Korrupsiya, rüşvətxorluq

üçün meydanı daraltmalıyıq

Dövlətimizin başçısı İlham Əliyev son illər şəffaflıqla, institusional islahatlarla bağlı atılan addımların bu meydanı böyük dərəcədə daraltdığını önə çəkərək, hələ ki görüləsi işlərin çox olduğunu bildirir

“Azərbaycanda aparılan islahatlara beynəlxalq maliyyə qurumları, mötəbər beynəlxalq təşkilatlar tərəfindən çox yüksək qiymət verilir. Əslində, bugünkü Azərbaycan reallıqları bunu göstərir. Belə çətin geosiyasi vəziyyətdə - həm siyasi, həm iqtisadi - maliyyə böhranının mövcudluğu şəraitində biz iqtisadiyyatımızı inkişaf etdiririk. Ancaq mən istəyirəm ki, inkişaf daha da sürətli olsun. İnkişafa mane olan bütün əngəllər, süni maneələr aradan götürülsün. Bir çox hallarda bu süni əngəllər yenə də korrupsiya və rüşvətxorluqla bağlıdır. Ona görə, korrupsiya, rüşvətxorluq sadəcə olaraq ictimai yara, xəstəlik deyil. Bu, bizim iqtisadiyyatımıza çox böyük əngəldir, maneədir. Ona görə, biznes mühitinin yaxşılaşdırılması prioritet məsələ kimi qeyd edilməlidir.” Dövlətimizin başçısı İlham Əliyevin Nazirlər Kabinetinin 2015-ci ilin 9 ayının sosial-iqtisadi inkişafının yekunlarına və qarşıda duran vəzifələrə həsr olunmuş iclasında qarşıya qoyduğu bu vəzifənin icrası təbii ki, hər bir dövlət məmurundan öz səlahiyyətlərini lazımi və düzgün şəkildə icra etməsini bir tələbə çevirir. Cənab İlham Əliyev hər bir çıxışında məmur-vətəndaş münasibətlərinə diqqət yönəldərək bildirir ki, hər bir dövlət məmuru xalqa xidmət etməlidir. “Biz liberal iqtisadiyyat, bazar iqtisadiyyatı modelini seçmişik və bu yolla gedirik. Görün, nə qədər böyük uğurlar əldə etmişik. Əgər ölkə daxilində mane olanlar olmasaydı gör, biz daha nə qədər böyük uğurlar əldə edərdik. Əgər rüşvətxorluq, korrupsiya, yoxlamalar, lisenziyalar, haqqoyma olmasaydı, görün, büdcəmiz nə qədər arta bilərdi?! Buna nə qədər dözmək olar?! Artıq qurtardı, yəni, hövsələ tükənib. Hər kəs nəticə çıxarsın. Nəticə çıxarmasa, cəzalandırılacaq.” Ölkə Prezidentinin bu fikirləri də ciddi mesaj kimi qəbul olunmalıdır. Nəzərə alsaq ki, Azərbaycanı qarşıdakı illərdə inkişaf etmiş ölkələr sırasında görmək, yüksək gəlirli dövlətə çevirmək, bu günə qədər 3 dəfədən çox artan ümumi daxili məhsulun daha 2 dəfə artırılmasına nail olmaq əsas hədəfdir, bu məqsədin hər bir dövlət məmurundan, ölkə vətəndaşından hansı məsuliyyəti tələb etdiyini geniş şərh etməyə ehtiyac yoxdur. Məhz bu əsasda cənab İlham Əliyev ictimai nəzarətin gücləndirilməsini vacib amillərdən biri kimi qeyd edir: “İctimai nəzarət olmadan korrupsiyaya, rüşvətxorluğa qarşı mübarizədə biz qalib gələ bilmərik.”

