“İqtidara alternativ olan hər hansı hərəkatın
yaranacağını gözləmirəm”
Fəzail
Ağamalı: “Rüstəm İbrahimbəyov kino sahəsinin
görkəmli nümayəndəsi olsa da, siyasətdə
diletantdır”
Ana Vətən Partiyasının (AVP) sədri, millət vəkili Fəzail Ağamalı “Kaspi”nin suallarını cavablandırır.
- Əsasən
müxalifətin radikal qanadını təmsil edən
aparıcı şəxslər mətbuata
açıqlamalarında builki prezident seçkilərinin Azərbaycan
iqtidarı üçün olduqca gərgin keçəcəyini
söyləyirlər. Siz bu kimi fikirləri necə
qarşılayırsınız?
- Prezident seçkiləri hər zaman gərgin
keçir. Çünki,
bu, kifayət qədər ciddi bir prosesdir. Buna görə də
dünyada, eyni zamanda Azərbaycanda da prezident seçkiləri
heç zaman rəvan xətt üzrə, sakit, siyasi təzadlar
olmadan, siyasi proseslərin qabarması müşahidə edilmədən
keçirilmir. Azərbaycandakı seçkilərdə,
xüsusən prezident seçkilərində də
bütün siyasi qüvvələr fərqli metodlarla
mübarizəyə qoşulurlar. Öz
baxışlarını, məqsədlərini ortaya qoyur,
seçkilərdə ya namizədlərlə, yaxud da
ümumiləşmiş bir namizədlə iştirak edirlər.
Beləliklə, cəmiyyətin bütün təbəqələri
praktiki olaraq prezident seçkilərində iştirak edir. Ona
görə də 2013-cü ildə də prezident seçkiləri
əlbəttə ki, gərgin keçəcək. Ancaq daha gərgin
keçəcəyini mən güman etmirəm. Müxtəlif
rəylər səslənir, müxtəlif fikirlər
ortalığa gətirilir. Xüsusi olaraq radikal müxalifətin
himayəsində olan qəzetlərdə bu və ya buna bənzər
yazılar, məlumatlar, şərhlər gedir. Mən
düşünürəm ki, onlar kifayət qədər ciddi
arqumentə, fakta söykənmədən öz
düşüncələrini, təxəyyüllərini və
görmək istədiklərini bu gün qəzet vasitəsi
ilə gündəmə gətirməyə
çalışırlar. Lakin 2013-cü ildə onların
görmək istədikləri olmayacaq. Tamamilə əminəm
ki, Azərbaycan xalqının fəal iştirakı ilə
seçki prosesi çox normal, sakit, qanunlara müvafiq olaraq
keçiriləcək. Xalq tərəfindən sevilən, xalq
tərəfindən böyük etimad bəslənilən
namizəd məhz bu prezident seçkilərində də
iştirak edib qalib gələcəkdir.
- Müxalifət liderləri gərgin
siyasi mübarizə barədə ehtimallarını
bölüşərkən, hazırkı dövlət
başçısının iki dəfə prezident
seçildiyini əsas gətirir və bildirirlər ki, eyni
şəxsin üçüncü dəfə prezidentliyə
namizəd olması beynəlxalq ictimaiyyət, demokratik ölkələr
tərəfindən müsbət qarşılanmayacaq...
- Bu,
onların düşüncələrinin məntiqinə
söykənir. Cənab İlham Əliyev artıq
böyük siyasətə gəldiyi ilk gündən bu ana qədər
müxalifətin, xüsusi olaraq müxalifətin radikal
qanadında təmsil olunanların yuxuları ərşə
çəkilib. Onlar çox böyük
narahatçılıqlar içərisindədirlər. Ən
müxtəlif üsullarla çalışırlar ki,
qarşıdan gələn prezident seçkilərində
İlham Əliyev iştirak etməsin. Çünki onlar
İlham Əliyevi özlərinə çox ciddi rəqib
kimi görürlər. Bilirlər ki, hazırkı Azərbaycan
prezidenti ilə onların növbəti prezident seçkilərində
iştirakı, heç şübhəsiz İlham Əliyevin
qələbəsi ilə nəticələnəcək. Onlar
bir daha məğlubiyyətə uğrayacaqlar. Bu məğlubiyyət
isə müxalifətin radikal qanadının son akkordları
olacaq. Çünki özünə hörmət edən
lider, bu seçkilərdə məğlub olandan sonra siyasətdə
olub-olmaması haqqında fikrini qətiləşdirməli, hətta
siyasətdən getməlidir. Fikrimcə, dünyanın
müxtəlif yerlərində, erməni lobbisinin, erməni
diasporunun təsiri altında olan, onların layihəsi ilə
Azərbaycan əleyhinə xarici mətbuatda gedən
yazılardan başlamış, müxalifət təmsilçilərinin
xəstə təxəyyüllərinin ortalığa gətirdiyi
ən müxtəlif yazıların hamısı cənab
İlham Əliyevə qarşı yönəlib. İlham Əliyev
Azərbaycanın Konstitusiyasına uyğun olaraq yenidən
prezidentliyə namizədliyini irəli sürə bilər. O,
Azərbaycanın Konstitusiyasına, Azərbaycan
