Ana Vətənimizin sönməz
ulduzları
44 günlük Vətən
müharibəsinin qəhrəmanları –şəhidlərimiz
və qazilərimiz haqqında nə qədər yazsaq da
onların borclarından çıxa bilmərik
“Ulduzlar sönmür” filmi yəqin ki,
yadınızdadır. Düzü, məqsədim
heç də Azərbaycanın ictimai-siyasi xadimi Nəriman Nərimanovun
inqilabi fəaliyyətindən bəhs edən bu tarixi-bioqrafik
kino əsərindən söhbət açmaq deyil.
Çünki keçmişdən üzü bəri istər
siyasət aləmində, istərsə də sənət dünyasında
Odlar yurdumuzun sönməz ulduzları saya-hesaba gəlməz. Öz istedadları, fədakar
əməlləri ilə ulduza çevrilənlər sönməsələr
də, zaman - zaman yerlərini, missiyalarını dəyişirlər...
Son vaxtlara kimi “ulduz” deyəndə
gözümüzün önünə ən çox populyar
müğənnilər, tamaşaçını
güldürmək üçün bəsit məzmunlu
yığcam “komediyalar”
çıxaran aktyorlar gəlirdi. Peşəkarlıqdan
uzaq, sənət yanğısı sönük, iddiaları yerə-göyə
sığmayan şou-biznes ulduzlarının sosial şəbəkələrdə
klipləri, fotoşəkilləri ilə yanaşı, həm
də onların bir-birinə
atmacaları, usandırıcı təsir bağışlayan
statusları paylaşılırdı. Amma ulduz “xəstəliyi” getdikcə
başqa sahələrə də epidemiya
kimi yayılırdı. Hətta özəl telekanallarda
lazım gəldi, gəlmədi tələm-tələsik
hazırlanmış
tok-şouları “əla” fürsət bilib özlərinə
təmtəraqlı adlar verən, sinəsini qabardaraq mənəm-mənəmlik
edən toy müğənniləri bir-birinə “toy” tuta-tuta
ictimai qınağa səbəb olan
açıq-saçıq
danışıq və davranışlara yol verirdilər.
Qarabağ və onun ətrafında yeddi
rayonumuzun 30 ilə yaxın
düşmən tapdağında qaldığı bir
dövrdə şou-biznes aləminin “super ulduzlarının”
TV-ləri, sosial medianı lağlağı meydanına
çevirməsi, özlərinin bahalı
maşınlarını, mənzillərini, geyimlərini, hətta
süfrələrindəki bol nemətləri nümayiş
etdirməsi demək olar ki, dəb halını
almışdı. Ən nüfuzlu KİV-lərin bu barədə
tənqidi yazılarına, tamaşaçı-dinləyici
iradlarına belə əhəmiyyət verilmirdi.
Şükür
olsun Allaha, 2020-ci ilin 27 sentyabrı həyatımızın
gedişatını dəyişdi.
Böyük Qələbəmizə vəsilə olan bu
payız günündən başlayaraq bizlər təkcə Azərbaycanın
şanlı tarixini və bu tarixə şahidlik etmək
missiyasını yaşamadıq. Həm də
27 sentyabrdan başlayan və 44 gün davam edən Vətən
müharibəsi bizi yazıçı-dramaturq Əli
Əmirlinin təbirincə desək, xəcalətli vəziyyətdən
qurtardı. Bəli, biz indi üç ay qabaqkı azərbaycanlılar
deyilik, biz artıq qalib Azərbaycanın vətəndaşlarıyıq. Doğma Vətənimizin hər yerində- küçələrdə,
telekanallarında, sosial şəbəkələrdə bu
gün əsl Azərbaycan ulduzlarının canlı görüntüləri,
videoçarxları, fotoşəkilləri Dövlət
bayrağımızla birgə sayrışır. Vətən
uğrunda gözlərinı qırpmadan canlarını fəda
edən bu ulduzların çoxunun tərcümeyi - halı elə
ömür yolları kimi çox qısadır. Fəqət qəlblərində böyük Vətən sevgisi, baxışlarında səmimiyyət,
duruşlarında mərdlik, təbəssümlərində ləyaqət
çiçəkləyən bu qeyrətli oğullar yaşından, vəzifəsindən,
rütbəsindən asılı olmayaraq Azərbaycanın tərcümeyi-halına
qəhrəman kimi yazıldılar...
Ana Vətənimizin sönməz
ulduzlarından biri -ölümündən sonra "Azərbaycan
Bayrağı" ordeni və "Vətən uğrunda"
medalı ilə təltif edilmiş gizir Xudayar Yusifzadəni məşhur edən
sosial şəbəkələrdə trendə çevrilən
şövqlə oxuduğu “Vətən yaxşıdır”
mahnısı ilə bərabər,
həm də onun əbədiyaşar, qalibanə təbəssümüdür.
