Həqiqətlərimi heç kimlə bölüşmürəm

Aqşin Evrən: Şeiri alimlər üçün yox, sadə insanlar üçün yazırıq

Aqşin bəyi redaksiyamıza dəvət edib son aylarda nəşr edilən "Mənfi sənsiz dərəcə” adlı şeirlər toplusu və ümumən ədəbi mühit, ədəbi məsələlər haqqında söhbət etdik:

– Səncə, bugünkü poeziyamızda "məişət qoxusu” gələn şeirləri fəlsəfi nəfəslə əvəz etmək üçün nə etmək olar?

– Əvvəlcə onu deyim ki, poeziyada "fəlsəfi nəfəs” zəruri deyil. Fəlsəfə özü ayrıca bir anlayış kimi zatən var. Yəni bunun poeziya bölməsinin açılması lüzumsuzdur. "Məişət qoxulu” poeziya məsələsinə gəldikdə isə... Ümumiyyətlə, "məişət qoxusu” gələn poeziya anlayışını qəbul etmirəm. Mənim üçün yalnız poeziya var. Bəsit, bayağı məişət qoxusu gələn, ara mahnısı janrında, yaxud iki minillik qatlarda yazılan mətni poeziyaya aid edə bilmirəm. Bu cür mətnləri köklü şəkildə rədd etmək lazımdır. Belə şeirlərin üzərində düşünmək, fikir mübadiləsi aparmaq lazım deyil.

Məhz həmin məişət mahiyyətli şeirləri ciddi mətnlərlə əvəz etmək məsələsinə gəldikdə isə... radikal olmaq lazımdır. Saytlar, qəzetlər əllərinə keçən hər şeiri çap etməsinlər, TV-lər "ölüm, gülüm, zülüm” qafiyəli olan düşük şeirləri yaymasınlar. Məsələn, biz Salam Sarvanla birlikdə Kult.az mədəniyyət portalında işləyəndə şair belə şərt qoymuşdu ki, hər şeiri saytda verməyək. Şeir zövqümə güvənib seçim etməyi mənə tapşırmışdı. Doğurdan da, bizə göndərilən şeirləri xüsusi həssaslıqla seçib dərc edirdik.

– Bəs, məişətə qarışmış söz yığınını əsl poeziyadan necə seçirsən?

– Mənim üçün poeziya oxuyub bəyəndiyim və ya oxuyub içində sənət detalları tapa bildiyim mətndir. Yəni bir az da öz zövqümə əsasən qərar verirəm. Əslində, hər kəs öz zövqünə görə qərar verir. Bacardığım qədər dünya poeziyasını, poeziya haqda yazılmış esseləri oxuyuram. Buna görə də şeirin necə olması haqda beynimdə müəyyən qədər yetkin bir təsəvvür, sxem var. Ərsəyə gələn hər hansı bir şeyin nədən hazırlanmasını, nə ilə bəzədilməsini, ona hansı saxta ətirlərin vurulmasını o saat hiss edirsən.

Əsl poeziya nədir? Mənə görə poeziya bəşəri olmalıdır. Məsələn, Keniyada meymun saxlayan qız şeiri oxuyanda bir gülün solmasına, bir dibçəyin yerə düşərək qırılmasına üzülsün. Yoxsa torpaq yerə dağıldı deyə anasının onu döyəcəyindən qorxaraq küncə çəkilməsin. Poeziya mənim üçün dibçəklə, torpaqla bir olmaqdır. Məhz "anam gəlib məni döyəcək” təsəvvürü yaradan mətn, bayaq qeyd etdiyimiz həmin məişət biçimində yazılmış şeirdir.

– "Ədəbi təşkilatlanma” dedikdə insanlar yalnız bir bina altında birləşməyi düşünürlər. Səncə, ədəbiyyatçılarımız heç olmaya ədəbi cərəyanlar ətrafında birləşmək üçün hansı səyləri göstərməli, nələrdən keçməlidirlər? Ötən əsrin əvvəlində "Füyuzat”la "Molla Nəsrəddin”in keçdiyi kimi...

