Yaxşı jurnalist insanların səsinə çevrilir

Sənətdən və həyatdan beş alan Flora Xəlilzadənin 55 yaşı tamam olur

Sözlə oynamaq odla oynamaq kimidir. Hər ikisi təhlükəlidir. Bu gün söz bazarında at oynadıb sözü öldürənlər, dırnaqarası yazılarla mətbuatı gözdən salanlar görəsən, nə vaxtsa Flora Xəlilzadənin heç olmasa bircə yazısını oxuyublarmı? Gərgin axtarışların, yuxusuz gecələrin hesabına qələmlə günəşi qarşılayıb sözü qaranlıqdan işığa çıxarıblarmı? Tarixin qaranlıq səhifələrində it-bata düşmüş, haqqı yeyilmiş insanların taleyini, halalca haqqını bərpa edib ruhunu şad ediblərmi? Danışmaq lazım gələndə susanlar, susmaq lazım gələndə danışanlar Flora xanım kimi vaxtında danışmağı və susmağı bacarıblarmı? Flora xanım haqq sözünün və jurnalistikanın yolunda oddan-alovdan keçib, kirpiyi ilə qor götürüb, amma heç vaxt qələminin gözü qorxmayıb, heç vaxt gözüqıpıq yazılar yazmayıb. Bu mənada o, müasir jurnalistikamızın örnək simalarından biridir.

Flora Xəlilzadənin yazıları təbiətin özü kimi rəngli, təravətli və ruhludur...

Flora Xəlilzadənin yazdıqları arı şanı kimi ölçülü-biçili, nizamlı və bal kimi şirindi...

Flora Xəlilzadənin yazdıqları vaxtında yazılan, amma vaxta sığmayan, zamansız yazılardı...

...55 il bundan sonra belə Flora xanımın yazdıqlarını oxuyan elə biləcək ki, bu yazılar elə indi, elə bu an yazılıb. Çünki Flora xanım əlinə qələm alan gündən bu günəcən ürəksiz, ruhsuz yazı yazmayıb. Onun yazılarının daimi musiqisi ürək çırpıntılarıdır və Flora Xəlilzadə imzasını zaman-zaman oxucuya sevdirən də elə budur. Əminəm ki, Flora Xəlilzadə sözə inandığı qədər dünyada heç nəyə inanmır. Oturub yazanda bir söz olur, bir qələmi, bir də başının üstündə Allahı...

Odur ki, 30 ildən çoxdur ki, Flora Xəlilzadə imzası Azərbaycan mətbuatında sevilən, izlənilən və hörmət bəslənilən imzalarından biri olub və bu gün də belədir...

Doğma imza: Flora Xəlilzadə

Bu imzanı nə vaxt sevdiyim, bu imza ilə nə vaxt doğmalaşdığım yadımda deyil, yadımda olan budur ki, orta məktəbdə oxuyurdum, həm də Flora xanımın yazılarını oxuyurdum. Sevə-sevə, zövq ala-ala, heyran ola-ola...

İllər sonra çox imzalar tanıdım, çox yazılar oxudum, amma Flora Xəlilzadə imzasına olan sevgim və rəğbətim heç vaxt dəyişmədi.

Sonralar jurnalistika aləminə qədəm qoydum, ilk dəfə Flora xanımı “Azərbaycan” nəşriyyatında görəndə sadəliyi ürəyimə kimi işlədi, yazılarını nə qədər sevirdimsə, özünü də o qədər sevdim. Ancaq bütün bunlara rəğmən heç vaxt ona yaxınlaşmaz, sadəcə kənardan müşahidə edərdim. Yazıları kimi, geyim tərzi, saç düzümü, hətta, saatı da fərqli idi... Günlərin birində təsadüf bizi qarşılaşdırdı. Flora xanımın otağına getdim, adımı dedim, soyadımı soruşdu. Flora xanım bir anda çiçək kimi açdı, dedi ki, bu imzanı çoxdan axtarıram, yazılarını oxuyuram və ünvanıma bir qucaq xoş sözlər də dedi... Bunları deməyə də bilərdi, amma Flora Xəlilzadə olduğu üçün dedi. Bu sözləri onun dilindən eşitmək mənim üçün çox xoş idi. O vaxtdan düz beş il keçir və keçən bu beş ildə Flora xanımı bir az da yaxından tanımaq imkanı qazandım...

