Əbədi uçuş

Bircə qarış yol varıymış,

Adəmdən Akif Səmədə.

Şairlik Akif Səməd üçün təmənnasız, umacaqsız borc hissi idi. Onu xəlq eləmiş Tanrı, ayağı altında dayanmış üzüyola Yer, başı üstündə çətir tutmuş Göy qarşında. Bu baxımdan Akif Səməd çağdaş poeziyamızın ən iddiasız şairlərindən biri idi.

Dünya o vaxt gözündən düşdü ki, pasportuna yazdılar ki, Akif Səməd 1959-cu il iyulun 22-də Qazax rayonunun Astanbəyli kəndində anadan olub. Akif Səmədin və onu tanıyanların bildiyi həqiqət isə budur ki, Akif Səməd lap qədimdən qalmadı, min illərin o üzündən gəlir. Heç burada da qalası deyil, yol adamıdır, günlərin birində

Ömrün sazı yaxşı,

Ölümün nazı yaxşı,

Hər şeyin azı yaxşı,

Ömür yaman uzundu.

- gileyini edib səssiz-səmirsiz çıxıb gedəcək. O vaxta qədər özünü sözlə ovudacaq, tale şairi olacaq, zəif, xəstə ürəyi ilə qələmdaşlarına, insanlara ürək-dirək verə-verə yaşayacaq. Dünyanın faniliyini bilə-bilə onu sevəcək. Yunis Əmrə, Nəsimi yolunu seçib sufilikdən su içəcək.

Yarəb, adamam adıma -

Sanıma yazığın gəlsin.

Bu dünya xandır, mən qulu,

Quluna yazığın gəlsin.

Akif Səmədin canında, cismində ən qədim türk ruhu yaşayır, ən qədim türkün xarakteri, taleyi qərar tuturdu. Ağırtaxtalı, sanballı, əsil türk kişisi olan Akif Səməd təpədən dırnağacan türkçü idi. Deyirdi, türk dünyaya azad gəlib, azadlığın bir adı da türkdür. Azad olan türk heç vaxt qul ola bilməz. Qolunda zəncir olan qul deyil, qolundakı zənciri öpən quldur.

Gecələr sabaha kimi

Səhərin davası gedir.

Gülnən arı arasında

Zəhərin davası gedir.

Xalq şairi Sabir Rüstəmxanlı Akif Səməd barəsində yazırdı: “Azərbaycanın əsl, canlı poetik fikrinin daşıyıcılarından olan, öz sözü ilə vaxtın, yüzilliklərin sərhədini qırıb atan, ruhumuzun ölməzliyini göstərən böyük el şairimizdir Akif Səməd”.

Bir nar ağacı var,

Bir də dar ağacı.

Namərdə nar düşər,

Mərdə dar ağacı.

Ölümlə qol-boyun yol gedən Akif Səməd heç vaxt adi insan ömrü yaşamadı. Şeirləri, həyatı kimi sevgisi, qisməti də İlahidən gəldi. “Sevgi ömürdü, ölümdü, məcnunluqdu, aqillikdi, kamillikdi”. Akif Səməd belə deyirdi.

Akif Səməd xəstə, zəif ürəyi ilə ölümün üstünə gedirdi. O, ölümdən yox, ölümsüzlükdən qorxurdu.

Ölüm nədi? - adi divar,

Həllac Mənsur var, Hadi var,

Fağır ölümün adı var,

Qardaş, ölüm nəmənədir?

Akif Səməd yalnız özünü, balalarını, dostlarını düşünmürdü. Akif qarabağlı qaçqının, paltosuz-pencəksiz tələbənin, gecə növbəsindən çıxan əli mazutlu fəhlənin, yeməkxana qapısından qovulan kimsəsiz itin, xırmanda dən axtaran sərçənin qayğısına qalır, bütün bunları ürəyinə salırdı. Sonra da Akif Səmədə deyirdilər ki, ürəyini qoru.

40 yaşına kimi ölüm iki dəfə ürəyini çalmışdı. 40 yaşında Akif Səməd min il yol gələn pirani qocaya oxşayırdı. “Dörd kitab, bir Tanrı haqqı”ndan özgə haqqı tanımayan Akif Səmədin şeirləri özünə, özü şeirlərinə oxşayırdı.

Kim qovladı Tanrı haqqı

Ana haqqı, Tanrı haqqı

Dörd kitab, bir Tanrı haqqı

Çox duruyam, çox arıyam.

Akif Səməd kamil insan idi. Onun şəxsiyyəti, dupduru şeirləri bədii və publisistik yaradıcılığı bir yerə cəmlənəndə, əsl harmoniya yaranırdı. “Qiblə yerləri”, “Uzaqdan gəlirəm”, “Adəmdən”, “Ömrü özünə yaşasan”, “Özümə yol” kitabları Akif Səmədin ürəyinin qanı ilə yazılmışdı.

Bütün məziyyətləri ilə Akif Səməd orijinal adam idi. Onun üçün dünyada sözdən qiymətli heç nə olmadığından, dediyi sözün çəkisi də həmişə ağır gəlirdi.

Ölümü də ani oldu Akif Səmədin. 2004-cü ilin 6 iyulu. Bir anda ölüm gəldi, qanadlarına alıb apardı qanadlı Adəm övladını. Heç əzizləri, dostları ilə vidalaşmağa da vaxt tapmadı. Ölümdən sonra Akif Səmədin, özü demişkən, yeni ömrü başladı.

Yadındamı qardım?

Səhraya yağardım,

Əvvəl də mən vardım,

Sonra da mən varam.

Təranə Vahid

Mədəniyyət.- 2011.- 10 avqust.- S. 15.