– Müəyyən dövrdə müəyyən təşkilatlanmalar, ədəbi birliklər yaranıb. Bu bir struktur, eyni zamanda, bir fikir formasında mövcud olub. Məsələn, yazar dostlarımız ayrı-ayrı yerlərdə eyni şeyi fikirləşib bir araya gəlmək istəyərkən, onları mükəmməl şəkildə dağıdıblar. Hətta elə dağıdıblar ki, artıq forma baxımından təşkilatlanma məsələsi də mümkünsüzləşib. Digər tərəfdən, insanları iki şey daha çox bir yerə toplaya bilir: uğur və faciə. Bizdə ədəbiyyat adamları birləşib dağılmaqdan beziblər. Artıq bir-birilərindən "boşanıb”lar. Ona görə də faciə artıq bizi birləşdirmir. Bundan sonra ədəbiyyat adamlarını yalnız kökündə ciddi maddi yatırımın olduğu uğurlu layihələr birləşdirə bilər.

– "Bəzən şeiriyyatımız cəsur deyil” deyirik. Əvvəllər şeirlər insanı nələrəsə ruhlandırırdı, indi ölgünləşdirir. Yeni dövrün şeiriyyatı artıq ölüm marşı üstündəmi qurulmalıdır, yoxsa bu tendensiyanı dəyişməyə kiminsə cürəti çatacaq?

– Dünya hazırda mənəviyyat yox, siyasət modelindədir. Yəni insan həyatında, təfəkküründə daha çox siyasi proseslər rol oynayır. İndi üçüncü dünya müharibəsi gedir. Bu, yeganə cahan savaşıdır ki, müharibə getmədən insanlar qırılır, məhv olur. Adamlar var ki, öldüklərini bilmirlər, yəni xəbərləri yoxdur ki, onlar çoxdan ölüblər. Bu baxımdan, sənətə də pessimizm dumanının sürətlə yayılması haradasa təbiidir. Hazırda dünya insanı dərin bir mənəvi böhrana yuvarlanıb. "Naməlum gələcək” insanları bədbinliyə sürükləyir. Bundan çıxmaq lazımdırmı? Əlbəttə və mütləq şəkildə. Lakin tam halda poeziyanın nikbinlik yolunda addımlamasını gözləmək absurddur.

– Aqşin, öz kitabını oxumusanmı? "Mənfi sənsiz dərəcə”dən nə dərəcədə razısan?

– Razıyam, ancaq ürəyimcə olmayan bəzi şeylər var ki, onları ikinci nəşrdə aradan qaldıracağam. Kitab qısa müddətdə satıldı, yaxın vaxtlarda ikinci dəfə nəşr olunacaq. İndidən deyim ki, ikinci nəşr çox maraqlı olacaq. Orda müəyyən dəyişikliklər edəcəyəm, yeni şeirlər, mətnlər daxil olunacaq, bəzi şeirləri çıxaracağam. Sözün düzü, kitab çıxarmaq kimi bir fikrim, məqsədim yox idi. Həmyaşıdlarımın kitablarını üst-üstə yığsan, az qala, məndən hündür olar. Belə demək mümkünsə, mən bu kitabı bir az məcbur çap etdim. Çünki kitabın çapı üçün təqaüdündən, maaşından pul ayırıb vermək istəyən oxucular var idi. Bu günə qədər kitaba ehtiyac olmadığını düşünmüşəm. Bu gün Polşada, İsveçrədə, İsraildə yaşayan azərbaycanlılar yazdığım şeirlərlə bağlı yüksək fikirlərini yazırsa, demək, kitab çıxarmaq həlledici məsələ deyil. Həmişə mənə elə gəlir ki, mətn yaxşıdırsa, özü ayaq açıb yeriyəcək və lazım olan mənzillərə, otaqlara gedib çatacaq. XXI əsrdə sözün qarşısını almaq mümkünsüzdür.

– 90-cı illərin əvvəllərində poeziyada söz oyunu – yəni, sözlərin və yaxud kalka ifadələrin yerini dəyişməklə populyarlaşma var idi. Kitabında bu cür söz oyunları az deyil. Məsələn, "mənfi sənsiz dərəcə” birləşməsi adamda "mənfi səkkiz dərəcə”nin assosiasiyasını yaradır. Həmçinin, "Necəsən - neçəsən” kimi qulağa xoş gələn qafiyələr və sairə... Bir şair, fikrini çatdıra bilən adam kimi, söz oyunları sənin üçün nə dərəcədə cazibəli və maraqlıdır?

