Mənim bir yazı
günüm – Cavi Dan
"Kaspi” qəzetinin
"Mənim bir yazı günüm” layihəyəsi davam edir. Bu layihə çərçivəsində yaradıcılıqla məşğul
olan tanınmış
simalar özlərinin
məhsuldar hesab etdikləri bir yaradıcı günü
təsvir edirlər.
Növbəti qonağımız şair, nasir və ssnearist Cavi Dandır.
Ah o qaranlıqların Aid olanı,
Bax mən səndən öyrəndim
insanların yatmasını
gözləməyi.
Yatsınlar da mən oyanım
bircə.
Günəşi gətirmək var
yenə,
Üfüqlərin bağrından qoparmaq var köz-köz onun ürəyini.
Gecə,
gecə, hər gecə...
Mənim yazı günüm yoxdur, heç vaxt da olmayıb.
Gündüzlərim ailəyə, məişətə,
çox sevimli hobbim olan tikişə,
qonorar üçün
çalışdığım redaktə və tərcümələrə, eləcə
də, publisistik yazılara aiddir.
Yəni
məni avtobusda, dostlarla görüşdə,
iş yerində, gəzintidə və s. məkanlarda birdən-birə
əlimi dəftərə
ya telefona atıb şeir, ya hekayəyə başlayan məqamda görmək mümkün
deyil.
Ədəbiyyat, yazı mənim üçün bir qədər məhrəm mövzudur, kütlə qarşısında (hətta
bircə dinləyici, ya tamaşaçı belə varsa) öz şeirimi oxumağı, hamının
içində rəqs,
ucadan zikr etməyi bacarmadığım
kimi, gündüzlər,
insanlar dörd yanımda dolaşarkən
bədii mətn yazmaq da ruhuma
yaddır. Mənim üçün gecələr saat iki-üç radələrində,
hər kəs yatandan sonra oyanıb, sübhə qədər sözlərlə,
cümlələrlə baş-başa
qalmaq daha rahat və gözəldir.
Yazdığım obrazları bir-bir dinləməyin, hiss etməyin,
davranışlarını, düşüncələrini zərrəbinlə
baxırmışam kimi
dəqiqliklə görməyin
dadı bir başqa olur. Sanki paralel bir dünya
yaradırsan və yazı prosesində həmin dünyanın içərisində dolaşa-dolaşa
hər anı kəlmələrə çevirirsən.
Axı yazıçılıq iddian
varsa, ilk növbədə
özünün iki nəfərə bölünüb,
biri ilə hamının içərisində
görünməyə, digəri
ilə isə yalnız öz ədəbi aləmindəki
obrazlarınla baş-başa
qalmağa razı və hazır olmalısan. Başqa versiya
yoxdur. Bu bölünmə baş verməsə, uğurlu ədəbiyyat yarada bilməzsən. Məsələn,
mənim evdar qadın versiyam ədəbiyyat adına
nə yaza bilər ki? Heç nə. Eləcə də yazıçı
versiyamın məişət
qayğıları içərisində
nə işi var? Bəzən bizi qarışdırsalar
belə, özümüz
bir-birimizi yaxşı
tanıyırıq və
zamanı öz aramızda bölüşdürməyi
bacarmışıq. Hətta adlarımız
da fərqlidir. Yazıçı Cavi Dandır, o biri isə… onun adı ədəbiyyatla bağlı yazıda görünməsə də
olar...
İlk dəfə
on yaşımda şeir
yazmaq fikrinə düşmüşdüm. Sevimli müəlliməmə
həsr etmək istəyirdim. Amma sinifdə
nə qədər düşünsəm də,
bunu edə bilmədim. Həmin gün hər
yerdə cibimdə balaca bir bloknot
və qələmlə
dolaşdım, hətta
yatanda da onları yanımda qoymuşdum. Və gecə
yuxuda həmin bloknotdan öz xəttimlə şeir oxuduğumu gördüm, üç bənddən ibarət, amma müəlliməmə deyil,
anama həsr edilmiş şeir idi. Oyanıb həyəcanla yanımdakı
bloknotu vərəqlədim,
bomboş idi, amma yuxumdakı şeir tam yadımda qalmışdı və əllərim əsə-əsə
onu olduğu kimi bloknota köçürtdüm.
İki-üç dəqiqədən sonra mənim yuxum özünün gerçək halıyla qarşımda dayanmışdı.
O gecədən bəri bloknot və qələm yastığımın
altından əskik olmadı. Sonralar çox şeirlər
gördüm yuxuda, oyanıb dərhal onları bloknota köçürtdüm.
Və beləcə,
ədəbiyyat aləmi
ilə sirli-sehrli bir gecə həyatımız
yaranmış oldu. Sonra hekayələr yazıldı,
sonra romanlar, ssenarilər...
Ən çox
heç vaxt yaşamadığım zamanlarda
və heç vaxt olmadığım məkanlarda baş verən əhvalatları yazmağı sevirəm. Onlar daha
dəqiq, təbii və uğurlu alınır. Mən bunu
"Rozariya” povestini,
"Məhsəti” romanını
yazanda daha çox dərk etdim. Düşünürəm ki, bu da məhz gecə
səssizliyinin nəticələrindən
biridir. Əminəm ki, bir çox həmkarlarım da gecələr daha rahat işləyirlər.
Və hər kəsə yazı dolu gecələr diləmək qalır.
Kaspi 2018.- 10-12 fevral.-
S.23.