Heydər Əliyev - Zamana
sığmayan Lider
2023 Heydər Əliyev ili
Ulu Öndər Heydər Əliyevin anadan olmasından 100 il ötdü.
Hər ötən il,
region ətrafında baş
verən hadisələr
Heydər Əliyev dühasının böyüklüyünü,
möhtəşəmliyini bariz şəkildə üzə çıxarır.
İllər bir-birini əvəz etdikcə Ümummilli Liderimizin şərəfli ömür
yolunun xalqına, böyük türk dünyasına və bəşəriyyətə nə
qədər yaxın və dəyərli olduğu daha aydın görünür.
Burada xüsusi ilə qeyd etmək
yerinə düşər
ki, Azərbaycan xalqının
Ümummilli Lideri Heydər Əliyevin ümumtürk
mədəni irsini dərindən öyrənmək,
həm türk məkanında, həm də beynəlxalq miqyasda təbliğ etmək barədəki fikirləri bu gün Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev
tərəfindən yeni tarixi şəraitdə
uğurla davam və inkişaf etdirilməkdədir.
Zaman Ümummilli Lider Heydər Əliyevin siyasi baxışlarına
daha dərin məna qazandırır, Onun Vətənimizin bu gününə və gələcəyinə
çox möhkəm
tellərlə bağlı
olduğunu daha aydın göstərir. Dövrümüzün ictimai-siyasi
reallıqları, geopolitik
məkanda baş verən gözlənilməz
dəyişikliklər və
bütün bu təlatümlərin fövqündə
dayanan müasir milli dövlətçiliyimiz Ulu öndər
Heydər Əliyev tərəfindən əsası
qoyulmuş siyasi kursun rasional əsaslar üzərində,
mükəmməl bir
məntiqdən - Heydər
Əliyev zəkasından
yoğrulduğunu bir daha sübut edir.
Ümummilli Liderimiz Heydər
Əliyevin məqsədyönlü
fəaliyyəti nəticəsində
müstəqil Azərbaycan
dövləti qısa
müddətdə dünya
dövlətləri sırasında
öz layiqli yerini tutdu. İnkişaf
etmiş dövlətlərlə
bərabərhüquqlu iqtisadi
və siyasi əlaqələr quruldu.
Ulu Öndər yaşadığı
dövrdə nurlu, cəsarətli və yaradıcı dövlət
xadimi kimi yaddaşlarda iz qoyub. O, tarixdə Azərbaycan xalqının
Ümummilli Lideri, dünya miqyaslı ictimai-siyasi xadim, böyük mütəfəkkir,
müstəqil Azərbaycan
dövlətinin qurucusu,
dövlətin inkişaf
strategiyasının əsasını
qoyan, azərbaycançılıq
ideologiyasını yaşadan,
Azərbaycan xalqının
iradəsini ifadə edən siyasi lider kimi qalacaqdır.
Dahi rəhbər xalqımızın ən
çətin anında
- sovet imperiyasının
dağıldığı, ölkənin parçalandığı,
xalqın ruhdan düşdüyü bir dövrdə siyasi meydana xalqın xilaskarı kimi daxil oldu. Ulu Öndər torpaqların itirildiyi, qaçqın və köçkünlərin
artdığı bir zamanda Azərbaycan xalqına ruh verdi, onu müstəqil
Azərbaycan uğrunda
qələbəyə apardı.
Bu dahi insan XX əsrin 60-cı illərindən
ömrünün sonuna
qədər məqsədyönlü
və ardıcıl fəaliyyət göstərdi,
xalqımızın nəyə
qadir olduğunu nümayiş etdirdi, insanlarda azadlıq, müstəqillik ruhunu yüksəltdi, təhlükə
qarşısında qalan
müstəqilliyimizi qorumaq
və möhkəmləndirmək
üçün özünü
qadir sərkərdəyə,
xalqı isə cəsur əsgərə çevirməyi bacardı.