Təbii ki, istər sosial-iqtisadi göstəricilərə, istərsə də beynəlxalq maliyyə qurumlarının hesabatlarına və proqnozlarına diqqət yetirsək, bu gün Azərbaycanın inkişafın hansı səviyyəsində olduğunu aydın görərik. Prezident İlham Əliyev ayrı-ayrı sahələrdə əldə olunan uğurlardan geniş bəhs edərək, bu fikri dönə-dönə qeyd edir ki, davamlı inkişafın təmin edilməsi üçün bütün zəruri imkanlar mövcuddur. Məhz dünya təcrübəsinə istinadən ulu öndər Heydər Əliyev bildirmişdir ki, iqtisadiyyatı güclü olan dövlət hər şeyə qadirdir. Ümummilli liderin iqtisadiyyatın inkişafında neft amilinə xüsusi önəm verməsi bugünkü reallıqlarımız üçün əsas rolunu oynayıb. Belə ki, neft gəlirlərinin səmərəli istifadəsini təmin etmək, şəffaflıq prinsipini qorumaq üçün dahi şəxsiyyət Heydər Əliyevin böyük uzaqgörənliklə yaratdığı Dövlət Neft Fondunun aktivləri hesabına bu gün ölkəmizin hərtərəfli inkişafını sürətləndirən sosial-iqtisadi layihələr həyata keçirilir. Son 12 ildə iqtisadiyyatın şaxələndirilməsi istiqamətində atılan addımlar öz müsbət nəticəsini verir. Cənab İlham Əliyev qeyri-neft sektorunun inkişafını neft siyasətinin məntiqi davamı kimi dəyərləndirərək, bu istiqamətdə biri-birindən əhəmiyyətli addımlar atır. “Bir neçə il bundan əvvəl dünyanı bürümüş iqtisadi və maliyyə böhranı, eyni zamanda, bölgədə baş verən xoşagəlməz hadisələr, toqquşmalar Azərbaycanın uğurlu inkişafına təsir etməmişdir. Bunun başlıca səbəbi Azərbaycanda ictimai-siyasi vəziyyətin sabit olmasıdır, xalqla iqtidar arasındakı birlikdir və bizim bütün proqramlarımızın uğurlu icrasıdır. Azərbaycanın apardığı xarici və daxili siyasət xalq tərəfindən dəstəklənir və əminəm ki, bu il görüləcək işlər nəticəsində Azərbaycan daha da güclənəcək” söyləyən dövlətimizin başçısı İlham Əliyev bu reallığı da hər zaman önə çəkir ki, daxili resurslardan maksimum dərəcədə istifadə etməyə və heç kimdən asılı olmamağa çalışırıq: “İstəyirik ki, öz yolumuzla gedək, xalqımız daha yaxşı yaşasın, dövlətimiz daha da güclənsin.”

Beynəlxalq Valyuta Fondu açıqladığı “Dünya İqtisadi Proqnozları” adlı hesabatında Azərbaycan iqtisadiyyatının cari ildə 4 faiz, gələn il isə 2,5 faiz artacağını proqnozlaşdırır. Sösüz ki, Azərbaycanın iqtisadi artım proqnozunun yüksəldilməsi uğurlu sosial-iqtisadi islahatlara, bu günün reallıqları əsasında yeni-yeni hədəflərə əsaslanır. “Azərbaycan 2020: gələcəyə baxış” İnkişaf Konsepsiyasının başlıca strateji məqsədi mövcud imkan və resursları nəzərə almaqla, Azərbaycanda davamlı iqtisadi artım və yüksək sosial rifah, səmərəli dövlət idarəetməsi və qanunun aliliyi, insanların bütün hüquq və azadlıqlarının tam təmin olunması və vətəndaş cəmiyyətinin ölkənin ictimai həyatında fəal statusu ilə səciyyələnən inkişaf mərhələsinə nail olmaqdır. 2020-ci ildə Azərbaycan iqtisadi və siyasi cəhətdən inkişaf etmiş, rəqabətqabiliyyətli ölkə olacaq. Konsepsiyanın əhatə etdiyi dövr ərzində qeyri-neft sektoru üzrə ÜDM-in orta illik real artım tempinin 7 faizdən yüksək olması nəzərdə tutulur. Hazırkı mərhələdə qarşıda duran əsas vəzifə iqtisadiyyatın şaxələndirilməsini sürətləndirmək, neft gəlirlərinin səviyyəsindən asılı olmayaraq qeyri-neft sektorunun yüksək inkişaf tempini gələcək illərdə də qoruyub saxlamaq və onun ixrac imkanlarını genişləndirməkdir. Dövlətimizin başçısı İlham Əliyev AMEA-nın 70 illik yubileyinə həsr olunmuş ümumi yığıncaqda da bu məsələyə xüsusi diqqət yönəltmişdir: “Ümumiyyətlə, son illər ərzində bizim siyasətimiz ondan ibarət idi ki, neft-qaz amilindən asılılığımızı maksimum dərəcədə aşağı salaq, ölkə iqtisadiyyatının şaxələndirilməsinə nail olaq, bölgələrdə yeni iş yerlərinin, sənaye müəssisələrinin yaradılması məsələlərini həll edək. Hələ 2004-cü ildə birinci regional inkişaf proqramının qəbulu məhz bu məqsədi güdürdü. Şadam ki, bu proqramlar artıq ardıcıllıqla icra edilir və bölgələrin siması dəyişilib. Yeni müəssisələr, sosial obyektlər, infrastruktur layihələri ölkəmizi gücləndirir və neft-qaz amilindən asılılığımızı böyük dərəcədə azaldır. Əgər ümumi daxili məhsulumuzun strukturuna baxsaq görərik ki, hazırda neft-qaz sektoru burada təqribən 30 faiz təşkil edir, gələcəkdə bu rəqəm daha da aşağı düşməlidir. Ancaq bununla bərabər, bu gün biz iqtisadiyyatın yeni modeli haqqında düşünürük.”