xalqının referendum yolu ilə müəyyən etmiş
olduğu bu dəyişikliklərə uyğun olaraq, bir Azərbaycan
vətəndaşı kimi təkrar bu seçkilərə
qatıla bilər. Dünyanın ən müxtəlif yerlərində
hakimiyyətdə qalmaq, hakimiyyətə gəlməyin
formaları var. Ölkəni idarə etməyin formaları
var. Parlament və prezident respublika formaları var. Elə
ölkələr var ki, 20-30 il bir partiya seçkilərdə
qalib gəlir və hökuməti formalaşdırır, həmin
ölkəni 20-30 il idarə edir. Onda nədən ona məhdudiyyət
qoyulmur, ancaq prezident seçkilərində üç, ya
dörd dəfə iştirak edərək qalib gəlməyə
məhdudiyyət qoyulur? Seçim Azərbaycan
xalqınındır. Bu məhdudiyyətin aradan
qaldırılmasının özü də o demək deyil
ki, İlham Əliyev və ya başqa bir namizəd
ömür boyu prezident seçilə bilər. Bu seçim
xalqın istəyindən asılıdır. Əgər həmin
şəxs, siyasətçi, dövlət xadimi, xalqın
etibarını, insanların rəğbətini qazanırsa,
xalqın düşüncələrini, istək və
arzularını müvəffəqiyyətlə həyata
keçirirsə, xalq ona etimad bəsləyir. Bu etimadı
itirirsə, deməli, həmin şəxs növbəti
seçkilərdə seçilmir və ya məğlubiyyətə
uğrayır. Ona görə də hansı bucaqdan, hansı
istiqamətdən yanaşsaq, İlham Əliyevin
qarşıdan gələn prezident seçkilərində
iştirakına qadağa qoymaq, indidən guya beynəlxalq təzyiqlərin
olmasını əsas gətirərək, yaxud başqa
formalardan yararlanıb onun seçkidə iştirakını
məhdudlaşdırmaq yalnız müxalifətin
düşüncəsinin məhsuludur. Məncə,
bütün bunların heç bir əsası yoxdur. Beynəlxalq
təşkilatlar da, ayrı-ayrı dövlətlər də
Azərbaycana bu cür qadağanı qoya bilməz.
Çünki Azərbaycanda seçkilərdə iştirak
Konstitusiyaya uyğun, Azərbaycan qanunlarına uyğun olaraq həyata
keçirilir.
- Xatırlayırsınızsa, bir
sıra siyasi partiya liderləri İctimai Palata (İP) tərkibində
bir araya gələrkən, 2013-cü il seçkilərinə
vahid namizədlə gedəcəklərini qarşıya məqsəd
qoymuşdular. Lakin bu günlərdə ümumi qərar
gözlənilmədən Müsavat başqanı İsa Qəmbərin
prezidentliyə namizədliyi irəli sürülüb. Sizcə
nəyə görə İP həmtəsisçiləri
vahid fikrə gələ bilmədilər?
- Mən əvvəllər
də qeyd etmişdim ki, İctimai Palata tərkibində fəaliyyət
göstərən ayrı-ayrı insanlar, xüsusi olaraq Azərbaycan
Xalq Cəbhəsi Partiyası ilə Müsavat Partiyası
mehriban düşməndirlər. Onlar biri digərini “həzm
etməyən”, biri digərinə güzəştə getməyən
siyasi “müttəfiqlər” olublar. Ona görə də bu
gözlənilən idi. Gözlənilən idi ki, 2013-cü
ilin prezident seçkilərinə İctimai Palata vahid namizədlə
getməyəcək, İsa Qəmbər öz iradəsini
ortalığa qoyacaq, Əli Kərimli də bunu əsas
götürüb eyni şəkildə öz iradəsini
ortaya qoymağa çalışacaq. İsa Qəmbər sadəcə
olaraq qarşıdan gələn prezident seçkilərində
iştirak etmək niyyətini elan edib. Azərbaycan vətəndaşı
olaraq, bu, onun Konstitusion hüququdur. Əli Kərimli hələlik
tərəddüd içərisindədir. Onun tərəfdarları
çalışırlar ki, İsa Qəmbəri bu yoldan
çəkindirsinlər və nəticə etibarı ilə,
bəlkə vahid namizəd adı altında Əli Kərimlinin
seçkilərdə iştirakı mümkün olsun. Amma
bunun da heç bir perspektivi yoxdur. Çünki
qarşıdan gələn prezident seçkilərində
adları çəkilən şəxslərin qalib gəlmək
imkanları, şansları yoxdur.
- Bəziləri
bu seçkidə dəyişikliklərin olacağını
da iddia edirlər...
- Bu fikri
daha çox Rüstəm İbrahimbəyov səsləndirir.
Amma nəzərə almaq lazımdır ki, o, siyasətçi
deyil. Əgər Rüstəm İbrahimbəyov hər
hansı bədii əsər, kino haqqında fikrilərini ortalığa
qoyarsa, o zaman buna ciddi yanaşmaq olar. Çünki onun peşəsi
buna imkan verir. Siyasətə gəlincə, son bir ildə onu
danışdırırlar. Lakin
danışdıqlarının arxasında siyasi yük, kifayət
qədər arqument, ciddi ümumiləşmələr yoxdur.
