İslam Həsənov:
“Tamaşalarımız da göz qabağındadır”
Müsahibimiz Lənkəran
Dövlət Dram Teatrının direktoru İslam Həsənovdur
Qısa
arayış: İslam Həsənov bir müddət
“Meydan” teatrında, daha sonra Gənc
Tamaşaçılar Teatrında aktyor işləyib.
1991-93-cü illərdə Azərbaycan Televiziya və Radio
Verilişləri Şirkətində aparıcı, sonralar isə
aparıcı-redaktor vəzifəsində
çalışıb. 1993-2007-ci illərdə Azərbaycan
Teatr Xadimləri İttifaqında mətbuat xidmətinin rəhbəri,
Teatr Xadimləri İttifaqı Prezidentinin müşaviri vəzifəsində
işləyib. 2007-ci il yanvar ayının 29-dan N.B.Vəzirov
adına Lənkəran Dövlət Dram Teatrının
direktorudur.
- Son illər ölkəmizdə bir sıra teatr islahatları aparılır.
Bu baxımdan Lənkəran Teatrı bölgə teatrı olaraq özünü necə hiss edir – prosesdən kənarda, ya onun içində?
- Respublikamızda gedən iqtisadiyyatın, mədəniyyətin
inkişafı bizə
də öz təsirini göstərir.
Biz də çalışırıq
ki, işimizi yüksək səviyyədə
quraq. Buraya direktor təyin
olunan zaman teatr təmirə dayanmışdı. Demək olar
ki, yaradıcılıq
arxa plana keçmişdi. Mənim təyinatımdan
sonra biz çalışdıq
ki, teatrın konkret olaraq yaradıcılıq imkanlarını
genişləndirək. Repertuarın
yenidən müəyyən
olunmasından başlamış,
qastrol səfərlərinə
qədər bütün
işlərə nəzarət
etməyə başladıq.
Bu müddətdə biz çalışmışıq ki, maksimum imkanlarımızı
səfərbər edək
və işimizi düzgün quraq.
- Artıq altı ildir ki, Lənkəran Teatrına direktor təyin olunmusunuz. Bu illərdə teatrda
nə kimi işlər görülüb?
- Lənkəran Teatrına
direktor təyin olunanda teatrın yaradıcılıq imkanları
zəifləmişdi, amma
bazamız var idi. Biz də bu baza əsasında
vacib olan işlərimizi qurduq.
Teatrda hər il eyni rejissorun tamaşa qoyması, bir növ tamaşaçılarda
yorğunluq və eyni tamaşanı seyr etməsi kimi vəziyyətə gətirib çıxartmışdı.
Teatra rəhbər təyin olunarkən qarşıma qoyduğum əsas məqsədlərdən biri
kənardan teatra rejissorlar dəvət etmək idi. Bu illər ərzində
yeni üslubda tamaşalar hazırladıq,
bölgələrimizdən rejissorlar dəvət etdik. Məsələn, Sumqayıt Teatrının
baş rejissoru Firudin Məhərrəmovu,
Naxçıvan teatrının
bədii rəhbəri
və direktoru Kamran Quliyevi teatrımıza dəvət
etdik. Nəinki regionlarımızdan, hətta vətəndən
kənardan belə rejissorları Lənkərana
dəvət edib, yeni üslubda tamaşalar hazırladıq.
İlk dəfə olaraq Antalya Teatrını Lənkərana
dəvət etdik və onlar burada
Turqut Lakmanın
“Ocaq” tamaşasını
bizim tamaşaçılara
təqdim etdilər.
Bizim də Antalyaya səfərimiz baş tutdu və orada
iki tamaşa ilə çıxış
etdik. Festivallarımız davamlı xarakter
almağa başladı.