Azərbaycan xalqının Ümummilli
Lideri Heydər Əliyev müstəqil dövlətçiliyimizin qurucusu
və memarı, 20-ci əsrin dünya tarixinə bəxş etdiyi nəhəng siyasi xadim və
ən böyük şəxsiyyətlərdən biridir. Müasir müstəqil Azərbaycan
Respublikası Heydər
Əliyev dühasının,
dərin idarəçilik
fəlsəfəsinin şah
əsəridir. O, yalnız
dövləti idarə
edən siyasi xadim, ölkə başçısı olmamışdır,
həm də milyonlarla insanı böyük ideallar ətrafında birləşdirən
bir dövlət qurucusudur, tarix memarıdır. Bütün
həyatını, məqsəd
və arzularını
xalqına həsr etmiş Ulu Öndərimizin
fəaliyyətinin nəticələri
göz qabağındadır:
müasir, demokratik, hüquqi və dünyəvi Azərbaycan
dövləti, milli-mənəvi
dəyərlərə qayıdış,
vətəndaş cəmiyyətinin,
elmin, mədəniyyətin,
təhsilin inkişafı
və s. Heydər Əliyev sadəcə tarixi qanunauyğunluqlardan bəhrələnməklə qalmamış,
tarixin ən ağır vaxtlarında məsuliyyəti öz üzərinə götürərək,
parlaq zəkası ilə xalqımıza nicat yolunu göstərmiş,
bununla da milli suverenliyimizin
xilaskarı, həqiqi
tarixi şəxsiyyət
olduğunu bir daha təsdiq etmişdir.
Unutmaq olmaz ki, dünyanın siyasi xəritəsinə adı ötən əsrin 90-cı illərində
yazılan Azərbaycan
Respublikasının müstəqil
inkişaf yolu ağır sınaqlardan keçmişdir. Xarici təzyiq, hərbi təcavüz, daxili çəkişmələr məngənəsində
sıxılan ölkəmiz
torpaqlarının 20 faizini
itirmiş, bir milyona yaxın soydaşımız doğma
yurd-yuvasından didərgin
düşmüşdü. Bu çətin anda xalqımız vəziyyətdən
çıxış yolunu
dövrümüzün görkəmli
siyasi xadimi Heydər Əliyevin hakimiyyətə qayıdışında
gördü, inamını,
ümidini ona bağladı. Azərbaycanı
böhranlı vəziyyətdən
yalnız Heydər Əliyev dühası xilas edə bilərdi.
Heydər
Əliyev müstəqil
Azərbaycan rəhbərliyinə
dəvət edilir
1993-cü
il iyunun 15-nədək Azərbaycanda
baş verən ictimai-siyasi proseslər respublikanı böhran vəziyyətinə, parçalanmaq
səviyyəsinə və
müstəqilliyin itirilməsi
həddinə gətirib
çıxarmışdı. Azərbaycan Respublikasını
dağılmaqdan, dövlətçiliyi
məhv olmaqdan, ölkəni etnik prinsiplərə əsasən
parçalanmadan, xalqı
vətəndaş müharibəsi
təhlükəsindən, mənəvi - psixoloji sarsıntıdan qurtarmaq üçün xalq öz xilaskarı Heydər Əliyevə müraciət etdi. Xalq yaranmış vəziyyətdən çıxış
yolunu böyük təcrübəyə malik görkəmli
dövlət xadimi və Azərbaycanın böyük oğlu Heydər Əliyevdə görürdü. Naxçıvanda
bütün Azərbaycanın
müqəddəratı üçün
taleyüklü fəaliyyət
göstərən Heydər
Əliyevin yanına dəstə-dəstə adamlar
- nümayəndələr gedir, teleqramlar göndərilirdi.
Bir illik hakimiyyəti dövründə AXC-Müsavat
cütlüyü ölkəni
bərbad hala salmışdı. Özlərinin
faciəli sonluğunu
görən Əbülfəz
Elçibəy xalqın
tələbi ilə Heydər Əliyevi Bakıya dəvət etdi ki, ölkəni bu vəziyyətdən qurtarsın. İyunun 9-da Bakıda vəziyyətin olduqca gərginləşdiyini
görən Heydər
Əliyev Prezidentin təyyarəsi ilə Bakıya gəldi. Elə həmin dövrdə Heydər Əliyev deyirdi: “Mən buraya heç də partiyanın lideri kimi gəlməmişəm.
