Ç ö v k ə
n - atla atlının birgə yarış meydanı
Tarixən xalqımız at haqda
çox söz deyib, çox öymələr öyüb.
Müasir baxımdan yanaşsaq,
at həm də mədəniyyətdir...
Bildiyimiz kimi, mədəni
irs özündə
daşınmaz mədəni
irslə (tarixi-mədəni
abidələr, qoruqlar
və s.) bərabər,
qeyri-maddi mədəni
irsi də ehtiva edir. Bu isə öz
mədəni-mənəvi mahiyyəti,
xalqın mental düşüncə və
zövq qaynağı
baxımından birincidən
- yəni maddi-mədəni
irsdən heç də az əhəmiyyətli
deyil. Qeyd edim ki, son illər qeyri-maddi mədəni irsin təbliğinə böyük diqqət verilir. 2006-cı ildə Azərbaycan Prezidenti cənab İlham Əliyevin sərəncamı
ilə Mədəniyyət
Nazirliyinin əsasında
Mədəniyyət və
Turizm Nazirliyi yaradıldı, nazirliyin strukturunda bir sıra dəyişikliklər
baş verdi. Bunlardan biri də indi
haqqında söhbət
açdığımız Şəki Atçılıq
Turizm Mərkəzinin
yaradılması idi.
2007-ci ildə isə ölkə prezidentinin Sərəncamı ilə
bu qurum Respublika Atçılıq
Turizm Mərkəzi kimi fəaliyyət göstərməyə başladı.
Bu gün mərkəzin Bakıda əsas ofisi, Şəkidə və Ağdamda isə filialları var.
İlk gündən Mərkəz
tərəfindən bir
sıra yaddaqalan tədbirlər keçirilib. 2006-cı ilin dekabrında «Marafon-45»
atüstü turist yürüşü adlı
tədbirin nə qədər maraqlı keçdiyi hamının xatirindədir. Bundan başqa, 2006-2009-cu illərdə
«Prezident kuboku» uğrunda çövkən
milli oyunu üzrə tədbirlər
keçirmişik. Qeyd
edim ki, ilk vaxtlar həmin
tədbirlərdə 8 rayon
iştirak edirdisə,
indi yarışlara 12
rayon qatılır və bu artım
hər il dəyişməkdədir.
Təbii ki, oxucularımız
2007-2008-ci illərdə ümummilli
lider Heydər Əliyevin xatirəsinə
həsr olunmuş milli atüstü oyunlar festivalını da yaxşı xatırlayırlar. Əgər əvvəllər atla ilgili yalnız
bir oyun - çövkən yarışı
keçirirdiksə, həmin
festivalda sürpapaq və papaq oyunu
da reallaşdı. Əsas məqsəd xalqımızın bu milli oyunlarını yaşatmaq və müasir, necə deyərlər, «gənc» şoulara dədə-baba mayası da qatmaqdır. Bundan başqa, çövkən
oyununa əlavə kimi oynanılan sürpapaq və papaq oyunlarını da bərpa etmişik
ki, bu da
çövkəndə uduzan
komandalara özlərini
yenidən göstərməyə
imkan verir. Oyunlarda iştirak edən komandalara həvəsləndirici mükafatlar
veririk. Biz çox istərdik ki, bu oyunlarda
rayonlarımızın sayı
daha da artsın.
Şəkidə keçirilən çövkən
festivalının tamaşaçı
sayı bizdə belə bir qənaət
yaradıb ki, tezliklə çövkən,
ümumiyyətlə, milli
atüstü oyunlar ən kütləvi oyun-tamaşalarla rəqabətə
başlayacaq. Təsəvvür
edin, Şəki festivalında hətta magistral yoldan keçən sürücülər
də maşınlarını
saxlayıb, o oyunlara baxırdılar. Qeyd olunanlarla yanaşı, Novruz bayramı münasibəti
ilə 2009-cu ildə Yanardağ Dövlət Tarixi Mədəniyyət və Təbiət Qoruğunda çövkən
oyunu, 2010-cu ildə isə Dənizkənarı
Milli Parkda papaq oyununun nümunəvi çıxışları
təşkil edilmişdir.
Həmçinin bu ilin mart ayının 22-23-də
Azərbaycan Respublikası
Atçılıq Federasiyası
tərəfindən təşkil
olunan I Milli Atçılıq Festivalı
çərçivəsində keçirilən çövkən
oyununda Mərkəzin
Şəki və Ağdam filiallarının
nümayəndələri uğurla
iştirak etmiş və müvafiq olaraq birinci və ikinci yerlərə layiq görülmüşlər.
Mərkəzin Mədəniyyət və
Turizm Nazirliyinin strukturuna verilməsindən
sonra burada atçılıq turizminin
inkişafı ilə
yanaşı, milli oyunların bərpa və inkişafı da diqqət mərkəzində saxlanılır. Bu,
Azərbaycan xalqının
milli oyunlarıdır
və müxtəlif vaxtlarda müxtəlif nazirlik və komitələr onları bərpa etmək istəyiblər. Xatırladım
ki, ötən əsrin 70-ci illərində
Kənd Təsərrüfatı
Nazirliyi belə yarışlar keçirib.
Bundan başqa, 90-cı illərin
sonlarında o vaxt Gənclər və İdman naziri işləyən cənab Əbülfəs
Qarayevin təşəbbüsü
ilə bununla bağlı bir neçə turnir də keçirilmişdi.
İndi isə Mədəniyyət və
Turizm Nazirliyi olaraq biz, qeyri-maddi
mədəni irs kimi, bu sahənin
inkişafını daim
diqqət mərkəzində
saxlayır. Ümumilikdə
atçılığın turizm sahəsi kimi inkişafında bir sıra məqsədimiz
var. Fikrimiz, necə deyərlər, kimisə ata mindirib gəzdirmək deyil. Bizim Mərkəzin
işçiləri turistlər
üçün, sadə,
maraqlı, ekzotik, ekoloji-psixoloji baxımdan münasib, rahat marşrutlar təyin edirlər. Amma deyim ki, bu
iş hələ kütləvi şəkil
almayıb, müasir dünya standartları səviyyəsində inkişaf
etməyib.
Atçılığın təkcə idman növü olmadığını,
onun zəngin ənənələrə əsaslanmaqla,
mədəni irsin tərkib hissəsi, ən əsası, turizm növü kimi inkişafını və təqdimatını
həyata keçirən
qurum olaraq Respublika Atçılıq
Turizm Mərkəzi fəaliyyət istiqamətlərini
günü-gündən genişləndirməkdədir. Təsadüfi deyil ki, mərkəz
yarandığı dövrdən
keçən qısa
zaman kəsiyində yüksək nailiyyətlərə
imza atıb. Ən əsası, atçılıqla bağlı
milli oyun növlərinin yenidən
canlanmasını və
inkişafını təmin
edib, bu sahəyə öz töhfələrini verib.
Cavanşir Cəfərov,
Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi
Aparat rəhbərinin
müavini
Mədəniyyət.- 2010.- 2 aprel.- S. 5.