İlk baxışdan məhəbbət,
yəqin ki, belə olur
Özbəkistanın Xalq artisti Ramiz Usmanov. Desək ki, bu ad Bakının
operasevər auditoriyasının
sevdiyi isimlərdən
birinə çevrilməkdədir,
yəqin ki, yanılmarıq. 2010-cu ildə
Bülbül adına vokalçıların
Beynəlxalq müsabiqəsində
"Ən yaxşı
tenor" mükafatına layiq
görülərkən hiss olunurdu ki, bu
qaragöz, arıq oğlan opera səhnəsinin
tanınmış simalarından
olacaq. Sonrakı illərdə Ramiz
daha bir neçə beynəlxalq müsabiqədə iştirak
edib, mükafatlar qazansa da, onu
Azərbaycanda görmədik.
Amma
2017-ci ildə o, artıq
iki dəfə bizim Opera və Balet Teatrının səhnəsində çıxış
edib. Özü də klassik musiqi xiridarlarının yaxşı bələd olduğu "Bohema" və "Trubadur" operalarında əsas tenor
partiyalarını (Rudolf və
Manriko) ifa edib...
Onunla, ötən şənbə
oynanılmış "Trubadur"
tamaşasından bir gün əvvəl, operanın məşqindən
sonra görüşdük.
Daşkənddə axşamkı konsertdən
sonra gecəni aeroportda keçirmiş, üstəlik, Bakıya iki təyyarə dəyişərək gəlmişdi.
Hava limanından birbaşa teatra - məşqə gələn vokalçı
yorğun görünsə
də, nə onunla köhnə tanışı kimi görüşən azərbaycanlı
həmkarlarından, nə
də bizdən təbəssümünü əksik
etmədi.
- Ramiz, xoş gəlmisiniz!.. Sizi yenidən səhnədə
dinləmək imkanına
görə çox şadam.
- Mən də çox şadam ki, yenidən Bakıdayam.
- Türksoylu kimdənsə müsahibə
alarkən özümü
doğma birisi ilə ürək söhbəti edirmiş kimi hiss edirəm. Üstəlik, sizin səsiniz Rəşid Behbudovun səsini xatırladır...
- Müqayisəyə
görə çox sağ olun.
Amma Rəşid Behbudov çox böyük sənətkardır...
Azərbaycan musiqisi tarixində elə gözəl ifaçılar,
bəstəkarlar var ki!.. O ki
qaldı sevgiyə, doğma münasibətə,
mən də Bakıda özümü rahat hiss edirəm. İlk baxışdan məhəbbət
yəqin ki, belə olur. Sizin teatrı çox sevirəm. Təsəvvür edirsiniz, bu səhnədə ikinci dəfə oxuyacağam, amma mənə elə gəlir ki, bu divarlar
arasında illərlə
məşq edib, səhnəyə çıxmışam.
Hər kəsdən mehribanlıq
görürəm. Sanki
illərdir ki, birlikdə çalışırıq.
- Hər şey Rudolf partiyasının
uğurlu ifası ilə başladı...
- Elədir. Bülbül adına
müsabiqədə də
Rudolfun ariyasını
oxumuşdum. O zaman münsiflər heyətinin
sədri Yevgeni Nesterenko hətta ayağa qalxdı, əlləri ilə hər kəsə işarə edərək anlatdı ki, yuxarı notları məhz bu cür
götürmək lazımdır.
Deyəsən, mən o vaxt
səsimi göstərmək
üçün yuxarı
notlarla 2-3 dəqiqədən
artıq gəzişmişdim.
Müsabiqənin şərtinə görə, Azərbaycan bəstəkarlarının əsərlərinə
də müraciət etmişdim. O zamandan
"Sevgili canan"ı,
"Arşın mal alan"dan Əsgərin
ariyası repertuarımdadır.
Gərək ki, sosial şəbəkədə
paylaşımlarımda həmin
ifalarımı eşitmisiniz...
- Yadımdadır.
Bu yaxınlarda keçirilmiş
"Daşkənd baharı"
festivalında Azərbaycan
vokal məktəbinin təmsil olunması bizləri bir qədər də doğmalaşdırdı...
- Elədir. Festivala "Bohema" tamaşasında
tərəfdaş olduğum
Afaqı (Əməkdar
artist Afaq Abbasova) dəvət etmişdim.
Afaqı
da Daşkənddə
eyni mehribanlıqla qarşıladılar. "Trubadur" tamaşasında
da, konsertdə də gözəl çıxış etdi.
Fikrim var ki, "Riqoletto"
tamaşasına İnarəni
(Əməkdar artist İnarə
Babayeva) dəvət edim. Belə çıxışlar, birgə tamaşalar xalqlarımızı bir-birinə
daha yaxından tanıdır, bunsuz inkişaf etmək mümkün deyil.
- Yeri gəlmişkən, biz Ə.Nəvai
adına Dövlət Akademik Böyük Teatrı barədə, özbək
operası barədə
demək olar ki, heç nə bilmirik...