Mən buraya tamam könülsüz, tez-tələsik yox, adamların təzyiqindən
çox, yaranmış
vəziyyətə görə
gəldim, çünki
xalqın taleyi həll olunurdu”.
Heydər
Əliyevi digər siyasətçilərdən fərqləndirən
cəhət ondan ibarət idi ki, O, hadisələrə qiymət
vermək üçün
səbr və təmkinlə vəziyyətlə
tanış olur, ictimaiyyətin fikrini öyrənir, qüvvələr
nisbətini təhlil edir, ən əsası
hadisənin törənmə
səbəblərini araşdırır
və qarşı tərəfdən olan şəxslər, təşkilatçılar
ilə bilavasitə görüşüb onların
iddialarını, tələblərini
öyrənir və obyektiv nəticə çıxardıqdan sonra
əməli addım atırdı.
Heydər
Əliyev 1993-cü il iyunun
13-də bir qrup jurnalistin müşayiəti
ilə Gəncəyə,
birbaşa Surət Hüseynovun yanına getdi. Heydər Əliyev heç bir siyasi savadı
olmayan, kimlərinsə
sifarişini yerinə
yetirən Surət Hüseynovla danışıq
apardı, ertəsi gün şəhərə
çıxdı. İlkin
təəsüratı belə
idi: “Mən döyüşlərin izlərini,
dağıdılmış tikililəri, yanıb külə dönmüş
mənzilləri gördüm,
cinayətin izlərini
gördüm”. Məhz
bundan sonra Heydər Əliyev Bakıya qayıdıb vətəndaş müharibəsi
təhlükəsini sovuşdurmaq
məqsədi ilə
Milli Məclisin təklifini
qəbul etdi və iyunun 15-də Azərbaycan Ali Sovetinin Sədri seçildi.
1993-cü
il oktyabrın 3-də Azərbaycan
Respublikasında tam demokratik
əsaslarla keçirilən
növbədənkənar prezident
seçkilərində Heydər
Əliyev Azərbaycan
Respublikasının Prezidenti
seçildi. Seçkilər
altenativ əsaslarla keçirilmişdi. Heydər
Əlirza oğlu Əliyevin lehinə
3.919.923 nəfər, yəni
seçicilərin 98,8 faizi
səs vermişdi. Böyük səs toplamaqla Heydər Əliyev Azərbaycan Respublikasının prezidenti
seçilmişdi. Oktyabrın
10-da Respublika Sarayında Azərbaycan
Respublikasının Prezidenti
Heydər Əlirza oğlu Əliyevin andiçmə mərasimi
baş tutdu. Azərbaycan Respublikasının
Prezidenti Heydər Əliyev mərasimdə böyük nitq söylədi, Vətənə,
dövlətə, xalqa
sədaqət andı
içdi. Bu, həm də Prezidentin böyük xalq etimadına cavab andı idi. Prezident Heydər Əliyev deyirdi: “Azərbaycan xalqı öz tarixinin ən mürəkkəb, faciəli dövrünü
yaşayır. Məhz
bu dövrdə mənim üzərimə
qoyulan bu vəzifənin məsuliyyətini
dərindən dərk
edirəm və əmin etmək istəyirəm ki, bütün
fəaliyyətimi, bütün
həyatımı bu etibarı doğrultmaq, xalqın ümidlərini doğrultmaq işinə həsr edəcəyəm”.
