması ilə yanaşı, ixtisasartırma, ikinci peşəyə yiyələnmə və yenidən hazırlanma kursları da həyata keçirilir.

Adları qeyd olunan mərkəzlər respublikada peşə təhsilinin nüfuzunun artmasında çox mühüm rol oynayır. Bu tədris mərkəzlərində təhsil almağın bir sıra başqa üstünlükləri də vardır. Şagirdlərə aylıq təqaüdün verilməsi, xüsusi geyimin, gündəlik naharın təşkili və son olaraq ARDNŞ-də işlə təminat bu qəbildəndir.

2013-cü il ərzində tədris sahəsində görülən ən mühüm işlərdən biri də Təhlükəsizlik İdarəsinin sifarişi əsasında kadr hazırlığı ilə məşğul olan “Qala” TTM üçün interaktiv atıcılıq tiri və idman zalının istifadəyə verilməsidir. Hal-hazırda bu mərkəz “Atıcı”, “Komanda rəisi” və “Qarovul rəisi” ixtisasları üzrə kadrların ixtisasartırması ilə məşğul olur.

ARDNŞ-in 06.12.2013-cü il tarixli Sərəncamına əsasən Sosial İnkişaf İdarəsinin balansında olan “Gənc mütəxəssislər yataqxanası” və “Neft muzeyinin bərpa-təmir emalatxanası” da Təlim, Tədris və Sertifikatlaşdırma İdarəsinin balansına verilmişdir.

- Dənizdə insan həyatının mühafizəsi vacib məsələlərdəndir. Bu istiqamətdə hansı işlər görülüb?

- TTSİ-nin nəzdində olan dənizçilərin və dənizdə işləyən neftçilərin müxtəlif kurslar üzrə sertifikatlaşdırmasını həyata keçirən dənizdə insan həyatının mühafizəsi üzrə təlim mərkəzində DHDNÇ-78 Beynəlxalq Konvensiyanın və Beynəlxalq Dəniz Təşkilatının qətnaməsi əsasında kurslar təşkil olunur. Bu kurslarda verilən sertifikatlar beynəlxalq statusa malikdir. 2013-cü il dekabrın 10-da ARDNŞ prezidenti Rövnəq Abdullayevin, fövqəladə hallar naziri Kəmaləddin Heydərovun və digər rəsmi şəxslərin iştirakı ilə DİHMÜTM-in 2 mərtəbəli tədris korpusu və dəniz neftçilərinin həyatının xilas edilməsi məqsədi ilə məşqlərin keçirilməsi üçün yaradılmış “Üstü bağlı” təlim hovuzunun açılış mərasimi keçirilmişdir. Hovuzun uzunluğu 50 metr, eni 21 metrdir. 3000 kubmetr tutuma malik hovuzun dərinliyi 1,8 metrdən 4 metrə qədərdir. Hovuz su üzrə müasir təmizləyici, suyun isidilməsi və dalğa yaradan simulyativ sistemləri ilə təchiz edilmişdir. Burada 16 nəfərlik tanker tipli qravitasiya qayığı, “Vikinq” tipli endirilən və atılan sallar, eləcə də “PSN-6” tipli aviasiya salı quraşdırılmışdır.

Bu hovuzda 12-dən çox müxtəlif adda kursların praktiki hissələrinin keçirilməsi nəzərdə tutulur. Hovuzda istifadə edilən avadanlıqların köməyi ilə təlimlər real şəraitə yaxın formada keçiriləcək. Burada müxtəlif hündürlükdə dalğalar, müxtəlif sürətdə külək və yağış yaratmaq mümkün olacaq. Bu təlim mərkəzində tədris olunacaq müvafiq təlim kurslarının OPİTO təşkilatının standartlarına uyğun akkreditə edilməsi və şəhadətnamənin alınması istiqamətində işlər görülmüş və bu fəaliyyət davam etdirilir.

- Fuad müəllim, imtahanlar zamanı şəffaflığın təmin edilməsi istiqamətində hansı işlər görülüb?

- Ümumiyyətlə, qısa müddət ərzində imtahanların qəbulu üçün hər Mərkəzdə ayrıca otaq ayrılaraq müasir kompyuterlərlə təchiz olunmuş, xüsusi imtahan proqramları işlənmiş və bütün mərkəzlərdə tətbiq edilmişdir. Bunun vasitəsilə imtahanların beynəlxalq standartlara uyğun şəkildə təşkili və qəbulu mümkün olmuşdur. Bu prosesin həyata keçirilməsi imtahan prosesində müasir texnologiyalardan istifadə vərdişləri ilə yanaşı şəffaflığın da təmin edilməsinə zəmin yaradır. 2013-cü il ərzində ARDNŞ-in struktur bölmələrindən və digər kənar təşkilatlardan daxil olan sifarişlərə əsasən 796 nəfər qaynaqçı personalın peşə bacarığı yoxlanılmışdır. Ümumilikdə götürdükdə mərkəzlər üzrə ARDNŞ tərəfindən təsdiq olunmuş plan-qrafikə əsasən 2013-cü ildə 15322 nəfər dinləyicinin hazırlanması üzrə plana qarşı 15597 nəfər dinləyici müxtəlif kurslara cəlb edilmişdir.