Sözü ancaq söz xilas edə bilər

Flora Xəlilzadə 1955-ci il avqust ayının 23-də Qərbi Azərbaycanda, Zəngəzur mahalının Sisian (Qarakilsə) rayonunun Urud kəndində anadan olub. Hamı kimi o da doğma kəndlərini sevərdi, ağlına da gətirməzdi ki, amansız ruzigar bu mahalı, bu obanı yerindən oynadacaq, o uşaqlıq, yeniyetməlik xatirələrini böyük bir şəhərin səs-küylü qarışıqlığında qoruyub saxlayacaq, doğma kəndi üçün burnunun ucu göynəsə də, bağlı yolları heç cür aşıb keçə bilməyəcək. Bunlar sonra olacaqdı.

O zaman isə orta məktəbi bitirib böyük ümidlərlə Bakıya gəldi, Azərbaycan Dövlət Universitetinin jurnalistika fakültəsini bitirdi, “Azərbaycan təbiəti” jurnalında və “Azərbaycan müəllimi” qəzetlərində işlədi və ömrünün ən gözəl çağlarında dünyanın ən böyük dərdlərindən birini - yurd itkisini yaşadı. Ən ağır anlarında sözə sığındı, sözə pənah apardı, çətin məqamlarında söz onu xilas etdi. Bəlkə bu səbəbdəndir ki, Flora xanımın yazılarında hər kəsin duya biləcəyi xəfif, titrək bir kədər var...

Sonralar bir müddət “Azərbaycan qadını” jurnalının baş redaktoru vəzifəsində çalışdı. Ancaq hərdən mənə elə gəlir ki, Flora xanım dünya yaranandan “Azərbaycan”dadır. Artıq neçə illərdi ki, “Azərbaycan” qəzetində mədəniyyət şöbəsinin müdiridir və mədəniyyətimizlə, ədəbiyyatımızla bağlı dərc olunan silsilə yazılarının saysız-hesabsız oxucuları var...

Təsadüfi deyil ki, Flora xanımın yüzlərlə elmi, publisistik, tənqidi məqalələri müasir Azərbaycan mətbuatının ən gözəl nümunələrindəndir.

Flora xanım həm də 12 kitabın müəllifidir. Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin və Jurnalistlər Birliyinin üzvüdür. Bir çox mükafatların laureatıdır. Jurnalistika sahəsindəki xidmətlərinə görə prezident İlham Əliyevin sərəncamı ilə “Tərəqqi” medalına layiq görülüb, “Qızıl qələm”, Həsən bəy Zərdabi və bir çox mükafatlarla yanaşı, beynəlxalq mükafatlar alıb.

Flora xanımın çoxşaxəli yaradıcılığının bir qolunu da özünəməxsus publisistikası təşkil edir. Bu, insan-tale-zaman, sənətkar-şəxsiyyət-zaman prizmasından baxılan, yaşanan və yazılan publisistikadır. Qəhrəmanın daxili aləmini xırda, nəzərə çarpmayan ştrixlərlə açmaq, şişirdilmiş yox, gerçək obraz yaratmaq, hadisələrə birtərəfli deyil, tam obyektiv yanaşmaq, az qala hər yazısını yeni formada, yeni biçimdə oxucuya təqdim etmək və zaman məfhumunu unutmamaq Flora qələminin özünəməxsusluqlarıdır. Flora xanım qələmi ilə Azərbaycan mədəniyyəti, incəsənəti və Azərbaycan insanının keşiyində durmağı bacaran publisistdir.

Bütün dünyada belə bir deyim var: yaxşı jurnalist insanların səsinə çevrilir. Tariximiz, milli-mənəvi dəyərlərimiz, mənəviyyatımızla bağlı Flora xanımın yazdıqları əslində milyonların səsidir. Kitabları arasında elmi-ədəbi toplu olan “Məmməd Araza məktub”, tarixi-etnoqrafik-bədii nəsr olan “Yolum düşə Zəngəzura”, “Analar”, “Taleyimdən keçən adamlar” publisistik kitabları, Flora Kərimovaya həsr etdiyi “Bənövşə ətirli səs”, Afaq Bəşirqızının həyat və yaradıcılığından bəhs edən “Bu mənim tale yolum”, gözəl sənətkarımız Yaqut Abdullayevanın kəşməkəşli həyatını əks etdirən “Dağları tərpədən fəryad” ədəbi portretləri jurnalistikamızın gözəl nümunələrindəndir. Ancaq heç kim deyə bilməz ki, yazılarında bu qədər həssas və duyğulu olan Flora xanım qələmini şeirdə sınamayıb.