Yeni ordu və dövlət
qurulur
Prezidenti
düşündürən ən ümdə, ən ağır məsələlərdən biri
erməni təcavüzü
nəticəsində işğal
edilmiş torpaqların
geri qaytarılması,
Qarabağ probleminin həll edilməsi idi. Bu məsələlərin
həllində Prezident
sülhpərvər mövqe
tutaraq, bu vəzifəni birinci növbədə sülh yolu ilə, danışıqlar yolu ilə həll etməyə üstünlük
verəcəyini qeyd edirdi. Eyni zamanda
əgər sülh yolunda addımlar nəticə verməsə,
Azərbaycanın ərazi
bütövlüyünü təmin etmək üçün, respublikanı
müdafiə etmək
üçün qüdrətli
ordu yaradılması
da əsas vəzifə
kimi qarşıya qoyulurdu. Görkəmli dövlət xadimi Heydər Əliyev andiçmə mərasimindəki
nitqində Azərbaycanda
dövlət quruculuğu
sahəsində qarşıda
duran vəzifələrdən
danışaraq qeyd edirdi ki, yolumuz demokratiya yoludur. Müstəqil Azərbaycanda
demokratik, hüquqi dövlət qurulmalıdır.
Öz tarixindən,
milli ənənələrindən bəhrələnərək, dünya
demokratiyasmdan, ümumbəşəri
dəyərlərdən istifadə
etməklə demokratik
dövlət quruculuğu
yolu ilə getməkdir. “Respublikanın
müstəqilliyini möhkəmləndirmək
üçün əsas
vəzifələrdən biri
Azərbaycanın mənafeyini
dünya miqyasmda müdafiə edə bilən ağıllı,
səriştəli xarici
siyasətin olmasıdır”
deyən Ulu Öndər
özünün dünya
siyasətindəki görkəmli
nüfuzuna, tanınmış
diplomat və siyasi xadimi kimi bacarığına
əsaslanırdı. Bu, elə
ilk gündən özünü
göstərməyə başlamışdı.
Prezident seçilməsi
ilə əlaqədar
olaraq Heydər Əliyevə dünyanın
bir çox dövlət başçılarının
göndərdikləri təbrik
məktubları bunu sübut edir.
“Əsrin müqaviləsi” və ya real müstəqilliyin əsası
Azərbaycan müstəqilliyini elan etdiyi ilk illərdə Xəzər dənizinin Azərbaycan sektorunda 4 milyard ton neft və 6 trilyon kubmetr təbii qaz ehtiyatları mövcud olduğu ehtimal edilirdi. Lakin bu ehtiyatların üzə çıxarılması,
sosial-iqtisadi gücə
çevrilməsi üçün
nəhəng ölçüdə
maliyyə, insan, elm-texniki resurs səfərbər edilməli,
hətta hesablanması
belə asan olmayan böyük iş həcmi həyata keçirilməli
idi. Ümummilli Liderimiz yaxşı bilirdi ki, gündən-günə
qloballaşan müasir
dünya düzənində
başlıca rol oynayan amillərdən biri enerji resurslarına
nəzarət, onların
dünya bazarına, istehlakçılara vaxtında
və təhlükəsiz
çatdırılmasıdır və Azərbaycan buna qadirdir. Zəngin neft-qaz ehtiyatları, neft sənayesinin tarixi ənənələri,
enerji resurslarının
öyrənilməsində malik olduğu təcrübə
və intellektual potensial, neftçilərimizin
əzmkarlığı dövlətimizə
bu imkanı verir. Müstəqilliyimizin
ilk illərində, hələ
tam təsisatlanmamış gənc dövlətçiliyimizizn
ağır sınaqlara
məruz qaldığı
dövrdə isə ölkənin mövcud potensialı bunun üçün son dərəcə
məhdud idi, resurs çatışmazlığı
Xəzərin dərinsulu
hissələrində yerləşən
təbii sərvətlərin
hasil olunub dünya bazarına çıxarılmasına ciddi
maneə törədirdi.
