Əyləncəli verilişlərə niyə maraq böyükdür?

Faiq Hüseynov: ”Biz trendi 20-30 faiz dəyişə bilsək, cəmiyyətdə də vəziyyət dəyişəcək”

Hazırda dünyanın əksər ölkələrində cəmiyyətə intellektual insanları bir araya gətirən və reytinqinə görə diqqət çəkən xeyli sayda beynəlxalq nüfuzlu intellektual oyunlar təqdim olunur. Azərbaycanda da intellekt səviyyəsinə güvənənlər öz bacarıqlarını Gənclər və İdman Nazirliyinin dəstəyi ilə Gənclərin İntellektual İnkişaf Mərkəzinin təşəbbüs qrupu tərəfindən hazırlanan “Xəmsə” intellektual oyunda nümayiş etdirə bilərlər. “Kamal, məntiq, dünyagörüşü”nə əsaslanan “Xəmsə” hazırda İTV kanalında yayımlanan əsas verilişlərdəndir. Beşlik mənasını verən “Xəmsə”nin bu il düz beş yaşı tamam olur. Layihənin yaradıcısı və prodyuseri Faiq Hüseynov bu gün qazanılanlardan danışır.

- Uşaq və gənclər hərəkatının inkişafına dəstək olmaq, intellektual hərəkatın inkişafı və dəstəklənməsi üçün 2007-ci ildən fəaliyyətinə start verilən “Xəmsə” ötən 5 ildə məqsədinə nə qədər nail olub?

- Layihəyə yeni başlayanda nə isə qazana biləcəyimizə ümid edənlər, inananlar az idi. Belə fikir yaranmışdı ki, regionlarımızda bilikli uşaqlar yoxdur. Yüksək savadı ilə seçilənlərin hamısı isə Bakıdadır. Amma biz belə düşünmürdük. Elə bu inamla aparılan işlərin nəticəsidir ki, hazırda əksər rayonlarımızda bizim dərnəklərimiz var. Ucarda, Sumqayıtda, Gəncədə, Lənkəranda, Şəkidə, Balakəndə, Oğuzda fəaliyyət göstərən dərnəklərimizə dəstək oluruq. Artıq onların özləri müstəqil olaraq tədbir keçirir, yarış təşkil edirlər. Bizim fəaliyyətimiz yalnız dəstək olmaq oldu. Onlar da bildilər ki, belə insanları görən, dəstəkləyən, üzə çıxaranlar var. Ümumiyyətlə, məqsədimiz o idi ki, yerlərdə özləri öz üzərilərində işləsinlər. Buna da nail olduq.

- Nəzərə alsaq ki, verilişdə iştirak etmək üçün gələn iştirakçılar kifayət qədər problemləri olan təhsil sektorunun nümayəndələridir, bu gün şagird və tələbələrimizin intellektual səviyyəsi sizi qane edirmi?

- Təbii ki, bizim əsas iştirakçılarımız gənclər, yuxarı sinif şagirdləridir. Məktəbdə verilən təhsil bizim oyunda iştirak etmək üçün yetərli deyil. Evdə verilən tərbiyə, evdə verilən biliklər, evdə olan kitablardan öyrənilənlər və s. bu oyunun iştirakçısı olmaq üçün vacib amillərdəndir. Yəni sırf məktəb, institut proqramı intellektual izdə iştirak üçün iştirakçını qane edə bilməz. Əslində, intellektual oyunlar insana heç nə öyrətmir. Bu oyunlar intellektli insanlara, eləcə də hər bir iştirakçıya təkan verir, şərait yaradır ki, davamlı axtarışlarda olsunlar, hər zaman yeni nə isə öyrənsinlər. Əgər insan özü informasiya axtarışındadırsa, öyrənmək niyyətindədirsə, biz ona kömək edə bilərik. Yəni əgər iştirakçı ona verilən suallardan hansını isə cavablandıra bilmirsə, oyundan sonra mütləq o cavabın axtarışına başlayır. Bu da hər bir iştirakçını daim yeni informasiya mənbələrinin, yeni məlumatların axtarışında olmağa məcbur edir. Sualların hazırlanmasında isə biz konkret bir mənbədən istifadə etmirik. Müxtəlif və bütün sahələri əhatə edən bu suallar kino sahəsindən də ola bilər, mənbə kitab, musiqi ensiklopediyası da ola bilər. Bir mövzuda sual həm idman, həm musiqi, həm də tarixdən qoyula bilər. Oyun elə qurulub ki, iştirakçı hər sahədən xəbərdar olmalıdır. Əgər sən sırf tarixi bilirsənsə, bu, o demək deyil ki, sən oyunu udacaqsan. Ola bilər ki, idmanı, incəsənəti yaxşı bilən şəxs suallara səndən də yaxşı cavab verə bilər. Suallar sırf bir məntiqə qulluq etmir. Çox geniş bir sahəni əhatə edir ki, hamıya maraqlı olsun.