- Teatrda hər həftə 4 tamaşa oynanılır: üçü klassik Avropa və dünya musiqisindən, biri də mütləq
özbək müəllifinin
əsəri. Məsələn, bu bazar günü
(mayın 28-də) Mustafa Bafoyevin
"Xəmsə" operasının
premyerasıdır. İkram
Akbarovun "Soqdianalı
bəbir", Rüstəm
Abdullayevin "Sədaqət",
Sergey Yudakovun "Maysaranın
kələkləri", Toxtasın
Cəlilov və Boris Brovtsın "Tahir və Zöhrə" operaları da teatrın repertuarındadır.
- Rusiya mətbuatı sizi "Özbəkistan bülbülü"
adlandırır... Yəqin
ki, əsas tenor partiyalarının ağırlığı
sizin öhdənizdədir...
- Mən elə deməzdim. Hazırda bizim teatr truppasında
14 tenor var. Cəmi iki
nəfər nisbətən
yaşlıdır, qalanların
hamısı cavandır.
Hamıya imkan vermək
lazımdır ki, işləsin, çıxış
etsin (gülür).
Onsuz da Avropa operalarında
əsasən mən çıxış edirəm,
qastrol tamaşalarım,
konsertlərim çox
olur. Bu yaxınlarda
mənə C.Puççininin
"Turandot" operasında
Kalafı oxumağı
təklif etdilər.
Amma müəllimimlə
belə qərara gəldik ki, Kalaf partiyası mənim üçün hələ bir qədər tezdir...
- Manriko da heç asan
partiya deyil. Vokalçıdan təkcə
güclü səs yox, kifayət qədər də çeviklik, səhnə hərəkətləri, döyüş
texnikasına bələdlik
tələb edir...
- Düz deyirsiniz, əslində tenorlar Manrikonu o qədər də sevmirlər. Çox qəliz partiyadır, yuxarı notlara iti qalxmalar, sərt keçidlər var, serenada da
səhnə arxasında
ifa edilir, üstəlik də döyüş səhnəsi...
- Sabah Manrikonu oxuyacaqsınız. Məşq sizə
necə təsir bağışladı?
- Dirijor Əyyub Quliyev elə ilk dəfədən
mənim istədiyim
tempi tutdu. Bəzən dirijorlar Manrikonun
səhnələrində, əsas
partiyalarda, duet və reçitativlərdə də
ləng başlayırlar.
Amma mən iti, sürətli
keçidlə başlamağı
xoşlayıram. İlk dəfədən
dirijorla bir-birimizi anlamağımız məni
əmin edir ki, tamaşa da yaxşı keçəcək. Ümumiyyətlə, deyim ki, sizin
dirijor məktəbiniz
çox güclüdür.
Hələ müsabiqə
vaxtından maestro Rauf
Abdullayevin cavanlara tövsiyələri yadımdadır,
"Bohema"nı isə Cavanşir Cəfərov uğurla idarə etmişdi.
- Bu gün vokalçılar geniş səsyazma studiyalarının yoxluğundan şikayətçidirlər. Həqiqətən də, albom yazılışından ötrü orkestr ilə başqa bir ölkəyə getmək, orada günlərlə qalmaq çox baha başa gəlir. Özbəkistanda bununla bağlı vəziyyət necədir?
- Son zamanlaradək elə siz deyən kimi idi. Amma teatr binasının təmir və bərpasından sonra müasir, geniş səsyazma studiyası təşkil edilib. Teatrdan çıxmadan orkestrlə məşq etmək, çıxışları lentə almaq mümkündür. Artıq mən də albom üzərində işə başlamışam, yəqin ki, payızda hazır olacaq.
- Elə isə Bakıya növbəti səfərinizdə həmin albomu hədiyyə olaraq gözləyəcəyəm.
- Mütləq!
- Deyəsən, bu dəfə də Bakıya həyat yoldaşınızla gəlmisiniz?
- Xurşidə Bakıya məndən əvvəl, dünən gəlib. Ailəliklə Bakının heyranıyıq.
- Bəs uşaqlar demirlər ki, bizi də Bakıya aparın?
- Deyirlər, amma sənədlərini düzəltməyi
çatdırmadıq... Bir qızım, bir oğlum var. Hər ikisi musiqini çox sevir. Oğlumun altı
yaşı var, amma indidən Neapol mahnılarını
oxuyur, hətta mənə məsləhətlər
verir (gülür).
* * *
Dostluğu əməldə yaşadıb göstərəndə inanırsan ki, hər şey daha yaxşı, münasibətlər daha isti, əlaqələr daha güclü olacaq. Özbək qonağımız Ramiz Usmanov ilə həyat yoldaşı Xurşidə xanım bizim teatrda, Bakıda gördükləri hərarətli münasibəti, paytaxtımızın görməli yerlərini, Xəzər sahilində keçirdikləri istirahət anlarını həvəslə dünyaya səpələnmiş dostları ilə paylaşırlar. Qədirbilənliyiniz üçün sağ olun, dostlar! Məhəbbətimiz qarşılıqlıdır.
Gülcahan Mirməmməd
Mədəniyyət.- 2017.- 2 iyun.-
S.6.