İnformasiya cəmiyyətinin

inkişaf etdirilməsi günün tələbidir

Son illərdə ölkədə informasiya cəmiyyətinin bərqərar olması və bunun tərkib hissəsi kimi İKT-nin geniş tətbiq edilməsi istiqamətində sistemli fəaliyyət aparılır

XXI əsr informasiya əsri kimi səciyyələndirilir. İnkişaf etmiş cəmiyyətlərdə informasiya başlıca idarəetmə vasitəsi olaraq informasiya-kommunikasiya texnologiyalarının inkişafına xüsusi diqqət yetirilir. Bu əsr informasiya cəmiyyətinin yaradılması, zəngin təbii sərvətlərin insan kapitalına çevrilməsi və yüksək intellektual səviyyənin formalaşması baxımından keyfiyyətcə yeni eranın başlanğıcı hesab olunur. Sürətlə inkişaf edən dünyanı bu gün ən müasir informasiya və kommunikasiya texnologiyaları-internet, yüksək texnologiyalar və qlobal rabitə imkanları olmadan təsəvvür belə etmək mümkün deyil. Məhz müasir dövrdə insanları düşündürən ən aktual məsələ-telekommunikasiya və informasiya texnologiyaları sahəsində inqilabi dəyişikliklər etməklə əlçatmaz zirvələri fəth etməkdir.

Ümumiyyətlə, informasiya cəmiyyətinin əsas mənası bütün insanların informasiya, bilik tələbatını ödəməkdən, onların arasında sosial kommunikasiya mühiti yaratmaqdan, bilik və düşüncələrini, istədikləri məlumati ictimaiyyətə çatdırmaqdan ibarətdir. Onun əsas məqsədi informasiya bolluğunun yaradılması və bu prosesin köməyi ilə bir tərəfdən bəşəriyyətin qarşısında duran problemləri həll etmək, digər tərəfdən isə cəmiyyətin inkişafını təmin etməkdir.

Yəni informasiya cəmiyyəti elə bir cəmiyyətdir ki, burada əhalinin böyük hissəsi müasir informasiya texnologiyalarından istifadə etməklə informasiyanın, ən əsası isə onun ali forması olan biliyin istehsalı, saxlanması, emalı və ötürülməsi ilə məşğul olur. Son dövrlər Azərbaycanda informasiya texnologiyalarının kütləviləşməsi, bu sahənin inkişafı üçün nəzərəçarpacaq addımlar atılıb, dövlətin ciddi dəstək və qayğısı nəticəsində uğurlar əldə olunub.

Son illər Azərbaycanda aparılan uğurlu siyasətin nəticəsi olaraq həyata keçirilən irimiqyaslı, layihələr, islahatlar sayəsində iqtisadi və sosial sahələrdə böyük nailiyətlər əldə edilib. Əhalinin rifahının yüksəlməsi ilə xarakterizə olunan bu inkişaf ölkənin beynəlxalq nüfuzunu və iqtisadi potensialını artırmaqla bərabər dünyada bərabərhüquqlu subyekti kimi çıxış etməsinə və inkişaf etmiş ölkələr sırasına daxil olmasına möhkəm zəmin yaradıb. Bu siyasətin davamlı və dayanıqlı olmasını prioritet edən istiqamətlərdən biri də informasiya-kommunikasiya texnologiyalarının (İKT) sosial-iqtisadi sistemin bütün sahələrinə, insanların gündəlik fəaliyyətinə sürətlə nüfuz etməsi və ictimai-iqtisadi münasibətlərin ayrılmaz tərkib hissəsinə çevrilməsidir.Son illərdə ölkədə informasiya cəmiyyətinin bərqərar olması və bunun tərkib hissəsi kimi İKT-nin geniş tətbiq edilməsi istiqamətində sistemli fəaliyyət aparılır.Bu gün informasiya texnologiyaları Azərbaycanda daxil olmaqla bütövlükdə dünya elminin prioritet istiqamətlərindən biridir. Dünyanın inkişaf etmiş ölkələrinin təcrübəsi sübut edir ki, elm, təhsil və iqtisadiyyatı əhatə edən sistemli siyasət hər bir ölkənin davamlı və dayanıqlı inkişafının başlıca təminatçısıdır. Bu siyasətin aparıcı qüvvəsi olan informasiya-kommunikasiya texnologiyaları (İKT) son illər sürətlə inkişaf edərək bütün sahələrdə və gündəlik həyatda insan fəaliyyətinin, sosial-iqtisadi münasibətlərin tərkib hissəsinə çevrilir. İKT-nin ən yeni nailiyyətləri idarəetmə, təhsil, səhiyyə, biznes, turizm və bank xidməti kimi sahələrdə tətbiq edilərək cəmiyyətin hər bir üzvünə mövcud imkanlardan faydalanmağa şərait yaradır. Azərbaycanda da İKT sahəsinin inkişaf etdirilməsi üzrə dövlət siyasəti bu prinsip üzərində qurulur və beynəlxalq təcrübəyə əsaslanır.