Belə ki, İstanbulda, Ankarada, Dənizlidə, Koniyada festivallarda iştirak etdik. Bircə onu demək kifayətdir ki, qısa müddət ərzində 25-dən artıq
festivalda iştirak etmişik. Bu gün də bizə xarici ölkələrdən dəvətlər
gəlir, biz artıq seçim edirik. Seçilmirik, özümüz seçirik. Ötən
il Mirzə
Fətəli Axundzadənin
200 illiyinə həsr
olunmuş “Sərgüzəşti
vəziri xani Lənkəran” tamaşasını
hazırlamışdıq. Bu
tamaşa artıq 3 ölkədən dəvət
alıb - Bolqarıstan,
Gürcüstan, Türkiyədən
bu tamaşaların nümayiş olunması üçün dəvətlər
gəlib. Teatrımızda hazırlanan tamaşalar nəinki paytaxt, deyərdim ki, heç xarici ölkələrin tamaşalarından
səviyyəcə geri
qalmır. Bolqarstandan tamaşa
qoymaq üçün
rejissor dəvət elədik. Bolqarıstanlı rejissor Xrista
Stoyçiyev gəlib
bizim teatrın səhnəsində Molyerin
«Mizantrop» əsəri
əsasında özünün
versiyasını - «Mizantrop
21-ci əsr» tamaşasını
səhnələşdirdi.
- Cari il üçün
teatrın repertuarı
necə qurulub? Seyirçiləri hansı tamaşalar
gözləyir?
- Repertuar siyasəti teatrın yaradıcılığının
özəyini təşkil
edir. Teatrımıza Ukraynadan rejissor
dəvət etmişik.
Mədəniyyət və Turizm
Nazirliyi bu təklifi artıq təsdiqləyib. Nikolay
Vasilyeviç Qoqolun
“Ölü canlar”
əsəri əsasında
may ayında tamaşa
hazırlanacaq. Hazırda
teatrda Maarif Məmmədovun “Əcnəbi
kürəkən” pyesi
əsasında hazırlanan
tamaşa üzərində
iş gedir. Novruz bayramı ilə əlaqədar uşaqlar üçün «Ələddinin
sehirli çırağı»
tamaşası hazırlanır.
Hər iki tamaşanın rejissoru Adil Zeynalovdur. Slovamir Mrojekin «Mühacirlər»
əsəri üzərində
işləyirik. Bu tamaşaya Andrey Neptalyuk quruluş verəcək. Sözügeən tamaşa YUNESKO xəttı
ilə hazırlanır.
Bu tamaşanı 4 dövlətin teatrları
müxtəlif dillərdə
oynayacağıq. Tamaşının quruluşuna yeni bir forma seçmişik.
Tamaşanın məşqləri SKYPE-la aparılır. SKYPE vasitəsilə rejissorlar qarşılıqlı fikirlərini
deyir. İnternet yolu ilə maraqlı məşqlər
gedir. Bundan əlavə, yerli dramaturqlar teatrımıza
maraqlı pyeslər təqdim edirlər – Maarif Məmmədov, Arif Mədətov, Kamran Nəzirli, Rafiq Rəhimli. Biz də onların
əsərlərini tamaşaya
qoymuşuq.
- Teatrın saytı aktiv şəkildə fəaliyyət
göstərir. Bunun sizin
işinizdə nə kimi xeyri olur?
- Ümumiyyətlə, biz tamaşalarımızın
hamısını saytda
yerləşdiririk. Tamaşalarımızı saytda yerləşdiririksə
bu o demək deyil ki, teatra
tamaşaçı gəlməyəcək
və hər kəs tamaşaya evindən oturub baxacaq. Əksinə, təsəvvür edin “Lənkəran xanın vəziri” tamaşasına saytımızda
baxan insanlar telefon açıb xahiş edirlər ki, biz o tamaşaya canlı baxmaq istəyirik. Təsəvvür
edin “Ezop” tamaşasını nümayiş
etdirmək üçün
tamaşaçılar hər
il bizə
müraciət edirlər.
Saytda mənim elektron poçtum da yerləşdirilib, ünvanıma
hər gün tamaşaların nümayişi
ilə bağlı müraciətlər gəlir.
Saytı
açarkən düşünürdüm
ki, bunun bizə elə də təsiri olmayacaq, tamaşalara yalnız xaricilər baxacaq və onlarla müəyyən məsələləri bölüşəcəyik.
Amma gördüm ki, saytımızın olması bizə çox gözəl effekt verdi.
Saytın fəaliyyətini davam etdirəcəyik və bundan sonrakı tamaşaların
da hamısını sayta qoyacağıq.
- Lənkəran tamaşaçılarının teatra marağı hansı səviyyədədir?
- Lənkəranlılar teatrsevərdirlər.
