“Leyli və Məcnun” Amerika səhnəsində

“The New York Times” qəzetində Şərqin ilk operası haqqında məqalə dərc edilib

Oktyabrın 26-dan 29-dək Nyu-Yorkdakı Linkoln Mərkəzində “Leyli və Məcnun” operası göstəriləcək. Bununla əlaqədar “The New York Times” qəzetində opera haqqında məqalə dərc edilib.

Amerikalı tamaşaçılara yeni interpretasiyada təqdim olunacaq tamaşada məşhur xoreoqraf Mark Morrisin rəqs qrupu iştirak edəcək. Əsas partiyaları Azərbaycanın Xalq artisti Alim Qasımov və Əməkdar artist Fərqanə Qasımova ifa edəcəklər. Məqalədə qeyd edilir ki, XX əsrin əvvəlində Azərbaycan bəstəkarı Üzeyir Hacıbəylinin yazdığı bu operanın mövzusu Qərbdə “Romeo və Cülyetta” məşhur olduğu kimi Şərqdə eyni dərəcədə geniş yayılmış bir sevgi dastanı barədədir. Şekspirin faciəsində olduğu kimi, bu əsərdə də iki gəncin vaxtsız ölümü ilə nəticələnmiş nakam sevgisindən bəhs olunur.

Morrisin sözlərinə görə, “Leyli və Məcnun” əhvalatı sadəcə sevgi barədə deyil, insanın ölümündən sonra da davam edən mənəvi münasibətlər barədədir. “Leyli və Məcnun” dastanı əsrlər boyu saysız-hesabsız incəsənət əsərlərinin mövzusu olub. Dahi Azərbaycan şairləri Nizami Gəncəvi (XII əsr) və Məhəmməd Füzulinin (XVI əsr) eyniadlı poemaları, sonrakı dövrdə çoxsaylı rəsm əsərləri, kinofilmlər, mahnılar, balet əsərləri hətta Erik Kleptonun məşhur “Leyla” mahnısı da bu mövzuya həsr edilib.

Məqalədə daha sonra qeyd edilir ki, Üzeyir Hacıbəylinin bu operası Yaxın Şərqdə ilk opera hesab edilir. “Leyli və Məcnun” əsərinin “İpək Yolu” ansamblı üçün adaptasiyasında iştirak etmiş azərbaycanlı musiqişünas Aida Hüseynova deyir: “Hacıbəylinin bu meqalayihəsi öz millətinin irsini qoruyub saxlamaqla onu dünyaya inteqrasiya etmək üçün nəzərdə tutulub”.

Məqalədə bildirilir ki, strukturlaşdırılmış improvizə və ornamentasiya parçaları ilə səciyyəvi olan bu kompozisiya adi opera elementləri ilə muğamın çox orijinal hibrididir. Tamaşada rəqslərin ifaçıları Azərbaycan bayrağının rənglərinə uyğun geyimlərdə çıxış edirlər.

Mark Morris ilk dəfə on il əvvəl Yo-Yo Manın rəhbərlik etdiyi “İpək Yolu” ansamblı, Alim Qasımov və Fərqanə Qasımova ilə birlikdə çıxış edib və elə həmin vaxtdan “Leyli və Məcnun” operası ilə maraqlanıb.

Mədəniyyət.- 2017.- 27 oktyabr.- S.10.