Yaranmış situasiyada
dəfələrlə olduğu
kimi, yenə də yeganə düzgün çıxış
yolunu seçən Ümummilli Liderimiz bu maneənin aradan qaldırılması
üçün dünyanın
aparıcı şirkətləri
ilə milli maraqlara, Azərbaycanın xalqının
rifahına xidmət edən əməkdaşlıq
strategiyasını işləyib
hazırladı. Strategiyanın
əsasını sadə
və eyni zamanda dahiyanə prinsiplər təşkil edirdi: xarici investisiyaların köməyi
ilə ölkənin neft-qaz sənayesini gücləndirmək və
enerji resurslarının
dünya bazarında reallaşdırılması nəticəsində
əldə olunan gəlirləri iqtisadiyyatın
digər sahələrinin
inkişafına, xalqın
yaşayış səviyyəsinin
yüksəldilməsinə yönəltmək prinsipləri.
Bu addım da asanlıqla
atılmadı. Azərbaycanın
yüksəlişi ilə
barışa bilməyən
xarici və daxili qüvvələr ciddi siyasi müqavimət
göstərirdilər. Ulu Öndər
tarixin dönüş
anlarında hər dəfə olduğu kimi, dönməz iradə və mətin siyasi qətiyyət nümayiş
etdirərək, müdrik
qərarları ilə
prosesi geridönməz
məcraya yönəltdi.
Onun siyasi kursunu incəliklərinə
qədər mənimsəmiş,
diplomatiya və beynəlxalq biznes sahəsində dərin bilik və təcrübə
qazanmış cənab
İlham Əliyevin Azərbaycan
Respublikası Dövlət
Neft Şirkətinin birinci vitse-prezidenti kimi danışıqlara qoşulması, əsil Qərb işgüzar təfəkkürü ilə
təqdim etdiyi arqumentlər enerji şirkətlərinin tərəddüdünü
qırdı, onları
Azərbaycanla əməkdaşlığın
düzgün seçim
olduğuna inandırdı.
1994-cü il sentyabrın 20-də Xəzər dənizinin Azərbaycan sektorunda yerləşən “Azəri”,
“Çıraq” yataqlarının
və “Günəşli”
yatağının dərinsulu
hissəsinin birgə kəşfiyyatı, işlənməsi
və hasilatın pay bölgüsü üzrə
tarixi saziş imzalandı. Ulu Öndər
imzalanma mərasimindəki
çıxışında bu parlaq qələbənin
əhəmiyyətini vurğulayaraq
demişdir: “Biz müqaviləni
imzalamaqla Azərbaycan
Respublikası ilə dünyanın inkişaf etmiş dövlətləri,
onların ən böyük şirkətləri
arasında əlaqələr
yaradır, Azərbaycan
iqtisadiyyatının dünya
iqtisadiyyatına, azad
bazar iqtisadiyyatına qoşulması
üçün əsas
yaradırıq. Biz bu
müqaviləni imzalamaqla
dünyaya bir daha nümayiş etdiririk ki, müstəqil Azərbaycan Respublikası
demokratik və hüquqi dövlətdir. Azərbaycanda demokratik prinsiplərin bərqərar
olması və inkişaf etməsi üçün geniş meydan açılmışdır”.
Mahiyyət etibarilə Azərbaycan
dövlətinin qurtuluş
və davamlı inkişaf doktrinası rolunu oynayan bu enerji strategiyasının
ilk uğuru dünyanın
nəhəng neft şirkətləri ilə
tariximizə “Əsrin
müqaviləsi” kimi daxil olan sazişin
imzalanması oldu. Əslində “Əsrin müqaviləsi” Azərbaycanın
real müstəqilliyinin əsasını
yaratdı. Bu müqavilənin
imzalanması ilə Azərbaycanda iqtisadi maraqları olan ölkələr həm də yenicə müstəqilliyini əldə
etmiş dövlətimizin
təhlükəsizlik qarantına
çevrildilər.
Həmin vaxtdan etibarən ölkəmizin daxili və xarici siyasətdə qazanılmış
uğurlarının təməlində,
möhtərəm Prezidentimiz
İlham Əliyevin dəfələrlə
qeyd etdiyi kimi, məhz “Əsrin müqaviləsi” durmuşdur. Ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin böyük uzaqgörənliklə işləyib
hazırlanmış enerji
strategiyası uzunmüddətli,
effektiv, sistematik və davamlı inkişaf konsepsiyası olduğunu ilbəil özünün yeni təntənələri
ilə təsdiqləyir.