– "Mənfi sənsiz dərəcə” postmodern ifadədir və dünyanın istənilən dilinə tərcümə oluna bilər. Bu baxımdan, bunu söz oyunu hesab etmək olmaz. Fikrimcə, bir söz, ifadə başqa dilə tərcümə olunursa və mənası itmirsə, həmin ifadəni söz oyunu hesab edə bilmərik. Bəzən mətnin dilinin kobud olması ilə bağlı fikirlər eşidirik. Ümumiyyətlə, mən xüsusən nəsrdə dil məsələsini qabartmağı mənasız hesab edirəm. Biz şeiri, nəsri dostluğumuzda olan 300-500 azərbaycanlı üçün yazmırıq ki, onu hansısa şivədə, ləhcədə yazaq. Həm də ingilis, fransız, alman oxucusu üçün yazırıq. Bəzən yaxşı bir əsəri dilinə görə tənqid edirlər. Axı zatən xarici dilə tərcümə olunanda dilin həmin estetikası, şirinliyi itəcək. Yerdə məna, ideya qalacaq. Bax, mühüm olan həmin məna, ideyadır.

– Sanki dediklərinizlə istədikləriniz paradoksdur. Çünki tərcümədə ən problemli məsələlərdən biri də söz oyunudur. "Kələm” sözünün tərsinin "mələk” oxunmasından yazırsınız, bunu ingilis oxucusu anlayacaqmı?

– Doğrudur. Sırf o şeirdə söz oyunu var, bunu hamıdan əvvəl özüm bilirəm. Həmin şeiri 19 yaşımda yazmışam, əvvəlcə istədim kitaba daxil etməyəm. O şeiri bir gənc, uşaq saflığı duyğuları ilə valideynlərinə yazıb. Onu gizlətmək, kitaba salmamaq saxtakarlıq olardı. Bəzi məsələlər var ki, onlar sənətdən önə çıxır: məsələn, valideynlərin o şeiri oxuyub, təsirlənməsi, sevinməsi kimi. Ailəm o şeiri çox bəyənmişdi. Bu, mənim üçün daha önəmli idi.

Hazırda "poeziya nədir, nə olub?” yox, "nə olmalıdır?” sualı haqda fikirləşirəm. Sonradan yazdığım şeirlərdə də kifayət qədər yeniliklər var. Son yazdığım şeirlərin daha fərqli, modern olduğunu düşünürəm. Təbii ki, bu, için diktəsi ilə baş verən məsələdir. Yəni 2 il əvvəl istəsəm də, məhz bu formada yaza bilməzdim.

– Şeirdə "antiteza bəlası”na münasibətin necədir? Bizim ədəbiyyatda bu qarşılaşdırmalar çox bəsitdir. Məsələn, ağ-qara, dar-geniş, tavan-döşəmə, gecə-gündüz və sairə. Öz şeirlərində bu halları müşahidə etmisənmi? Səncə, ancaq antitezalarla fərqlilik yaratmaqdan başqa çıxış yolu varmı?

– Dəqiq müşahidədir. Bu, yalnız bizim ədəbiyyatda yox, dünya ədəbiyyatında var. Ola bilər ki, antitezalar insanın daxilindəki təzadlı prosesin təzahürüdür. Həyatda varlıqlar, məfhumlar tez-tez öz mahiyyətini dəyişir. Buna görə də biz istəsək ki, bir şeyi davamlı olaraq ilkin adı ilə çağıra bilmirik. Amma antitezlərdən imtina etmək lazımdır. Ona görə ki, bunlar artıq misra mahiyyətindən çıxıb, status mahiyyəti qazanıb.

– Bu gün yazılan bütün yeddiliklərin daxili bölgüsü, intonasiyası, qulaq qafiyəsi, demək olar, eynidir. Yəni bunları birləşdirsək, demək olar, bugünkü şairlərin ümumi poeması yaranmış olar. Yeddiliklərin intonasiyası eynidir. Sizin kitabınızda da belə bir nümunəyə rast gəldim deyə yadıma düşdü.