İran əsilli məşhur fransalı
fotoqraf Rza Diqqəti Qarabağda canlı döyüş səhnələrini, barıt
qoxuyan təbiət mənzərələrini, tarixi məkanları
çəkən peşəkar fotoqrafdır. Lakin Rza bəy əgər
Xudayar Yusifzadəni Zəngilanda həmin
mahnını oxuduğu anda çəksəydi, yəqin
ki, o şəkil dünyanın
ən böyük sərgilərində “Gülüşü
gözəl əsgər fotosu”
olacaqdı... Könül
oxşayan şeirlərin müəllifi Xatirə Rəhimbəyli
isə Xudayarın mahnı oxuduğu məqamı elə əsl fotoqraf gözü ilə qələmə
alıb: “...Vətən nurüzlülərin,
gülüşü gözəllərin, ürəyi Vətən
eşqiylə alışıb-yananların qanıyla
yoğrulub. O qandan çiçəklər göyərəcək,
uca-uca çinarlar, palıdlar, dəmirağaclar boy verəcək.
Nə qədər o meşələr yaşayır, dağlar
dikəlir, sular axır o möcüzələr yaşayacaq. Və
ətrafına sevinc, səadət, gülüş səpəcək
sənin kimi Xudayar bala, sənin gülüşünə bənzəmək
istəyəcək çiçəklər,
gülüşü gözəl şəhidim...”
Xudayar Yusifzadə kimi
gülüşü
gözəl şəhidlərimiz igid ölən
gündə təzədən doğuldular. Axı
atalar əbəs deməyib: “İgid ölər, adı qalar.”
Bəs mərdanə duruşu ilə düşmənə
gözdağı olan topçumuz Vüsal Şahkərimovun
sosial şəbəkələrdə, TV kanallarda ən
çox paylaşılan və
Azərbaycan Ordusunun Vüsal atəşi adlanan
görüntüsü görəsən
hansı fotomüsabiqənin seçilən ulduzu
olardı?! Düşmən üzərinə mərmini
atıb qürurlu geri dönüşü ilə ürəkləri
fəth edən 19 yaşlı Vüsal indi tək Xaçmaz rayonunun
Qusarçay kəndində doğulub boya-başa
çatdığı Şahkərimovlar
ailəsinin yox, bütün Azərbaycanın qəhrəman
oğludur.
...Vətənpərvərlik
mövzusunda film çəkmək istəyən, 22
yaşlı Fəqan Məmmədovun qəhrəmanlıq
göstərdiyi an isə təkcə silah
yoldaşlarını deyil, həm
də ölüm mələyini
belə heyrətə gətirmişdi. Mühasirəyə düşən
erməni faşistləri ağ bayraq qaldıran zaman Fəqan əsgər yoldaşları ilə
onlara yaxınlaşıb. Hiyləgər düşmən əl
qumbarasını onlara tərəf atarkən Fəqan silah
yoldaşlarının həyatını xılas etmək
üçün öz bədənini sipər edib. Tələbə,
nişanlı şəhidimiz görəsən o anda hansı
hissi keçirib?.. Atası Birinci Qarabağ savaşının
iştirakçısı olan Fəqan müharibədən
çoxseriyalı film çəkmək arzusu ilə
yaşayırdı. Həqiqi hərbi xidmətini 2021 –ci ilin
yanvar ayında başa vurub, təhsilini Mədəniyyət və
İncəsənət Universitetində davam etdirəcəkdi. Fəqanın kinorejissorluq fakültəsində
müəllimi olmuş tanınmış kinorejissor Ayaz Salayev
onun igidliyini bir qəhrəmanlıq epopeyası
adlandırır: “Fəqan kimilər dünyaya
nadir hallarda gəlir, onlar ölmürlər, ürəklərdə
yaşayırlar.” Zaqatalanın saxur millətindən olan sevimli
tələbəsinin dünya kinosunun tarixini, onun daxilində
alicənablıq və şərəf hissini tərbiyə edən
şedevrləri öyrəndiyini vurğulayan A. Salayev mənfur erməni faşistlərinin
Fəqanın ruhunda yaşayan Fellini, Antonioni, Berqman, Kurosava,
Tarkovski və Kubrik kimi dünya şöhrətli
kinorejissorları öldürdüyünü bildirib...