- Oyundan narazı qalan iştirakçılarınız olur?

- Bu oyundur. Əslinə baxanda, uduzan həmişə bir az narazıdır. Ancaq vaxt keçdikcə heç kim bizim oyundan imtina etməyib. Bir dəfə iştirak edənlər gələn dəfə də yenə iştirak etmək üçün müraciət edir. Burada inciklik o zaman yarana bilər ki, məsələn, kimsə deyəydi ki, “Mən suala cavab verirdim, cavabımı saymadılar”. Amma bəzən belə deyənlər də olur: “Burada elə suallar verildi ki, bu, Bakı komandası üçün daha rahat idi. Biz rayondan gəlmişik, biz bilmirik bu nə olan şeydir, bizdə internet yoxdur”. Biz belə şeylərə fikir vermirik. Əgər oynamaq istəyirsənsə, özün öz üzərində işləməlisən, internetə girməli, daim axtarış aparmalısan. İndi bütün rayonlarda internet var. İnternetdə də istənilən məlumatı əldə etmək mümkündür. Biz oynamaq istəyən hər kəsə istənilən şəraiti yaradarıq. Bu gün xeyli güclü komandalar formalaşıb. Göygöl, Ucar, Sumqayıt, Lənkəran, Balakən və Oğuzda belə güclü komandalarımız var. Demək istəyirəm ki, rayonlarda inkişaf gedir, sadəcə, bunu dəstəkləmək lazımdır. Gənclər və İdman Nazirliyinə təşəkkür edirik ki, bizə daimi olaraq hər cür köməkliyi göstərir. Əslində, bu, Azərbaycanın bütün rayonlarında aparılan böyük bir yarışdır. 800-ə yaxın komanda iştirak edir. Yazda böyüklər, payızda məktəblilər üçün bu yarışma təşkil olunur. Hər dəfə komandaları cəm edirik və onların arasından ən yaxşısını Bakıya dəvət edirik.

- Bu gün ekranlarda intellektual oyunların azlığı cəmiyyətin yaralı yeridir. Bunu cəmiyyətin sifarişi kimi qəbul edənlər əyləncəli verilişlərə marağın intellektual oyunlara marağı üstələdiyini deyirlər. Sizcə, cəmiyyət intellektual verilişləri doğrudan da bu gün qəbul etmir?

- Əslinə baxanda, vəziyyət elə deyil. Bizi kim məcbur edir ki, əyləncəli verilişlərə baxaq? Əhalidə intellektual oyuna da böyük maraq var. Bizim layihə yeni fəaliyyətə başlayanda iki həftə müddətinə 500-600 nəfər üzvü oldu. Məktəblərdə, institutlarda bu oyunu keçirəndə görürük ki, çox böyük bir maraq yaradır. Təbii ki, kanallardakı bugünkü vəziyyət əyləncəli verilişlərə daha böyük marağın olmasından irəli gəlmir. İnanın ki, bu, cəmiyyətdə problemdir ki, şouları bu dəqiqə televiziyada üzə çıxarırlar. Biz trendi 20-30 faiz dəyişə bilsək, cəmiyyətdə də vəziyyət dəyişəcək. Artıq yaşayış səviyyəsi yüksəldikcə əhalinin kitab oxumağa, kinoya baxmağa və s. marağı da artır. Ancaq bu trendi yaratmaq lazımdır. Bu işdə hələ ki İctimai Televiziya şərait yaradır. Başqa kommersiya kanallarına gedəndə deyirlər ki, pul verin. Təbii ki, bu verilişdən biz pul qazana bilmiriksə, pul da ödəyə bilmirik. Şou nümayəndələri isə pul ödəyib kanallara çıxırlar, sən də onlara baxmağa məcbursan.

- Bəs ilk milli brendi oyun sayılan “Xəmsə”nin beynəlxalq səviyyədə təşkil edilməsi ilə bağlı aparılan işlər nə yerdədir?

- Biz bu ildən etibarən “Xəmsə”nin beynəlxalq arenaya çıxarmağa başlamışıq. Biz onun təqdimatını ilk dəfə olaraq iyul ayının axırlarında Cənubi Qafqaz Çempionatında keçirdik və çox böyük uğur qazandı. “Xəmsə” orada iştirak edən İntellektual Oyunlar üzrə dünya çempionatı təşkilatının nümayəndələri tərəfindən də dəstəkləndi. Növbəti addım olaraq sentyabrın ortalarında Odessada təşkil olunan Dünya Çempionatında iştirak etdik. Beləliklə, qərara gəlindi ki, gələn il Azərbaycanda “Xəmsə” üzrə ilk beynəlxalq turnir keçirilsin. Növbəti böyük tədbir bu ilin dekabr ayında İsraildə təşkil olunacaq. Orada da iştirak etməyi planlaşdırırıq. Hazırda bununla bağlı danışıqlar aparırıq.

Həqiqət İSABALAYEVA

Kaspi.- 2011.-30 sentyabr.- S.9.