Humay Qədimova: Bəzi insanlar sənət adamlarına baxıb elə bilirlər ki... -

Müsahibimiz sevilən tarzən Humay Qədimovadır

-Bəlkə söhbətimizə bir az keçmişdən, sizin uşaqlıq illərinizdən başlayaq. Humay xanımın uşaqlığı necə keçib?

-Uşaq vaxtı yaşıdlarımdan fərqlənirdim. Bilmirəm bu nədən irəli gəlirdi, amma oğlan kimi bir qız idim. Heç kimin mənim xətrimə dəyməyə cürəti çatmazdı. İstər oğlanlar, istərsə də qızlar məndən çəkinərdilər. Çox çılğın bir uşaqlıq keçirmişəm. Amma yaş üstünə yaş gəldikcə insan dəyişir. Uşaqlığım yaddaşımda bu cür qalıb.

-Özünüzdə musiqi istedadını necə kəşf etdiniz?

- Ailədə iki uşaq olmuşuq. Məndən böyük qardaşım var. Bizim ailədə musiqi həddən artıq çox sevilirdi. Valideynlərimiz dərslərimizi yaxşı oxumağımızı tələb kimi qoysalar da, bizi musiqiyə də istiqamətləndirirdilər. O zamanlar musiqi məktəbinə qardaşımı tar, məni isə fortepiano bölməsinə yazdırdılar. Musiqi məktəbinin dördüncü sinfində fikrimi dəyişməyə başladım. Fortepianoda qiymətlərimin “əla” olmasına baxmayaraq, tar alətində ifa etməyə maraq göstərirdim. Sonralar başa düşdüm ki, fortepiano dərslərində Avropa bəstəkarlarının əsərləri daha çox ifa olunur. Bu əsərlər isə mənim zövqümə, ruhuma uyğun deyildi. Məni milli musiqimiz özünə çəkirdi. Qardaşım evdə tarda məşq edəndə muğamları, xalq mahnılarını, bəstəkar mahnılarını artıq əzbərləmişdim. Qardaşım evdən gedən kimi onun tarını götürüb məşq etməyə başlayırdım. Valideynlərimin və qardaşımın narazılığına baxmayaraq fortepiano dərslərinə deyil, tar dərslərinə girməyimdə israrlı olduğumu bildirdim. Valideynlərim tarda mənim ifa etdiyimi görəndən sonra heyrətə gəldilər ki, sən bunu gizli-gizli necə öyrənə bilmisən. Çünki tar çox həssas alət olduğu üçün qardaşım bu alətə toxunmağa icazə vermirdi.

Uzun sürən israrımdan sonra valideynlərim məni qardaşımın tar müəlliminin yanına apardılar. Elə ilk andaca mənim tarı tutmağıma baxanda müəllimlər heyrətə gəldilər ki, bu elə də asan bir iş deyil. Xanım ifaçı üçün isə bu, çox çətin bir işdir. Muğamları az da olsa öyrənmişdim. Yaşımın qavrayacağı qədər bilirdim. Müəllimlər ifamı dinlədikdən sonra valideynlərimə dedilər ki, bu artıq tar ifaçısıdır. Mən tar məktəbinə 1-ci sinifdən yox, 3-cü sinifdən başladım. Çünki artıq tarın notlarını bilirdim. Bir sözlə, mən pianinonun 7 illiyini, tarın 5 illiyi ilə eyni zamanda, bir ildə bitirdim. Daha sonra iki musiqinin hansına davam edəcəyimlə bağlı ailədə bir az söz-söhbət oldu və belə qərara gəldik ki, hər iki alətdən Asəf Zeynallı adına Musiqi Kollecinə sənəd verim. İxtisas seçimini müəllimlərin ixtiyarına verdik. Bilirsiniz ki, tar qədim zamanlardan bəri kişilərə məxsus bir alət olub. Fiziki cəhətdən çox güc aparan alətdir. Müəllimlərin qərarı belə oldu ki, fortepianoda yüzlərlə bacarıqlı qız tələbə təhsil alır. Amma sənin kimi istedadlı qız tar ifaçısı isə çox azdır. Belə də oldu və məni tar sinfinə qəbul etdilər.

-Gec də olsa ailənizdən dəstək aldınızmı?

- Çox gec. Məni tanıyan insanlar bunu təsdiqləyə bilərlər ki, hər zaman öz zəhmətimlə nəsə əldə etmişəm. Təsəvvür edin ki, bir neçə saat ard-arda məşq edəndə evdəkilər narazılıq edirdi ki, başımız getdi. Yəni o barədə mən ailəmdən dəstək görməmişəm. Artıq bir neçə uğurlarım olandan sonra başa düşməyə çalışırdılar ki, bunun məşq saatı olmalıdır. Sonradan anam mənə hər zaman dəstək oldu.

-Humay xanım, bu sənətin hansı çətinlikləri ilə qarşılaşmısınız?