Bu gün Heydər Əliyevin siyasi kursu uğurla davam etdirilir
Bu gün Azərbaycan cəmiyyəti, bütün
dünya azərbaycanlıları
Heydər Əliyevin zəngin və praqmatik dövlətçilik
irsini ölkənin
milli təhlükəsizliyinin, iqtisadi maraqlarının və siyasi sistemin sabitliyinin təmin edilməsinə yönələn tam təkmil
bir konsepsiya kimi qəbul edir. Bu siyasəti yeni dövrün tələblərinə
uyğun təkmilləşdirən
Prezident İlham Əliyev
lider əzmi ilə xalq qarşısında
verdiyi vədləri əməli işi ilə doğruldaraq daim insanların sevgisini və etimadını qazanıb.
Ulu Öndər Heydər
Əliyevin ideyaları
məhz onun siyasi varisi Müzəffər
Ali Baş Komandan cənab İlham Əliyev
tərəfindən tam dəqiqliyi
ilə yerinə yetirilib. 2020-ci ildə Şuşanın azad edilməsi ilə bağlı xalqa müraciətində Prezident
İlham Əliyev deyirdi:
“Mən bu gün Ulu Ödər Heydər Əliyevin məzarını ziyarət
etdim, onun ruhu qarşısında baş əydim. Ürəyimdə dedim, xoşbəxt adamam ki, ata vəsiyyətini yerinə yetirdim. Şuşanı azad etdik!” Bu, Ümummilli Lider Heydər Əliyevin milli maraqlara və xalqın iradəsinə əsaslanan
siyasi kursunun məntiqi nəticəsidir.
Bu siyasi kurs hələ uzun illər də davam etdiriləcəkdir.
Son olaraq bir məqamı
vurğulamaq istərdim.
Prezident İlham Əliyev
31 iyul 2023-cü il tarixdə
“Azərbaycan Respublikasının
işğaldan azad edilmiş əraziləri üzrə şəhər
günləri təsis
edilməsi haqqında”
Sərəncam imzaladı.
Sərəncama əsasən,
26 avqust – Laçın
Şəhəri Günü
təsis olundu. Laçınlılar Prezident
İlham Əliyevin və
birinci xanım Mehriban
Əliyevanın iştirakı
ilə Laçın Şəhər Gününü
təntənə ilə
qeyd etdilər. Bildirmək istərdik ki, Vətən müharibəsi
bitəndən sonra qısa bir zamanda
işğaldan azad edilmiş ərazilərimiz
sürətlə dirçəlməyə
başlayıb. Qarabağda,
Şərqi Zəngəzurda
quruculuq işləri vüsət alıb. Ata vəsiyyətini həyata
keçirən, azərbaycanlıların
başını ucaldan
Prezident İlham Əliyevin
və ölkəmizin
həqiqətlərini, tarixini,
mədəniyyətini dünyada
təbliğ edən respublikanın Birinci vitse-prezidenti, Heydər Əliyev Fondunun prezidenti Mehriban Əliyevanın
tarixi missiyası hələ davam edir. Onlar müasir
tariximizin yeni səhifəsini
açır, işğaldan
azad edilmiş əraziləri yenidən canlandırırlar. Laçında
müəssisələrin təməli
qoyulur, açılışlar
edilir, ora həyat qayıdır. İşğal edilmiş
bütün ərazilər
kimi, Laçın da Azərbaycan Prezidentinin və birinci xanımın heyrətamiz
zəhməti, Vətənə
böyük məhəbbəti
sayəsində yenidən
qurulur. Fikrimcə, Laçın Şəhəri
Günü hər birimizin günüdür.
Laçın Şəhəri
Gününə ən
böyük töhfəmiz
onun mahiyyətini dərk etməyimizdir. Laçın Şəhəri
Günü Azərbaycan
xalqının qürurunun
təntənəsidir.
İlqar İlyasov,
YAP Laçın rayon təşkilatının
sədri
İki sahil.- 2023.- 9 sentyabr.- S.4.