Təkcə cari ilin doqquz ayının sosial-iqtisadi göstəricilərinə diqqət yetirək. İqtisadiyyat 3,7 faiz, qeyri-neft sektoru 6 faiz, sənaye istehsalı 2,1 faiz, kənd təsərrüfatı 6,7 faiz artıb. Əhalinin pul gəlirləri 5,8 faiz artıb. Ölkə iqtisadiyyatına 16 milyard dollara investisiya qoyulub. 87 min yeni iş yeri yaradılıb ki, bunun 67 mini daimidir. Ölkə Prezidenti Nazirlər Kabinetinin son iclasında bu məsələni də diqqətdən kənarda qoymadı: “67 min daimi iş yeri yaradılıb, 30 mini bağlanıb. Bax, bunun təhlilini aparmaq lazımdır. Mənə məlumat verilsin ki, o iş yerləri hansı səbəblər üzündən bağlanıb. O müəssisələrin rəhbərlərini dəvət etmək, soruşmaq lazımdır. Buna son qoyulmalıdır. Əlbəttə, bunun obyektiv səbəbləri də var. Amma subyektiv səbəblər də var. Gəlirlər, əsassız tələblər irəli sürürlər, sanki bunlara kimsə borcludur. Heç kim heç kimə borclu deyil. Bu əməlləri törədənlər ciddi şəkildə cəzalandırılacaq. Onlar bu çirkin əməllərdən əl çəksinlər. Bu, ilk növbədə bizim siyasətimizə ziddir. Digər tərəfdən, bu, imkan vermir ki, iqtisadiyyatımız tam şəkildə inkişaf etsin, sahibkarlar ölkədə rahat işləsinlər.” Göründüyü kimi, sahibkarlığın inkişafı dövlət siyasətinin əsasında dayanır və bu istiqamətdə atılan addımlar davamlılığı ilə diqqət çəkir. Cənab İlham Əliyevin sahibkarlığın inkişafına xidmət edən son sərəncamları bir daha bu reallığı ortaya qoyur ki, özəl bölmənin inkişafı əsasdır. Prezident İlham Əliyevin 19 oktyabr 2015-ci il tarixli “Sahibkarlıq fəaliyyətinin xüsusi razılıq (lisenziya) tələb olunan növlərinin sayının azaldılması, xüsusi razılıq (lisenziya) verilməsi prosedurlarının sadələşdirilməsi və şəffaflığının təmin edilməsi haqqında” fərmanı, milli təhlükəsizlik nazirinin vəzifəsindən azad olunması, nazirliyin bir sıra vəzifəli şəxslərinə qarşı cinayət işinə başlanılması, bunun ardınca rabitə və yüksək texnologiyalar naziri Əli Abbasovun vəzifəsindən azad edilməsi, nazirliyin 10-dan artıq vəzifəli şəxsi barədə həbs-qətimkan tədbirinin seçilməsi, sahibkarlığın inkişafına maneə törədən amillərin aradan qaldırılması üçün qanunvericilik təşəbbüsü şəffaflığın təminatına xidmət edən addımlardandır. Dövlətimizin başçısı İlham Əliyev hər çıxışında ölkənin davamlı inkişafında şəffaflığın yüksək səviyyədə qorunmasını vacib amil kimi önə çəkir.