- Bilirsiniz, fərqi yoxdur hansı sahə olursa olsun, hər işin başında çətinlik, zəhmət dayanır. Yəni bunlar olmadan heç nə mümkün deyil. Çətinliklər, əlbəttə, çox olub. Heç vaxt istəməmişəm deyilsin ki, qadın tarzəndir deyə seçilir. Hər zaman bunu özümə ayıb bilmişəm. Çalışmışam desinlər o, nələri edə bilir, bacarığımdan danışsınlar. Həm də ailəmdə də çətinliklərim olub. Bu sənətə gələndə mənim 14 yaşım var idi. Atamı itirmişdim. Tək bir ananın himayəsində yaşamaq çətin idi. Bəzi insanlar sənət adamlarına baxıb elə bilirlər ki, hər şey əladır. Amma inanın ki, nailiyyət qazanana kimi çox çətinliklərdən keçmişəm.

-Sənətə muğam üçlüyü şəklində gəlmisiniz, bu trio sizə istədiyiniz uğuru gətirdimi?

-Əlbəttə. Deyərdim çox uğur gətirdi. Biz bu qrupu 2002-2003 -cü illərdə təhsil aldığımız kollecdə tələbə yoldaşlarım Ulduz və Sima ilə birlikdə yaratdıq. Asəf Zeynallı adına Musiqi Kollecinin rəhbəri Nazim müəllim bu xəbəri eşitdikdən sonra bir gün bizə qulaq asmaq istədi. Doğrudan da çox bəyəndi. Deyərdim ki, bizə təkan verən qüvvələrdən biri Nazim müəllim oldu. Bizi bir çox tədbirlərə göndərdi. Televiziyaya ilk çıxışımız da məhz Nazim müəllimin sayəsində olmuşdu. Sonradan xanəndələrdən bir çoxu bizimlə çalışmaq istədi. Maraqlı gəlirdik insanlara. Biz çox tədbirlərdə iştirak etmişik. Gülay Zeynallı, Zenfira İbrahimova, Aytən Məhərrəmova, Arzu Əliyeva və başqa gənc xanımlar əl-ələ verib çalışırdıq. Deyərdim ki, mənim ilk uğurum qızlar üçlüyü ilə olan uğurumdur.

- Tələbəlik illərindən söz düşmüşkən, bu gün sizin də tələbələriniz var. Bir pedaqoq olaraq gələcəyinə ümid bəslədiyiniz tələbələriniz varmı?

-Artıq 10 ilə yaxındır ki, pedaqoji fəaliyyətlə məşğulam. Hazırda tələbəlik illərimi keçirdiyim Milli Konservatoriyanın nəzdindəki, Asəf Zeynallı adına Musiqi Kollecində dərs deyirəm. Onların içərisində, əlbəttə, gələcəyinə ümid bəslədiyim tələbələrim var. Hazırda mənim bir tələbəm respublika müsabiqəsində birinci yeri qazanmışdır. Rəhilə Məhərrəmova adlı bir tələbəm bir neçə müsabiqələrin qalibi olub. Mən tələbələrimin uğurlarını gördükcə sevinirəm. Hər müəllim zəhmətinin bəhrəsini görəndə xoşbəxt olar.

-Humay xanım, son zamanlarda tar ifaçılığından əlavə, sizi həm də mahnı oxuyarkən görürük. İstəyirik bu haqda danışasınız...

-Deyə bilmərəm ki, professional oxuyanam. Bu bir həvəsdir. Bacardım oxudum. Ancaq bilirəm ki, hansı sahədə daha çox uğur qazana bilərəm. Bu günə qədər tar ifaçılığında müəyyən uğur qazanmışam, yəqin ki, bu davamlı da olar. Amma müğənni kimi sadəcə özümü sınamaq istədim. İstədiyim vaxt mahnı oxumağı ata bilərəm.

-Oxumağı ata biləcəyinizi deyirsiniz, bəs nə vaxtsa tarı atmaq məcburiyyətində qalıb evinizin xanımı olarsınızmı?

- Bu barədə heç vaxt fikirləşməmişəm. Yəqin ki, yox. Ancaq Allahın işini heç kim bilmir. Bu, bir az ruha, sevgiyə bağlı bir şeydir. Həmin o insan doğrudan da sevgiyə layiq olarsa, o zaman fikirləşərəm.

-Sənətlə bağlı yaxın gələcək üçün nə kimi planlarınız var?

-Artıq bu zamana qədər üç solo konsert vermişəm. Sonuncu konsertim 2013-cü ildə Beynəlxalq Muğam Mərkəzində olmuşdu. Yaxın gələcəkdə yeni solo konsert haqqında düşünürəm. Bu ilin sonuna qədər alınmasa, gələn il üçün konsert vermək niyyətindəyəm, inşallah.

Şəmsiyyə Əliqızı

Iki sahil.- 2017.- 5 iyul.- S.13.