– Bu da dəqiq müşahidədir. Bir dəfə gənc dostlarımızdan biri yeddilik yazmışdı. Başqa bir dostumuz mənə göstərib dedi ki, səndən təsirlənib. Dedim, məndən 5 il, 10 il, 50 il əvvəl də yeddilik yazan olub. Bütün yeddiliklər istər-istəməz eyni havada, intonasiyada olur. Kitabımdakı yeddiliyi 6-7 il qabaq yazmışdım. O gündən bu yana xarakter, təfəkkür olaraq nə qədər böyümüşəmsə, eləcə də, poeziyaya yanaşma tərzim də o qədər böyüyüb. Həmin yeddiliklər kifayət qədər sevilir, amma həmişə demişəm ki, o şeirlərimi yaxşı şeir hesab etmirəm. Gənclik hissləri, arzuları ilə yazılıb. Zəif olsa da, mənim üçün çox saf və əzizdir. Ona görə də 20 yaşlı Aqşini qabağıma qoyub danlamaq istəmirəm (gülür).

– Nazim Hikmətin həbsdə olduğu hücrənin gözətçisi olsaydınız, neyləyərdiniz?

– Onun üçün "Şouşenkdən qaçış”ı təşkil edərdim (gülür). Ya da ki, onun yerinə həbsdə yatardım. Biri var ki, mən orada gözətçi işləyim, ikimiz də məhv olaq, bir də var mən onun yerinə cəza çəkim, o həyatını yaşasın. Çünki həbsxanada gözətçi işləmək elə iki dəfə həbsxanada yatmaq kimi bir şeydir.

– Şair dünyası nitqin və susmağın vəhdətidir. Ədəbiyyatda üç nöqtə anlayışın necə başa düşürsünüz?

– Ümumiyyətlə, bizim bütün addımlarımızın, seçimlərimizin, gəldiyimiz qənaətlərin sonunda həmişə üç nöqtə var. Yaşamın ayrı-ayrı sahələrində reinkornasiya baş verir. Yəni bir şey başqa bir formada öz həyatını davam etdirir. Tutalım ki, sevdiyimiz bir güldanı aparıb atırıqsa, o güldan itmir, onun yerində güldansızlıq yaranır. Və biz o güldansızlığı yaşamağa başlayırıq. Üç nöqtə ədəbiyyatda haradasa yarım nöqtədir. Yəni nəsə yarımçıqdır və bu yarımçıqlıq davam edir, edəcək...

– Puşkin dostuna məktubunda yazmışdı: "Hər şeyi açıb demək gərək deyil, qoy sirr cəlbedici olsun”. Sizin necə, şeirə etibar etmədiyiniz sirriniz varmı, ya oxucudan gizlədiyiniz həqiqət?

– Əlbəttə, var. Ümumiyyətlə, mən həqiqətlərimi heç kimlə bölüşmürəm. Həyatımı kənardan sirr qutusu kimi görürəm. Düzdür, şeirlərdə müəyyən yaşantılar, arzular, faciələr, xoşbəxtliklər üzə çıxır, amma hansısa kodlarla. Ümumiyyətlə, poeziya bir az da şifrələnmiş, kodlaşdırılmış həyatdır. Bu gizlənmək, gizlətmək daxili instinktin formalaşdırdığı bir şeydir. Qeyri-ixtiyari, sövq-təbii baş verir. Yaşantılar həzm olunduqca o, öz qılafına bürünür.

Poeziyada hissə köklənmək lazımdır, əsəbə, hirsə köklənəndə mətn söyüş mahiyyətində yaranacaq. Məsələn, müharibədən dərhal sonra yazılmış roman təbii ki, aqressiya ilə qələmə alınacaq. Tutaq ki, mən həm əsgər, həm də yazıçıyam və 20 əsgər yoldaşım gözlərimin qarşısında yandırılaraq öldürülüb. Mən bu hadisəni, sözsüz ki, isti başla qələmə ala bilmərəm. Bizdə müharibənin üstündən 25 il keçsə də, sanballı bir ədəbiyyat, film nümunəsi demək olar yaranmayıb. Ona görə ki, biz ağrını bəşəri insan olaraq həzm edə bilməmişik. Biz o ağrını sadəcə, vətəndaş olaraq yaşayırıq.

– Ağrı fizioloji və psixoloji hadisədir. Ağrını bədii sözə çevirmək ona həmişəyaşarlılıq qazandırır. Maraqlıdır, sənin kişi və qadın ağrılarına münasibətin necədir?