Flora Xəlilzadənin gerçək “Yuxular”ı

Flora xanım həm də şairdi. “Şeiri göndərən Allah, yaşadan ürək, yazan əldi. Bu gələn şeirlərin çoxu eləcə ürəyimdə qaldı. Onu kağıza köçürməyə əlimin vaxtı olmadı” - desə də, vaxt tapıb kağıza köçürdüyü şeirləri də az deyil. Bu şeirlər qatarlanıb günlərin birində “Ürəyim aldatdı məni”, “Yuxular” şeir kitabı kimi oxuculara təqdim olundu. Flora xanımın qəlbindən qopan bu şeir yarpaqları rəngli, kövrək və həm də səmimidir.

Biz piyada, fürsət atlı,

Hər döngədə tutulmaz ki,

Yazı vardı tale adlı,

Ömrümüzdən atılmaz ki...

Vətən, torpaq, yurd itkisi Flora xanımın şeirlərində dil açıb dərdini danışır:

Könlüm ağlar ötənə,

Ümid bağlar yetənə,

Ovul ürəyim, ovul,

Əlin çatmaz Vətənə

Flora xanım deyir ki, mən söz adamıyam, söz mənim üçün dünyanın bütün var-dövlətindən yuxarıda dayanır. Məncə, artıq şərhə ehtiyac yoxdur...

Dünyada qapılar çoxdu. Bu qapılardan biri də, Flora xanımın iş otağının qapısıdı. Bu qapı heç vaxt bağlı olmur. Sözü olan, dərdini danışan, məsləhət alan bu qapını ürəklə döyür, bu qapıdan ümidlə çıxır. Flora xanım bacardığı kimi, insanların əlindən sözlə tutur. Axı, yaxşı söz də sədəqədir. Bu gün bütövlükdə bütün dünyanın ünsiyyətə, yaxşı sözə ehtiyacı var.

Sadəlik, xeyirxahlıq, yaxşılıq onun boyuna biçilib. Flora xanım bu mənada da, xoşbəxt insandır.

Yenə qapı döyülür, Flora xanım həmişəki təmkini, ürəyiaçıqlığı ilə gələn qonağı qəbul edir. Bu dəfə gələn nə məsləhətə gələndi, nə də dərdini götürüb gələndi. Bu dəfə Flora xanıma qonaq gələn 55-dir...

Bütün beşlər ona yaraşır

Flora xanım sənətdə də, həyatda da beşi çoxdan alıb. Jurnalistika ağır peşədir. O bu peşənin yükünü uzun illər çiyinlərində daşıyıb. Jurnalistika həssas sənətdir, o bu sənətə daima həssas yanaşıb. Eyni zamanda ailə, uşaqlar, axı bunlar da qayğı istəyir. Flora xanım iki oğul anasıdır. Elnur anası kimi sənət yolunu seçib, “Lider” kanalında telejurnalistdir, ikinci oğlu Bəhruz rejissorluq sənətinin sirlərini öyrənir. Flora xanım bu gün həm də nənədir. Özündən çox şirin-şəkər nəvələrindən - Gülnurla Gülcandan danışmağı xoşlayır.

İki beş (55) Flora xanıma çox yaraşır. Ömrünün bu anında yubilyarımıza nə arzulayardıq? Təbii ki, ürəyindəki arzuların gerçəkləşməsini, cansağlığı, qarşıdakı 50 ilin bütün beşlərini, söz ağacından dərmək istədiyi əlçatmaz sözləri və bir də nə qədər istəyirsə o qədər yazıb-yaratmağı. Çünki mətbuatımızın, oxucularımızın, əslində hər birimizin Flora Xəlilzadə yazılarına və imzasına ehtiyacı var.

Təranə Vahid

Mədəniyyət.- 2010.- 20 avqust.- S. 13.