Lal kişi
Beynimdə
bir nağıl var, mən onu danışa bilmirəm. Demək
olar ki, o nağılı unutmuşam, ancaq hərdən
xatırlayıram.
Bu
nağıl küçənin o biri başında yerləşən
evdəki 3 adamdan bəhs edir. Əgər mən söz deyə
bilsəydim, mahnı oxuyardım. Mən o mahnını
qadınların, ana olan qadınların qulağına
pıçıldayardım. Küçədə gəzə-gəzə
o mahnını dayanmadan oxuyardım. O mahnını oxumaqdan dilim
qabar olardı.
O evin bir otağında
3 kişi var. Onlardan biri cavan
və yaraşıqlıdır.
O nə vaxt baxsan gülür. Otaqda olan o biri
kişinin uzun, ağ saqqalı
var. Saqqallı kişi
hər şeyə şübhəylə yanaşır.
Təsadüfü hallarda
şübhələr kişini
tərk edir və kişi
yuxuya gedir. Otaqdaklı üçüncü kişinin
gözləri cin gözlərinə oxşayır,
əsəbi halda otaqda o baş bu başa gedir,
əllərini bir-birinə
sürtür. Kişilərin üçü də gözləyirdi. Evin ikinci
mərtəbəsində alatoranlıqda
bir qadın arxasını divara söykəyib pəncərənin
qabağında dayanmışdı.
Bu, mənim nağılımın
bünövrəsidir.
Yadımdadır ki, otağa dördüncü bir kişi də
daxil oldu, ağ geyinmişdi. Sakit bir kişi.
Otaqdan səs gəlmirdi, gecələr dəniz necə sakit olarsa, otaq
da elə sakit idi. Dördüncü
kişi otaqda yeriyəndə ayaqlarının səsi eşidilmirdi.
Gözləri cin gözlərinə
oxşayan kişi
bir dəqiqə də olsun yerində
sakit durmurdu. Heyvan qəfəsə salınanda
qəfəsin içində
necə qaçarsa o da elə qaçırdı.
Elə bil boz saçlı
kişiyə də onun əsəbiliyi yoluxmuşdu, o saqqalını
dartmağa başladı.
Dördüncü kişi, ağ kişi yuxarı mərtəbəyə,
qadının yanına
qalxdı.
Qadın orda idi, gözləyirdi.
Ev necə də sakit idi! Saatın çıqqıltısı
aydınca eşidilirdi.
Yuxarı mərtəbədəki qadın sevgiyə susamışdı. Bu haqda ayrıca bir nağıl yazmaq olardı. Onun bütün bədəni sevgi aclığı çəkirdi. Ağ,
sakit kişi
yaxınlaşanda qadın
ona sarı tullandı. Onun dodaqları aralandı.
Onun dodaqlarında təbəssüm
vardı. Ağ kişi qadına
heç nə demədi. Onun baxışlarından qəzəb, sual oxunmurdu. Onun gözləri insan
gözləri kimi deyildi, ulduz soyuqluğu vardı onun gözlərində.
Aşağı mərtəbədə
gözləri cin gözlərinə oxşayan
kişi zarıyır, azmış
it kimi irəli-geri qaçırdı. Boz kişi onun
arxasınca qaçmaq
istədi, ancaq yoruldu, döşəməyə
uzandı ki, yatsın. O, bir daha oyanmadı.
Yaraşıqlı kişi də döşəmədə
uzandı. O gülür
və nazik, qara bığı ilə oynayırdı.
Heç bilmirəm, mənim nağılıma nə olub, mən nağılımı danışa
bilmirəm.
Yəqin
ki, ağ,
sakit kişi Ölümdür.
Gözləyən, sevgiyə susayan qadın Həyatdır.
Yaşlı, boz, saqqalı və cinə oxşayan kişi
məni çaşdırır.
Mən
ha fikirləşsəm də,
onları başa düşə bilmirəm.
Demək
olar ki, mən çox vaxt onlar haqda
fikirləşmirəm. Mən o yaraşıqlı kişini
fikirləşirəm, nağılımda
bütün vaxtı gülən kişini.
Əgər mən onu başa
düşə bilsəydim
hər şeyi başa düşərdim. Bütün dünyanı
gəzib gözəl nağıl söyləyərdim.
Mən onu başa düşsəydim
daha lal olmazdım.
Niyə mənə sözlər verilməyib? Mən niyə lalam?
Mənim deyiləsi bir nağılım var, ancaq onu necə
deməyi bilmirəm.
Şervud Anderson
İngilis dilindən tərcümə
edən
Gültən, Sevil.
Kaspi 2018.- 6-8 yanvar.- S.22.