- Beynəlxalq standartların tətbiqi, beynəlxalq əməkdaşlıq, ARDNŞ-in strukturlarının sertifikatlaşdırılması istiqamətində fəaliyyətinizdə hansı uğurlara imza atmısınız?

- 04.11.2013-cü il tarixində Azərbaycan Respublikasının Standartlaşma, Metrologiya və Patent üzrə Dövlət Komitəsi tərəfindən akkreditasiya auditi keçirilmiş və qurulmuş İSO/İEC 17024 “Personal sertifikatlaşdırmasını həyata keçirən müəssisələr üçün ümumi kriteriyalar” standartının əhatə dairəsinə təlim mərkəzlərində tədris olunan 15 ixtisas şamil olunmuşdur. TTSİ-nin dənizdə insan həyatının mühafizəsi üzrə təlim mərkəzinə İSO 9001 keyfiyyət idarəetmə sisteminin tətbiq edilməsi məqsədilə lazımi sənədləşmə işləri və daxili audit həyata keçirilmiş və müvafiq sertifikat Russkiy Reqistr sertifikatlaşdırma orqanı tərəfindən əldə edilmişdir.

ARDNŞ-in struktur bölmələrində beynəlxalq İSO standartlarının tətbiqi məqsədilə, daxil olan müraciətlər əsasında TTSİ-nin mütəxəssislərinin birbaşa iştirakı ilə Əmək şəraiti normalarının işlənməsi idarəsinə İSO 9001, Qaz Emalı Zavoduna OHSAS 18001, “Azəriqaz” İB-nə ISO 14001, OHSAS 18001və “Azneft” İB-nin 28 may NQÇİ-nə İSO 9001, ISO 14001 və OHSAS 18001 standartları üzrə beynəlxalq sertifikatları alınaraq təqdim edilmişdir.

2013-cü ildə təlim-tədris sahəsində dünya ölkələrinə inteqrasiya ilə əlaqədar olaraq, istehsalat sahəsində yeni model və texnologiyaların tətbiqi ilə əlaqədar əmək bazarının tələbatına uyğun kadr hazırlığının yaxşılaşdırılması, bu sahədə beynəlxalq əlaqələrin genişləndirilməsi və təcrübə mübadiləsi məqsədilə neft sahəsi üzrə xarici ölkələrin tədris mərkəzləri ilə əməkdaşlığa geniş yer verilmişdir. Bu məqsədlə “Bp-Azərbaycan”,”TTE-Petrofac Ltd”, “Russkiy Registr”, “TWI”, ”TSE”, “TÜRKAK”, “Aberdin” Qazma Məktəbi, ”Renac”, ”OTİ”, “KazMunayQaz”, “Velosi”,”SGS-Azeri” və digər xarici şirkətlərlə sıx əlaqə qurulub.

Bütün bu qeyd olunanlardan da göründüyü kimi Təlim, Tədris və Sertifikatlaşdırma İdarəsi qarşıya qoyulmuş bütün tapşırıq və öhdəlikləri layiqincə yerinə yetirib.

- Fuad müəllim, Şirkətin sərbəstləşən işçilərinin sosial dayanıqlılığının təmin olunması üçün hansı tədbirlər görülüb?

- Bildiyimiz kimi Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkətinin prezidenti cənab Rövnəq Abdullayev tərəfindən 2014-cü il yanvarın 17-də Şirkətin bəzi müəssisələri üzrə sərbəstləşən işçilərin sosial dayanıqlılığının təmin olunması üçün tədbirlərin görülməsi barədə əmr imzalamışdır. Bu əmrə əsasən ARDNŞ-in Təlim, Tədris və Sertifikatlaşdırma İdarəsinə tapşırılmışdır ki, Komissiyanın vəsatəti əsasında Proqrama qoşulmuş sərbəstləşmiş işçilərin ixtisasının artırılması, 2-ci peşəyə yiyələnməsi və yenidən hazırlanması məqsədilə lazımi tədbirləri həyata keçirsin. Bu əmrdən irəli gələn vəzifə kimi bizim üzərimizə sərbəstləşən işçilərin 2-ci peşəyə yiyələnməsi və yenidən hazırlanmasını, ixtisasının artırılmasını təşkil etməkdir. Bu məqsədlə 20-dən artıq ixtisas üzrə tədris plan-proqramı hazırlanıb və işçi kontingenti, həmçinin otaqlar tam hazır vəziyyətə gətirilib.

Orxan Vahidoğlu

İki sahil.- 2014.- 28 yanvar.- S.7;11.