Hər
ay respublikanın müxtəlif
teatrları bura gəlir, burada tamaşa göstərirlər.
Lənkəran tamaşaçıları da bu tamaşaları
sevə-sevə izləyirlər.
Əlavə olaraq müxtəlif
teatr və konsert müəssisələri
də gəlirlər.
Biz də öz
tamaşalarımızı tamaşaçılara təqdim
edirik. Çalışırıq ki, öz yaradıcılığımızla həm Lənkəran tamaşaçısı tərəfindən,
həm rəhbərliklər
tərəfindən bizə
göstərilən etimadı
doğruldaq. Tamaşalarımız da göz qabağındadır.
Çalışırıq ki, maddi-texniki
imkanları, ələlxüsus
da yaradıcılıq
imkanlarını maksimuma
çatdıraq.
- Ötən ay Qabil Quliyevlə müsahibəmdə
söyləmişdi ki,
siz bu ay Gürcüstana gedib orada gürcü dilində tamaşa hazırlayacaqsınız…
- Bəli. Artıq planımızın birinci mərhələsi başa çatıb.
Mən orada gürcü dilində M.F.Axundzadənin
“Lənkəran xanın
vəziri” tamaşasını
hazırlayıram. Novruz bayramından
sonra sonuncu məşqləri edib tamaşanı təhvil verəcəyəm. Bu tamaşanı biz Gürcüstanda
Tiflisdə, Kutaisidə,
Rustavidə gürcü
və Azərbaycan aktyorlarının ifasında
nümayiş etdirəcəyik.
-Gənc aktyor və rejissorlar adətən
rayon teatrlarında işləmək
istəmirlər. Bu mənada Lənkəran teatrında nəsildəyişmə
prosesi necə gedir?
- Teatra yeni rəhbər
təyin olunarkən Bakı və digər teatrlardan bizim tamaşalarda iştirak etmək üçün aktyorlar dəvət etdim. Mədəniyyət və Turizm
Nazirliyinin qərarı
ilə teatrımızda
“Ümid” Teatr
studiyası yaratdıq.
Bu teatr studiyasının
dinləyiciləri həm
gələcəyin aktyoru
kimi potensial imkanlarını genişləndirir,
həm də teatrımızda aktyor bazası yaradır. Yeni nəsilləri əvəz
edən aktyorlar yetişir. Biz o gənclərə təhsil
veririk.
- Təhsilinizin məğzi nədən
ibarətdir?
-
Onlara səhnə danışığı, aktyor sənəti,
teatr tarixi, ritmika kimi dərslər keçirik. Həmin o dinləyicilərimiz
tamaşalarımızda demək olar ki, əsas rolları
oynayırlar. Teatrın daxilində gedən prosesin içərisində
olduqları üçün teatrdan xəbərdar olurlar.
Onların teatra böyük marağı var. Onu da qeyd edim ki,
bizim dinləyicilər Respublika üzrə keçirilən
müsabiqələrdə birinci, ikinci yerləri tutublar. Lənkəranın
istedadlı gəncləri var.
- Bu il martda Azərbaycan
teatrının 140, dekabrda isə Lənkəran
Teatrının 40 yaşı tamam olur. Siz bu tədbirlərə
necə hazırlaşırsınız?
-
İki il bundan əvvəl Mədəniyyət və Turizm
Nazirliyi Lənkəranda teatrın fəaliyyətinin 1891-ci il
yanvarın 18-dən qeydə alınmasını təsdiq
etdi. Ondan sonrakı dövrlərdə teatr neçə dəfələrlə
bağlanılıb və sonra yenidən fəaliyyətə
başlayıb. Xalq teatrın kimi fəaliyyət göstərib,
sonda isə 1973-cü il dekabrın 6-da pərdələrini
açan Lənkəran Teatrı bu günə kimi fəaliyyətini
davam etdirir. Ancaq teatrımızın tarixi 1891-ci ildən hesab
olunur. Teatrın daxilində teatrımızın 140 illik
yubileyi ilə bağlı tədbirlər keçirəcəyik.
Respublika səviyyəsində keçirilən bayrama bizim
teatr da qatılacaq. Lənkəran Teatrı bu iş prinsipi ilə
fəaliyyətini davam etdirəcək.
Xəyalə Rəis
Kaspi.-2013.-16-18 fevral.-S.11.