“Əməkhaqqının
tam leqallaşmasına nail
olmalıyıq”
Bu
fikri Səlim Müslümov Bakı Biznes Universitetində Azərbaycanın
sığorta-pensiya sisteminə həsr olunmuş konfransda
bildirib
Oktyabrın
18-də Bakı Biznes Universitetində Azərbaycanın
sığorta-pensiya sisteminin son 20 ildəki inkişaf tarixinə
həsr olunan konfrans keçirilib. Toplantıda
çıxış edən Dövlət Sosial Müdafiə
Fondunun sədri Səlim Müslümov Azərbaycanın
sığorta-pensiya sisteminin 20 illik inkişafının əsas
istiqamətlərindən danışıb. Fondun sədri həyata
keçirilən islahatlar nəticəsində ölkəmizin
beynəlxalq standartlara tam cavab verən sığorta-pensiya
modelinin formalaşdığını və bu modelin
müasir dünyada sığorta-pensiya sistemləri üzrə
ən mühüm elementləri özündə birləşdirdiyini
vurğulayıb. Yeni sığorta-pensiya sisteminin fəaliyyəti
dövründə ödənilmiş məcburi dövlət
sosial sığorta haqlarının fərdi uçotu
qurulmaqla, vətəndaşların pensiya
hüquqlarının həmin uçotun məlumatları əsasında
müəyyənləşdirilməsi və beləliklə də
pensiya təminatında sığorta prinsiplərinə
keçid təmin edilmişdir.
S.Müslümov
ötən dövr ərzində görülən islahat tədbirlərinin
hər il pensiya məbləğlərinin əhəmiyyətli
artımını şərtləndirdiyini vurğulayıb. Fond
sədri qeyd edib ki, 2006-cı ildən hazıradək Azərbaycan
Respublikası Prezidenti tərəfindən yaşa görə
əmək pensiyasının baza hissəsinin
artırılması ilə bağlı 7, sığorta hissəsinin
artırılması ilə bağlı 6 sərəncam
verilmiş, bununla yanaşı əvvəlki sistemlə əhatə
olunmuş şəxslərin yeni şəraitə
inteqrasiyası tamamlanmışdır. Hazırda əmək
pensiyalarının orta aylıq məbləği 151,3 manata, o
cümlədən yaşa görə əmək
pensiyasının orta aylıq məbləği 167,7 manata
çatmışdır. S.Müslümov həyata
keçirilən davamlı sosial müdafiə tədbirləri
nəticəsində pensiyaçılarımızın
97%-nin pensiya məbləğinin yoxsulluq həddinin üzərinə
çıxdığını deyərək, bu gün ö
$2 ANL_SH $2 ANL_SH lkə üzrə əmək
pensiyalarının orta aylıq məbləğinin əməkhaqlarının
orta aylıq məbləğinə nisbətinin 40 faizə,
yaşa görə əmək pensiyalarının orta
aylıq məbləğinin əməkhaqlarının orta
aylıq məbləğinə nisbətinin isə 45 faizə
çatdığını qeyd edib.
Konfransda
müəllim və tələbələrin suallarını
cavablandıran S.Müslümov perspektivdə
sığorta-pensiya sistemində gözlənilən yeniliklərdən
bəhs edib. O nəzərə çatdırıb ki,
sığorta-pensiya sisteminin inkişafı beynəlxalq
standartlar üzrə həyata keçirilən aktual
hesablamalara əsaslanaraq aparılır: “Pensiyaların baza hissəsinin
ölkə üzrə yaşayış minimumu səviyyəsinə
uyğunlaşdırılması, orta aylıq pensiya məbləğinin
orta aylıq əməkhaqqına nisbətinin
artırılması istiqamətində tədbirlərin həyata
keçirilməsi, pensiya təminatına yönəldilən
vəsaitlərin ÜDM-ə nisbəti üzrə beynəlxalq
təcrübədə qəbul olunmuş normaların gözlənilməsi
qarşıda duran əsas vəzifələrdəndir”. DSMF sədri
qeyd edib ki, nəzərdə tutulan islahatların vaxtında həyata
keçirilməsi üçün sığorta-pensiya
sisteminin maliyyə dayanıqlığının təmin
olunması əsas şərtdir. Onun sözlərinə
görə, mövcud bazar iqtisadiyyatı şəraitində
sosial ödənişlərə yönəldilən vəsaitlər
öz mənbəyini real iqtisadiyyatdan, daha konkret desək, əməkhaqlarının
sosial sığortaya cəlb olunmasından götürməlidir.
Bu məqsədlə həm iqtisadiyyatdakı əməkhaqqı
məbləğlərinin tam uçota alınması, həm
də sosial sığortalanmadan yayınmanın aradan
qaldırılması öz həllini tapmalıdır.
İşləyənlərin iş yerlərində rəsmiləşdirilməsinə
və əməkhaqqının tam leqallaşmasına nail
olmaq, bu yolla sosial sığorta haqları kimi ödənən
və fərdi hesablarda qeydə alının pensiya
kapitallarını artırmaq əsas hədəf kimi
seçilib və son vaxtlar bu istiqamətdə müvafiq
addımlar atılmaqdadır. “Maliyyə
dayanıqlığının artırılmasına yönəldilmiş
istiqamətlərdən biri də sığorta-pensiya sistemində
yığım komponentinin tətbiqidir. Yığım
komponentinin tətbiqi daha mürəkkəb mərhələ
olmaqla, ölkədə investisiya mühitindən, maliyyə və
qiymətli kağızlar bazarının inkişafından və
sığorta-pensiya sistemindən kənar digər amillərdən
daha çox asılıdır”- deyən S.Müslümov
hazırda yığım komponentinin tətbiqi məqsədilə
beynəlxalq təcrübənin öyrənilməsi və
müvafiq təhlillərin aparılması işinin davam
etdirildiyini vurğulayıb. Daha bir istiqamət qeyri-dövlət
pensiya fondlarının yaradılması ilə
bağlıdır ki, qarşıdakı illər ərzində
Azərbaycanda qeyri-dövlət pensiya fondlarının
yaradılması üçün qanunvericilik bazasının
formalaşdırılması istiqamətində addımlar
atılacaqdır. Məlumatı Dövlət Sosial Müdafiə
Fondunun İctimaiyyətlə əlaqələr sektoru
yayıb.
Kaspi.-2012.-19 oktyabr.-S.15.