“Xudafərin” - 11 ilin söz körpüsü

“Dərgi Güney Azərbaycanda gənc şair və yazıçılar üçün əsl məktəbə çevrildi”

Güney Azərbaycanda soydaşlarımız tərəfindən bir sıra ədəbi-mədəni dərgi və qəzetlər nəşr edilir. Onlardan biri də 11 ildən bəri uğurla fəaliyyət göstərən “Xudafərin” dərgisidir. Bugünlərdə Bakıda olan dərginin təsisçisi və baş redaktoru, doktor Hüseyn Şərqi Dərəcək Soytürklə söhbət etdim.

- Hüseyn bəy, haçandan “Xudafərin” jurnalını çıxarmaq istəyinə düşdünüz?

- Bu ideya məndə tələbəlik vaxtı - 90-cı illərdə baş qaldırdı. Həm türkcə, həm də farsca dərgi çıxarmaq istəyirdim ki, orada bir xalq kimi özümüzü tanıya və tanıda bilək. Sənədləri toplayıb aidiyyəti dövlət qurumuna təqdim etdim, sonra illərlə gözləyəsi oldum. 7 ildən sonra “Xudafərin” dərgisinin nəşrinə icazə verildi. Əsas problemlər icazədən sonra başladı. Birincisi o idi ki, ana dilində əməlli-başlı yazanlar yox idi. Redaksiyaya türkcəmizdə bir yazı gəlirdi, o qədər bərbad olurdu ki, oturub yenidən özüm yazmalı olurdum. Bütün qəzetçilərin çəkdikləri əzabları çəkmişik. Başlayanda pulumuz yox idi, ona görə elə dərgi çıxarmalı idik ki, satılsın.

- İlk sayınızı necə xatırlayırsınız? Tirajınız nə qədər idi?

-11 il bundan öncə ayda bir dəfə olmaqla 10 min tirajla oxucularla ilk görüşə gəldik. Yaxşı reklamlarımız oldu, tirajın yarıdan çoxu satılırdı. Satışdan qayıdanları məktəblərə pulsuz verirdim. O zaman İranda Cavad Heyətin “Varlıq” dərgisi çıxırdı. Bizim o birilərdən fərqimiz kitab kimi yox, dərgi biçimində çıxmağımız idi. Ona görə reklamlar cəlb edə bildik, diqqət mərkəzinə gəldik.

“Xudafərin” gənc şair və yazıçılar üçün əsl məktəbə çevrildi. Onları topluma tanıtdıq. Dərgimiz türkcə və farscadır. Elə olur ki, yazılarımızın çoxu türkcə olur. Farsca da yazılar veririk. Farsca olan yazılar da Azərbaycan mədəniyyəti, ədəbiyyatı ilə bağlı olur. “Xudafərin”in saytı da var, üstəlik, müxtəlif sosial şəbəkələrdə yaxşı yayılır və oxunur.

- Hazırda vəziyyət necədir? Dərgi özünü dolandıra bilirmi?

- İndi ayda 5 min tirajla çıxırıq. Satışımız azalıb. Məncə, satış baxımından hər yerdə mətbuatın durumu ürəkaçan deyil. Buna baxmayaraq öz işimizi görürük. 11 ildə 130-dan çox sayımız çıxıb. Mən “Xudafərin”in saylarını ensiklopediya adlandırıram. Orada xalqımızın folkloru, ədəbiyyatı, tarixi və başqa sahələrlə bağlı çox dəyərli yazılar, məqalələr var.

- Quzey Azərbaycandan yazılar göndərirlərmi?

- Dərgimizdə Azərbaycanın hər iki tayından olan müəlliflərin yazıları yer alır. Amalımız soydaşlarımız arasında mənəvi birlik yaratmaqdır. Dərgini açanda rəsmilərə dedik ki, bizim dilimizdən, mədəniyyətimizdən qorxmamaq gərəkdir. Bizim işimiz sevgi, barış yaratmaqdır. 11 il belə fəaliyyət göstərmişik. Bundan sonra da belə olacaq. Təkcə “Xudafərin”dəki folklor örnəklərindən cildlərlə kitab bağlamaq olar. Ən böyük işimiz xalqımızın varlığını yaşatmaqdır. Bizdən sonra da orada dərgilər çıxıb, hamısına yardımçı olmuş, yol göstərmişik. Öz dilində yazıb-oxuya bilən jurnalistlər yetişdirmişik. Məsələn, tanınmış imzalardan Qənbər Seyfi “Xudafərin”lə əməkdaşlığa başlayanda türkcə yazıb-oxumağı bilmirdi. İndi böyük işlər görür, xalqımızın folklorunu toplayır, kitab halına salır.

- Güneydə ədəbiyyatımızın çağdaş durumu necədir?

- Güneydə güclü ədəbiyyat həmişə olub, indi də var. Çağdaş ədəbiyyatımız Şəhriyardan başlayıb, indi də layiqincə davam edir. Dilimizdə çoxlu kitablar çıxır. Təkcə mən 200-ə yaxın kitab çıxarmışam. Bunlar öz yaradıcılığım, tərcümə və tərtib etdiyim kitablardır. Özüm nəsrlə məşğulam.

S.Qaliboğlu

Mədəniyyət.- 2016.- 29 iyun.- S.11.