Bu gün Azərbaycanın İKT sahəsindəki fəaliyyəti və uğurları məhz ümummilli lider Heydər Əliyevin müəyyənləşdirdiyi strateji xəttin uğurla aparılmasının nəticəsidir.Ümummilli lider Heydər Əliyevin 2003-cü il 17 fevral tarixli 1146 nömrəli Sərəncamı ilə təsdiq edilmiş “Azərbaycan Respublikasının inkişafı naminə informasiya və kommunikasiya texnologiyaları üzrə Milli Strategiya (2003-2012-ci illər)”, bu Strategiyanın icrasının ilkin mərhələsini nəzərdə tutan Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2005-ci il 21 oktyabr tarixli 1055 nömrəli Sərəncamı ilə təsdiq edilmiş “Azərbaycan Respublikasında rabitə və informasiya texnologiyalarının inkişafı üzrə 2005-2008-ci illər üçün Dövlət Proqramı” (Elektron Azərbaycan)” və həyata keçirilən genişmiqyaslı proqramlar bu sahənin inkişaf etməsində böyük rol oynayib. Bu dövlət proqramının ilkin mərhələsində nəzərdə tutulan tədbirlər informasiya cəmiyyətinə keçidi təmin etmək üçün görüləcək işləri əhatə edir. Proqramın icrası sayəsində respublikanın rabitə və informasiya texnologiyaları bazarında azad rəqabət mühitinin yaradılması, sahəyə investisiyaların cəlb edilməsi və özəl sektorun inkişaf etdirilməsi üzrə mühüm addımlar atılıb.

Dövlət Proqramının davamı və Milli Strategiyanın icrası məqsədi ilə 2010-2012-ci illəri əhatə edən növbəti mərhələ üçün yeni Dövlət Proqramı hazırlanıb. Bu dövlət proqramı sahələrarası xarakter daşıyır və cəmiyyətin inkişafına xidmət edəcək tədbirləri və nazirlik, komitə və digər təşkilatların təqdim etdiyi layihələri özündə cəmləşdirir. Bütün bunlar Prezident İlham Əliyevin İKT sektoruna diqqət və qayğısının nəticəsidir ki, ölkəmiz İKT-nin inkişaf göstəriciləri üzrə ümumdünya səviyyəsinə qalxıb. Məhz İKT-nin ölkədə ümumi sosial-iqtisadi inkişafa xidmət edən sahə kimi təşəkkül tapması və bu sahədə əldə edilmiş uğurları nəzərə alaraq, ölkə Prezidenti İlham Əliyev 2013-cü ili ölkədə “İnformasiya-kommunikasiya texnologiyaları ili” elan etməsi və bununla bağlı müvafiq sərəncam imzalaması gələcək uğurların təməlini təşkil edir.

İKT sektorunun tərəqqisi informasiya cəmiyyətinin inkişafına böyük təkan verir və bu inkişafı konseptual xarakter daşıyır. Bu istiqamətdə həyata keçirilən tədbirlər ölkəmizdə informasiya cəmiyyətinin inkişafını da sürətləndirir. Prezident İlham Əliyev tərəfindən “Azərbaycan Respublikasında informasiya cəmiyyətinin inkişafına dair 2014-2020-ci illər üçün Milli Strategiya”nın təsdiq edilməsi haqqında Sərəncamın imzalanması bu baxımdan xüsusi olaraq qeyd edilməlidir.

Bir sözlə, Azərbaycanda İKT-nin tərəqqisi və informasiya cəmiyyətinin inkişafı üçün strateji xarakterli tədbirlər həyata keçirilir. Bu isə öz növbəsində ölkə iqtisadiyyatının inkişafına özünəməxsus töhfələr verir. Bir sözlə, müasir dövrün tələbi olan informasiyalı dövlət quruculuğu Azərbaycanda milli inkişaf strategiyasının mühüm strateji istiqamətlərindən biri kimi çıxış edir.

Mikayil Nuri

İki sahil.- 2015.- 12 fevral.- S.21.