Dövlət Rus Dram Teatrının 90 illik yubileyi qeyd olundu

Dekabrın 21-də Azərbaycan teatr sənəti tarixində özünəməxsus yeri olan Dövlət Rus Dram Teatrının 90 illik yubiley mərasimi də tamaşaları kimi yaddaqalan oldu. Mərasim teatrın aktrisalarının ifasında qaynar ispan rəqsi ilə açıldı. Rəqsə qoşulan bütün kollektiv səhnədə yerlərini tutaraq 90 ilin tamamında tamaşaçılarla üz-üzə əyləşdilər.

Teatrın baş rejissoru Aleksandr Şarovski qonaqları səmimi salamladı, 90 il yol gələn teatrın böyük bayram yaşadığını qeyd etdi. Ulu öndər Heydər Əliyevin Rus Dram Teatrına, ümumilikdə mədəniyyətimizin inkişafına diqqət və qayğısından söz açan Aleksandr Şarovski bu gün həmin siyasətin ölkə başçısı İlham Əliyev tərəfindən uğurla davam etdirildiyini vurğuladı. Onun sözlərinə görə, Rus Dram Teatrının binasının ən yüksək səviyyədə təmir və bərpa olunması bu qayğının bariz nümunəsidir. Teatrın binasının təmirdən əvvəl və təmirdən sonrakı vəziyyətini əks etdirən videorolik nümayiş olundu.

Sonra Aleksandr Şarovski sözü mədəniyyət və turizm naziri Əbülfəs Qarayevə verdi. Nazir 90 yaşı tamam olan teatrın kollektivini ürəkdən təbrik edərək Azərbaycan teatrları arasında özünəməxsus yeri olan bu sənət ocağının fəaliyyətini yüksək qiymətləndirdi, daima yeniliyə can atan, gözəl sənət nümunələri ilə tamaşaçıların rəğbətini qazanan kollektivə uğurlar dilədi.

Nazir ölkə prezidenti İlham Əliyevin Rus Dram Teatrının kollektivinə təbrik məktubunu oxudu.

Məktubda deyilir:

Sizi - Səməd Vurğun adına Azərbaycan Dövlət Rus Dram Teatrının yaradıcı heyətini və bütün işçilərini bu mədəniyyət ocağının 90 illik yubileyi münasibətilə səmimi qəlbdən təbrik edirəm, hər birinizə cansağlığı, xoşbəxtlik və yeni uğurlar arzulayıram.

Teatrınız fəaliyyətə başladığı vaxtlardan etibarən respublikamızda teatr sənətinin inkişafı naminə mühüm xidmətlər göstərmişdir. Şərq ilə Qərbin qovuşuğunda yerləşən Azərbaycanda dünya dramaturji irsinin gözəl nümunələrinin səhnə təcəssümü tapmasında aktyorlarınızın böyük rolu vardır. Milli dramaturgiyamızın görkəmli simalarının həmişə ustalıqla canlandırdığınız əsərləri teatrsevərlər tərəfindən yüksək qiymətə layiq görülmüşdür. Siz uzun illər boyu rus teatrının zəngin ənənələrindən bəhrələnməklə Azərbaycan-rus mədəni əlaqələrinin möhkəmlənməsinə töhfələr vermisiniz.

Təqdirəlayiq haldır ki, teatrınız daim rəngarəng repertuarı ilə tamaşaçıların bir çox nəslinin hüsn-rəğbətini qazanmışdır. Teatrınızın salnaməsini təşkil edən parlaq səhifələr ayrı-ayrı illərdə burada çalışmış və ölkəmizin hüdudlarından kənarda da tanınmış istedadlı sənətkarların adları ilə sıx bağlıdır. İnanıram ki, yaradıcı heyətiniz öz ənənələrinə sadiq qalaraq bundan sonra da axtarışlarını müvəffəqiyyətlə davam etdirəcək və ölkəmizdə teatr sənətinin inkişafında bundan sonra da mühüm rol oynayacaqdır.

Ən xoş arzularla

İlham Əliyev,

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti

Bakı şəhəri, 20 dekabr 2010-cu il.

Nazir Əbülfəs Qarayev ölkə başçısının Rus Dram Teatrının bir qrup əməkdaşına fəxri adların verilməsi haqqında sərəncamını tədbir iştirakçılarının nəzərinə çatdırdı. Sərəncama əsasən, Azərbaycanda teatr sənətinin inkişafındakı xidmətlərinə görə teatrın 1 əməkdaşına “Xalq artisti”, 4 əməkdaşına “Əməkdar artist”, 1 əməkdaşına isə “Əməkdar mədəniyyət işçisi” fəxri adı verilib.