– Ağrının cinsi olduğunu düşünmürəm. Düşünmürəm ki, ağrı kimi nəhəng proses insanlara qarşı ayrı-seçkilik etsin. Kişi və qadın eyni hadisəyə eyni hönkürtü ilə ağlayır, lakin müəyyən fərqlər var. Lakin kişinin ağrısı birnəfərlik olur, qadınınkı isə bir neçə nəfərlik. Kişi faciənin özünə, qadın isə həm faciənin özünə, həm də faciənin onun başına gəlməsinə ağlayır. Qadının kədəri qucağında olur, kişi kədəri beynində. Təbii, burada haranla ağrımaq da önəmlidir. Məsələn, səsi üçün darıxdığın adamı qulağınla, qoxusu üçün darıxdığını burnunla, öpüşü üçün darıxdığın adamdan ötəri dodağınla ağrıyırsan. Varlığı üçün darıxdığın adamdan ötəri isə bütün dünyanla ağrı çəkirsən.

– Yazdığın sevgi şeirlərində dərin qatlara enmədiyin, sadəliyə üstünlük verdiyin sezilir. Bunu özün istəmirsən, ya başqa cür alınmır? Məsələn, "hərdən boynunu üşüdər onun aldığı şərf” misrası...

– Əvvəlcə onu deyim ki, heç vaxt dərin, fəlsəfi qatda yazmaq haqda düşünməmişəm. Çünki şeiri alimlər, filosofları üçün yox, həm də sadə insanlar üçün yazırıq. Əgər hansı şeirdə fəlsəfi qat olubsa, bu, mənim yox, hisslərimin diktəsi olub. Gəlin, çəkdiyiniz misaldakı misranın alt qatını axtaraq, ondan sonra qərar verək ki, alt qatı var, ya yox? "Hərdən boynunu üşüdər onun aldığı şərf...” Şərfin üşütmək kimi bir funksiyası yoxdur. Lakin bu misrada şərf tənhalıq halında, fiziki yox, mənəvi üşütmək funksiyasını qazanır. Doğrudan da, insan "O”nun aldığı şərfə toxunub titrəyə bilər. Bu, artıq ağrıdan üşümək, əsmək, titrəmək qatıdır.

– Amma bayaq dediyimiz "antiteza” məsələsi bu şeirdə də aparıcıdır. Nə isə, keçək digər sualımıza... Bu gün təmsil etdiyin ədəbi nəsli necə xarakterizə edərdin?

– Çağdaş dövrdə yaranan poeziyamızı çox rahatlıqla dünya ədəbiyyatına təqdim etmək olar. Ötən əsrin şairlərinin böyük əksəriyyəti gülünc, yüngül, biabırçı şeirlər yazmasına baxmayaraq, hələ də onların cildlikləri çıxır, kitabları xarici ölkələrdə tərcümə edilərək çap olunur. Başa düşmək lazımdır ki, dünya oxucusuna bizim yamaclarımız, kəkliklərimiz, meşətoyuqlarımızın vəsfi maraqlı deyil. Məncə, dövrümüzün poeziyası özündən əvvəlkilərin üstündən tankla keçər.

– Uşaqlıq, yaradıcılığında qırmızı xətt kimi keçir. Səni uşaqlığa bağlayan travmalarındır, yoxsa o vaxtın xatirəsi əziz günləri?

– Əvvəlcə sualı belə quraq ki, uşaqlıq nədir? Uşaqlıq keçmişdir. Keçmiş isə çox cəlbedicidir. Ona görə belədir ki, keçmişdə yaşanan faciələr geridə qaldığı və ziyansız olduğu üçün bizə geridə qoymağı bacardığımız çətin anlar kimi gəlir. Yəni "Nə yaxşı ki, bütün bunlar geridə qaldı” cümləsi keçmişin zərərsizliyi təəssüratı yaradır. Bir növ, təskinlik predmetinə çevrilir.

İkinci bir tərəfdən, məndə şiddətli şəkildə uşaqlığa qayıtmaq istəyi var. Ona görə ki, uşaqlıq rəngarəng, ağrısız idi. Uşaqlıq başqa bir planetin yaşam sistemi idi. Hətta tez-tez uşaqlıqda baxdığım cizgi filmlərini, futbol oyunlarını, kinoları eyni həvəslə izlədiyim olur. Uşaqlıq köynəklərimin böyük ölçüsünü axtardığım da olub. Bütün bunlar insanın içinin uşaqlığa qaçmasıdır.

– Şeirlərindəki ovqatdan çıxış edərək deyirəm: Səncə, atanın özünü cəbhədə qoyub gəlməsi, müharibədə qoyub gəldiyi barmaqlar qədər incidərdimi səni?