Neft gəlirlərindən səmərəli istifadə, şəffaflıq prinsipinin yüksək səviyyədə qorunması mühüm sosial-iqtisadi layihələrin həyata keçirilməsini sürətləndirir. Cari iiln ötən dövründə ölkə iqtisadiyyatına 16 milyard dollar investisiya qoyulub ki, bunun da 9 milyard dolları daxili, 7 milyard dolları isə xarici sərmayədir. Ümumi daxili məhsulun 75 faizini təşkil edən valyuta ehtiyatlarımızın həcmi 53 milyard dollara çatıb. Azərbaycan bu göstəriciyə görə dünya miqyasında ən qabaqcıl yerlərdədir. Hazırda “Azərbaycan Respublikasının məşğulluq strategiyası” (2006-2015-ci illər), 2004-2008 və 2009-2013-cü illər üçün regionların sosial-iqtisadi inkişafına dair Dövlət Proqramlarının davamı olaraq “Azərbaycan Respublikası regionlarının 2014-2018-ci illərdə sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı”, “Bakı şəhərinin qəsəbələrinin 2006-2007 və 2011-2013-cü illər üzrə sosial-iqtisadi inkişafının sürətləndirilməsinə dair Tədbirlər Proqramı”nın davamı olaraq “2014-2016-cı illərdə Bakı şəhərinin və onun qəsəbələrinin sosial-iqtisadi inkişafına dair Dövlət Proqramı”, “2008-2015-ci illərdə Azərbaycan Respublikasında yoxsulluğun azaldılması və davamlı inkişaf Dövlət Proqramı”, “2008-2015-ci illərdə Azərbaycan Respublikasında əhalinin ərzaq məhsulları ilə etibarlı təminatına dair Dövlət Proqramı” və digər sənədlər icra olunmaqdadır. Ümumilikdə son on iki ildə bir milyon 400 min yeni iş yeri yaradılıb. İşsizliyin və yoxsulluğun səviyyəsi 5 faizdir. Dövlətimizin başçısı İlham Əliyevin qeyd etdiyi kimi, əgər inkişaf etmiş ölkələr sırasında addımlamağı əsas hədəf seçmişiksə, bu göstəricilər qarşıya qoyulan məqsədə yüksək səviyyədə çatacağımıza böyük əsas verir. Yeni mərhələnin əsas məqsədi iqtisadiyyatın rəqabət qabiliyyətliliyinin yüksəldilməsinə və dünya iqtisadi sisteminə səmərəli inteqrasiyasına nail olmaqla uzunmüddətli perspektivdə ölkədə dinamik sosial-iqtisadi inkişafın davamlılığını təmin etməkdir. Təsadüfi deyil ki, Dünya İqtisadi Forumunun qlobal rəqabətlilik indeksinə görə sıraladığı 140 ölkə arasında Azərbaycan 40-cı yerdə qərarlaşıb. Rəqabət reytinqinin formalaşmasında və onun davamlı olaraq yaxşılaşmasında ölkədəki makroiqtisadi sabitlik çox mühüm rol oynayır. Artıq bir neçə ildir ki, Azərbaycan həmin reytinqin tərkibində makroiqtisadi sabitlik üzrə birinci onluqdadır. Onu da nəzər almaq lazımdır ki, bu nailiyyətlər dünyada dərin iqtisadi və maliyyə böhranın davam etdiyi, xüsusən Avrasiya məkanında bu böhranın daha da ciddi formalar aldığı bir dövrdə əldə edilib.