Gecədə Teatr Xadimləri İttifaqının sədri, Xalq artisti Azər Paşa Nemət, Rusiyanın keçmiş mədəniyyət naziri, Rusiya prezidentinin beynəlxalq mədəni əməkdaşlıq üzrə xüsusi nümayəndəsi Mixail Şvıdkoy çıxış etdi. Ölkəmizin Rusiyadakı səfiri, Xalq artisti Polad Bülbüloğlu RF mədəniyyət naziri Aleksey Avdeyevin təbrik məktubunu oxudu. O, teatrın kollektivini bir neçə musiqi nömrəsi ilə təbrik etdi. Gecədə respublikamızın teatr kollektivləri də Rus Dram Teatrına təbriklərini özünəməxsus tərzdə, maraqlı səhnəciklərlə çatdırdılar.

* * *

90 yaşlı teatrın tarixinə qısa nəzər

1920-ci ilin soyuq dekabr günlərinin birində küləklər şəhərinə isti bir xəbər yayıldı. Vladimir Şveytserin rəhbərliyi ilə Bakıda ilk rus teatrı yaradıldı. Zəmanənin ruhuna uyğun olaraq “Tənqid-təbliğ” («Satir-agit») adlandırılan bu teatr 25 dekabr 1920-ci ildə fəaliyyətə başladı. 90 ildən sonra o günləri xatırlamaq xoşdur. Adamlar böyük sevinclə teatr məbədinə daxil olurlar, heyrətlə ətrafa boylanırlar. Bilmirəm, teatr o zamandan asılqandan başlayır ya yox, fərq etməz, hər halda tamaşaçılar zalda əyləşirlər və bir azdan səhnə onları “dünyadan qoparıb” öz cazibəsinə salır. Hiss, həyəcan və heyrət...

...Tamaşaçıların teatrdan necə çıxdıqlarını da xatırlamaq çətin deyil. İlk tamaşanın sevincini bayırdakı şaxta dondura bilmir. O gündən teatrın qapıları hər kəsin üzünə açıqdır. Düzdü, repertuardakı tamaşalar kimi səhnədəki aktyorlar, zaldakı tamaşaçılar da ilbəil dəyişib, dəyişməyən isə qocaman teatra olan sevgidir...

* * *

90 illik ömründə Rus Dram Teatrı maraqlı sənət yolu keçib. 1923-cü il oktyabrın 25-də Bakı Rus "Tənqid-təbliğ" teatrı Bakı İşçi Teatrı şəklində yenidən təşkil edilir, 1937-ci ildən isə Azərbaycan Dövlət Rus Dram Teatrı adlanır. Teatrda o zamanlar Vselovod Meyerxoldun tələbələri - Mixail Jarov və Faina Ranevskaya kimi unudulmaz sənətçilər işləyir.

Keçmiş SSRİ məkanında tanınmış bir çox görkəmli sənətkarlar - V.Şarlaxov, B.Çinkin, Y.Çarski, B.Baykov, respublikamızın xalq artistləri R.Ginzburq, V.Şirye, S.Yakuşev, A.Falkoviç, L.Qruber və başqaları Rus Dram Teatrında kamilləşirlər. Zaman-zaman teatrın repertuarına U.Şekspir, V.Hüqo, J.B.Molyer, F.Şiller, A.P.Çexov, A.Ostrovski, F.Dostoyevski, M.Lermontov, M.Bulqakov, H.Cavid, M.F.Axundzadə, C.Cabbarlı, S.Vurgun kimi məşhur müəlliflərin şah əsərləri daxil edilib. Respublikaının xalq artistləri Mehdi Məmmədov, Məhərrəm Aşumov, Ənvər Behbudov, Gülcahan Güləhmədova-Martınova, Cənnət Səlimova müxtəlif vaxtlarda teatrın baş rejissoru vəzifəsində çalıb və bir çox tamaşalara maraqlı quruluş veriblər.

* * *

İllər arxada qalıb. 90 yaşını qeyd edən Rus Dram Teatrı gecəni özünə həsr etdi. 90 ilin səhnəsini, 90 il ərzində bu səhnədə can qoyan, sənət inciləri yaradan insanları xatırlamağa, bu gün səhnədə olanları isə alqışlamağa dəyər. Təbrikimizi qəbul edin!

Təranə Vahid

Mədəniyyət.- 2010.- 22 dekabr.- S. 2.