– Bu suala cavab vermək üçün onu yaşamalıydım. İnsanlarla doğmalaşma, atalaşma, övladlaşma prosesi bizim onlarla gündəlik həyatda, məişətdə yaşadığımız hadisələrdən asılıdır. Yəni qan məsələsi burda elə də rol oynamır. Onu yaşasaydım, məndə atasızlıq obrazı olacaqdı. O, cəbhədə yaralanıb deyə, mənim üçün indi barmaqsızlıq obrazı var. Hər dəfə barmaqsız adam görəndə atama yadıma düşür.

– Şeirindəki bir ifadəni xatırlayaq: "5 saniyə daha çox”. Bu ifadə geniş mənada nəyi ifadə edir?

– "5 saniyə daha çox” şeirimdə mövzu təkcə sevgi deyil. Burada insanın həm də zamana olan münasibətidir. Məncə, sevgi nə qədər hiss hadisəsidirsə, zaman da o qədər hiss məsələsidir. 5 saniyə bizim həyatımızda həlledici rol oynayır. Nəinki 5 saniyə, mən hətta bir saniyə ərzində təsadüfən güllədən xilas olmuşam.

Mənə görə, çaydandan qaynadılmış suyu stəkana süzüb içmək belə möhtəşəm prosesdir. Görün bu adi, gündəlik tələbatın içində nələr var: sən ayağa qalxırsan, görürsən, yeriyirsən, əllərindən istifadə edirsən və nəhayət, su var, içirsən. Amma dünyada bunları edə bilməyən o qədər insan yaşayır ki.

– Ümumilikdə nəzər saldıqda, şeirlərində sanki tarix, coğrafiya, riyaziyyatla bağlı çoxlu bilgilər sadalanır... Məsələn, "Yavaş-yavaş Çernobıla yayılır oksigenli hava...

Uşaqlar atomları gizlədirlər Marian çökəkliyində

Ozon dəliyini örtürlər çərpələnglə”, "Varfolomey gecəsi, "Erkən Yura dövrü” və s. kimi belə nümunələrə çox rast gəlmək olar. Səncə, bu cür məsələlərə sırf faktoloji və ya birbaşa ad sadalamaqla müraciət, şeirin səmimiyyətinə xələl gətirmirki? Tutaq ki, Nazim Hikmətin də atom bombası və ya Xirosima ilə əlaqəli "Qız uşağı” şeiri var. Olduqca sadə məzmunlu, amma bir o qədər də təsir gücünə malik şeirdir...

– Fənn bilgilərimi o vaxt – 2008-ci ildə TQDK-nın qəbul imtahanında nümayiş etdirmişəm (gülür). Bunlar kimin üçünsə tarix, coğrafiya bilgiləri olar bilər, amma mənim üçün bəşəriyyəti birbaşa maraqlandıran problemlər, məsələlərdir. Dediyiniz misralara baxaq:

"Uşaqlar atomları gizlədirlər Marian çökəkliyində

Ozon dəliyini örtürlər çərpələnglə”

Yazdığım bu şeirdə həm atom bombası, həm Ozon qatı, həm də dünyanın dibi – Marian çökəkliyi detalı var. İndi, sizcə, Xirosimaya atom bombası atılması kimi nəhəng bir problemə, minilliyin faciəsinə necə tarix fənni prizmasından yanaşmaq olar? Axı bu faciə nəticəsində minlərlə insan ölüb, milyonlarla insan evsiz, ailəsiz qalıb, qüsurlu doğulub.

Və yaxud Ozon qatının deşilməsinə, qlobal istiləşməyə necə coğrafiya dərsi kimi yanaşıb, bunu kiçildə bilərik? Gəlin bu cür bəşəri mövzulara fənn prizmasından yanaşmayaq. Marian çökəkliyi, Ozon qatı, atom bombası bütün dünyanın marağında, diqqətində olan mövzudur. Dünyada bunlar haqda N qədər filmlər çəkilir, əsərlər yazılır. Poeziyamız yağış, külək, darıxmaq, qucaqlaşmaq, sənsizlik, göz yaşı, tanrı şablonlarından çıxmalıdır. Çıxacaq da. Və bizdə də çox ciddi, materikləri əhatə edən şeirlər yazılmağa davam edəcək.

Söhbətləşdi: Fərid Hüseyn, Cahan Seyidzadə, Aysu Kərimova

Kaspi.-2017.-7-9 oktyabr.-S.16-17.