Deyirlər, qəhrəmanlıq fərdin
şüurlu və iradəvi olaraq öz həyatından
imtinaya hazır olduğu anda baş verir. Elə bu məqamda
10-a yaxın erməni hərbçisi ilə təkbaşına
əlbəyaxa döyüşə girən 19 yaşlı
Çəbrayıl Dövlətzadənin portreti göz önündə canlanır.
Müharibə bölgəsindən uzaq Sərhəd
Qoşunlarında xidmət edən Cəbrayıl özü ərizə
yazaraq könüllü döyüşlərə
qatılmışdı. Düşmənin bir
generalını və polkovnikini əlləri ilə
boğaraq öldürən igid əsgər general-mayor Polad Həşimovun,
polkovnik İlqar Mirzəyevin və onların silahdaşlarının
qisasını alaraq sentyabrın 28-də şəhid oldu.
Şəhid yüksək amal, məslək, əqidə, din və
inanc uğrunda canını fəda
edən adama deyilir. Cəbrayıl da şəhidlik məqamını
düşünərək seçmişdi. Hətta
düşmənlə təkbaşına döyüşə
girəndə, silahdaşlarını geri qaytarıb: “Sizn ailəniz-uşağınız
var, gəlməyin” demişdi.
Atası Dövlət bəy oğlunun şüurlu
şəkildə şəhidlik məqamının ona Kərbala çölündə
İmam Hüseynin şəhadətini
xatırlatdığını söyləyir. Vaxtilə
Azərbaycanın
böyük mütəfəkkiri
Ömər Faiq Nemanzadə
müsəlmanları həzrəti İmam Hüseynin (ə)
millət yolunda şəhidliyini öyrənməyə, onun
şəhadətindən doğru nəticə
çıxarmağa çağırırdı: “...həzrəti İmam Hüseyn əleyhsalamın
vaqeyi-şəhadəti bizlərə nümuneyi-ibrət,
misali-qeyrət deyilmi?”
...2783 şəhidimiz, üstəgəl
yüzlərlə qazimiz Vətən sevgisinin imandan
olduğunu öz canları və qanları ilə sübut
etdilər. Onların hər biri fəhmlə tarixin
yaddaşından və dini inanclarımızdan qaynaqlanan və
əsrlərin sınağından çıxan “Azərbaycan
xalqı qəhrəman xalqdır” deyiminə münasibəti
fədakarcasına yenilədi. Qarabağın
azadlığı uğrunda 44 günlük Vətən
müharibəsi düşmənlərimizə, eləcə də
bütün dünyaya
üçrəngli Azərbaycan bayrağı altında
azsaylı xalqların mərd oğullarının döyüşdüyünü
və milli birliyimizin sarsılmaz olduğunu nümayiş
etdirdi.
Mən hələ Birinci
Qarabağ müharibəsinin qəhrəmanı tank komandiri
Albert Aqarunov, ata və
anasına “Şəhid olsam – ağlamayın” deyib təkbaşına
düşmənlə savaşan
Milli Qəhrəman Mübariz İbrahimov, Aprel
döyüşlərinin qəhrəmanı - Murov qartalı
polkovnik-leytenant Raquf Orucov, şəhadəti ilə sülhsevər
xalqımızın səbir kasasını
daşıran, vətənpərvər gənclərimizi
ayağa qaldıran Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı
general –mayor Polad Həşimov və müzəffər ordumuzun
yüzlərlə sönməyən ulduzlarından bəhs
etmədim. Zamanın və məkanın çərçivəsinə
sığmayan qəhrəmanlıq məqamında Allahın
müqəddəs nuruna boyanan hər bir şanlı Azərbaycan
əsgər və zabitinin portreti dünya sərgi
salonlarının şah foto əsərləridir. Pəhləvan
cüssəli, gülüşü gözəl şəhidlərimizin
hərbi geyimdə çəkilmiş şəkillərində
Dövlət Bayrağımıza bağlılıq, əsl
kişilərə məxsus təəssübkeşlik əbədi
həkk olunub.
...İnsan ruhu da
ulduz kimi əvvəl - axır göylərlə
bağlıdır. Ana Vətənimizin sönməz
ulduzlarının torpaq üzərində - Şəhidlər
xiyabanlarında boy-boya məzarları isə
gələcək nəsillərə qəhrəmanlıq
və vətənpərvərlik aşılayan ziyarətgaha
dönüb. Biz – qələm adamları onların haqqında
nə qədər yazsaq da borclarından çıxa bilmərik.
Çünki bu gün bütün dünya azərbaycanlıları
onların sayəsində ZƏFƏR sevincini
yaşayırlar.
Nurəddin Muğanlı
İki sahil.- 2020.- 22 dekabr.- S.19.