Bu səbəbdən onun söyləmiş olduğu ümumi
fikirləri ciddi qəbul etməyə, düşünməyə
ehtiyac duymuram. Rüstəm İbrahimbəyov heç zaman
siyasətlə məşğul olmayıb, indi də siyasətçi
deyil. Onun müşahidələrində,
açıqlamalarında daha çox qərəz, indiki
hakimiyyətə böhtan atmaq, ayrı-ayrı nöqsanları
hədsiz dərəcədə şişirdərək onu
qara boyalarla cəmiyyətə təqdim etmək və sair
kimi bir missiya var. Ona görə də Rüstəm İbrahimbəyovun
fikirlərinə o qədər də ciddi yanaşmıram. Nə
kinodramaturqun, nə də müxalifət liderlərinin
söylədiyi heç bir fikir gələcəkdə öz
təsdiqini tapmayacaq. Çünki bəri başdan heç
kim deyə bilməz ki, qarşıdan gələn prezident
seçkilərində Azərbaycanda nə olacaq.
- Ziyalılar Forumunun həmtəsisçiləri
bu qurumun siyasətlə məşğul
olmadığını vurğulayır, əsas məqsədlərinin
ölkədə vətəndaş cəmiyyətinin fəallaşmasına
yönəldiyini deyirlər. Lakin zaman-zaman siyasi prosesləri təhlil
edir, müxtəlif siyasi proqnozlar verirlər. Bu kimi
halları necə qiymətləndirirsiniz?
- Ziyalı məfhumu geniş anlayışdır. Bu adı öz sahəsində kifayət qədər uğurlar qazanan, elmi əsərləri ilə ölkədə və dünyada tanınan insanlar daşıyır. Amma sözügedən Forumda heç də Azərbaycan ziyalılarının geniş spektri təmsil olunmur. Bir neçə adam toplaşıb bir təşkilat yaradıb adını da Ziyalılar Forumu qoyublar. Düzdür, onlar içərisində bir neçə tanınmış ziyalı da var. Onlar siyasi ambisiyalardan kənar insanlardırlar. Amma həmin təşkilatdakı bütün insanları ziyalı saymaq olmaz. Oradakı insanların düşüncələrinə görə, Ziyalılar Forumu vasitəsi ilə xalqa daha yaxşı xidmət etmək olar. Bu da onların seçimidir. Lakin zaman göstərdi ki, bu seçimdə onlar yanılıblar. Ona görə də Ziyalılar Forumunun siyasətlə məşğul olmaması haqqında son vaxtlar qəzetlərə açıqlamalar verirlər. Əslində istənilən qurum çalışmalıdır ki, şəxsi ambisiyalarını cilovlaya bilsin. Öz imkanları, gücü, potensialı daxilində xalqımıza, dövlətimizə töhfələr verə bilsin. Mən arzulayardım bütün insanlar belə olsun. Konkret Rüstəm İbrahimbəyova gəlincə, o, kinorejissor kimi nə dərəcədə həmin sahənin görkəmli nümayəndəsidirsə, siyasətdə bir o qədər diletantdır. Onun söyləmiş olduğu fikirlər, sözün həqiqi mənasında ciddi qəbul edilməli deyil.
- Bəzi
müxalifət təmsilçiləri bütün
ictimai-siyasi qüvvələri, gənclər təşkilatlarını,
ziyalıları ətrafında birləşdirəcək yeni
hərəkatın yaradıldığını və bu barədə
yaxın günlərdə mətbuata açıqlama veriləcəyini
bildirirlər. Həmçinin qeyd edirlər ki, hətta AXCP,
Müsavat, Ziyalılar Forumunun da açıq formada dəstəkləyəcəyi
bu hərəkat prezident seçkisində öz namizədini
irəli sürəcək. Siz bu barədə nə
düşünürsünüz?
- Tarixən bu və buna bənzər çoxsaylı təşkilatlar yaradılıb. Ancaq bu təşkilatlar cəmiyyətin dəstəyini qazanmadığından tarixin arxivinə köçüblər. Bütün bu proseslər gözümüzün önündə baş verib. Onların fəaliyyətinin heç bir ciddi nəticəsi olmayıb. Hansı adın seçilməsindən asılı olmayaraq, mən bu gün Azərbaycanda indiki iqtidara alternativ olan, onu ciddi narahat edə biləcək hər hansı bir qurumun, hərəkatın yaranmasını gözləmirəm. Buna bənzər nə qədər bəyanatlar, çağırışlar olub. Birlik görüntüsü yaradıb hərəkatlar, forumlar formalaşdırırlar. Lakin son nəticədə müəyyən olur ki, bu təşkilatların ətrafında cəmi 5-10 nəfər var. Ona görə də bu kimi bəyanatları ciddi qəbul etmirəm.
Rufik İSMAYILOV
Kaspi.-2013.-10 yanvar.-S.5.