Prezident İlham Əliyevin imzaladığı fərmanlarda, təsdiq etdiyi iqtisadi siyasət sənədlərində iqtisadiyyatın şaxələndirilməsi, biznes mühitinin yaxşılaşdırılması kimi məqsədlərin gerçəkləşdirilməsi üçün yerinə yetirilməsi zəruri olan vəzifələr müəyyənləşdirilib. Ölkənin malik olduğu iqtisadi potensialın gücləndirilməsi, hər bir regionun malik olduğu potensialdan tam və səmərəli istifadə olunması, yeni iş yerlərinin açılmasına şərait yaradılması, sahibkarlığın inkişaf etdirilməsi, sosial xidmətlərin həcminin, keyfiyyətinin və ünvanlılığının əhəmiyyətli dərəcədə artırılması, yoxsulluğun azaldılması mühüm prioritet kimi qeyd edilir. Böyük əhəmiyyət kəsb edən infrastruktur layihələrinin həyata keçirilməsi, antiinhisar tədbirlərinin gücləndirilməsi, “Korrupsiyaya qarşı mübarizə üzrə Dövlət Proqramı”nın təsdiqlənməsi, “Dövlət orqanlarının elektron xidmətlər göstərilməsinin təşkili sahəsində bəzi tədbirlər haqqında”, eyni zamanda “Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Vətəndaşlara Xidmət və Sosial İnnovasiyalar üzrə Dövlət Agentliyinin fəaliyyətinin təmin edilməsi haqqında” fərmanlar bazar iqtisadiyyatının əsas aparıcı qüvvəsi olan sahibkarlığın inkşafına geniş yol açan addımların davamlılığından xəbər verir. “ASAN xidmət”in məqsədi məhz dövlət orqanlarının hüquqi xidmətlərinin göstərilməsində vətəndaşların rahatlığının, şəffaflığın təmin edilməsi, korrupsiya hallarının istisna edilməsi, müasir texnologiyaların, “bir pəncərə” prinsipinin tətbiq edilməsi, dövlət qulluqçusu-vətəndaş münasibətlərində yeni düşüncə tərzinin-”dövlət qulluqçusunun vəzifəsi vətəndaşın hüququnu təmin etməkdir” yanaşmasının formalaşdırılmasıdır.

Elektron xidmətlərin sayının artırılması vacib amil kimi önə çəkilir. Bu gerçəklik də diqqətə çatdırılır ki, Azərbaycanın daha yüksək pilləyə qalxması üçün geniş imkanlar yaranır. Müəyyən bürokratik əngəllərin aradan qaldırılması və biznes mühitinin yaxşılaşdırılması istiqamətində atılacaq yeni-yeni addımlar biznes cədvəlində Azərbaycanı daha da yüksək pilləyə çıxaracaq. Qeyd edək ki, Prezident İlham Əliyevin sərəncamları ilə təsdiqlənmiş “Korrupsiyaya qarşı mübarizəyə dair 2012-2015-ci illər üçün Milli Fəaliyyət Planı” və “Açıq Hökumətin təşviqinə dair 2012-2015-ci illər üçün Milli Fəaliyyət Planı” da bu istiqamətdə işlərin davamlılığına, problemin həllinə stimul verir. Bir sözlə, ölkənin hərtərəfli inkişafı dövlət siyasətinin əsasını təşkil edir, kompleks tədbirlər nəticəsində qarşıya qoyulan məqsədlər gerçəkliyə çevrilir. Şəki Məhkəmə Kompleksinin yeni inzibati binasının açılışında da dövlətimizin başçısı İlham Əliyev bu vacib məqamı bir daha diqqətə çatdırmışdır: “Son vaxtlar Azərbaycan ictimaiyyəti görür ki, cəmiyyətdəki mövqeyindən asılı olmayaraq korrupsiyaya, rüşvətxorluğa, qanunsuzluğa yol vermiş şəxslər ciddi şəkildə cəzalandırılır. Çünki cəmiyyətdə heç kim toxunulmaz ola bilməz. Heç kimin immuniteti ola bilməz. Qanun qarşısında hər kəs bərabərdir. Ona görə cəza tədbirləri davam etdiriləcək. Çünki əfsuslar olsun ki, buna hələ ehtiyac var. Ancaq bununla bərabər, əlbəttə ki, sistem xarakterli, institusional islahatların aparılmasına ehtiyac var. Biz korrupsiya, rüşvətxorluq üçün, əgər belə demək mümkündürsə, meydanı daraltmalıyıq. Azərbaycanda hazırda elə islahatlar aparılmalıdır və aparılır ki, bu meydan daha da daralsın və bu bəla, bu yara aradan götürülsün.” Cənab İlham Əliyev bu inamı da ifadə etmişdir ki, son illər ərzində şəffaflıqla, institusional islahatlarla bağlı atılan addımlar korrupsiya, rüşvətxorluq üçün meydanı böyük dərəcədə daraldıb. Amma hələ ki görüləsi işlər çoxdur.

Bütün bunlar onu təsdiqləyir ki, Azərbaycanın hərtərəfli inkişafını həyata keçirdiyi siyasətin önündə saxlayan dövlətimizin başçısı İlham Əliyev inkişafa mane olan bütün əngəllərin aradan götürülməsi üçün ciddi səylər göstərir və atılan addımlar öz müsbət nəticəsini verir.

Yeganə Əliyeva

İki sahil.- 2015.- 9 dekabr.- S.14.