“Ölkələrimiz arasında mədəni əlaqələrdə körpü rolunu oynamağa çalışırıq”

“Misir təmsilçiləri Azərbaycanda keçirilən festival və müsabiqələrdə uğurla iştirak edirlər”

Misir Ərəb Respublikasının Azərbaycandakı səfirliyinin Mədəniyyət və təhsil əlaqələri mərkəzi ölkəmizin mədəni həyatında, birgə layihələrin həyata keçirilməsində xüsusi fəallığı ilə seçilir. Mərkəzin direktoru Əhməd Sami Əl-Aydi ilə müsahibəmiz də bu barədədir.

- Əhməd bəy, Bakı ilə ilk tanışlığınız nə vaxt olub? Bildiyimiz qədər, təhsilinizin müəyyən hissəsini Bakıda almısınız...

- Əvvəla, onu qeyd edim ki, mən Azərbaycan dilini 1998-ci ildə öyrənməyə başladım. Ayn-Şəms Universitetində ikinci dil kimi məhz Azərbaycan dilini seçmişdim və o vaxtdan Azərbaycana, Bakıya marağım artıb. 2007-ci ildə Bakı Dövlət Universitetinin aspirantura pilləsində təhsil almaq üçün bura gəldim. Universitetin müasir Azərbaycan ədəbiyyatı kafedrasında təhsilimi davam etdirdim. Elə o vaxtdan da həm Azərbaycanla, həm də Azərbaycan xalqı ilə yaxından tanış olmağa başladım.

- Siz həmçinin bir neçə tərcümə kitablarının müəllifisiniz. Bu işdə Bakıda aldığınız təhsilin rolu olubmu?

- Hələ Bakıya gəlməzdən əvvəl Misirdə magistr təhsili alarkən “Qaçaq Nəbi” dastanını ərəb dilinə tərcümə edib dissertasiya yazmışam və bu istiqamətdə bir sıra tədqiqat işləri aparmışam. Azərbaycana gəldikdən sonra istər ədəbiyyat, istərsə də söz bazası baxımından dil səviyyəmi daha da təkmilləşdirdim. Azərbaycan dilindən ərəb dilinə və ərəb dilindən Azərbaycan dilinə 14 tərcümə əsərinin müəllifiyəm. Qarabağla, Xocalı faciəsi ilə bağlı tərcümələrim də var.

- Fəaliyyətə başlayanda yəqin ki, qarşınıza qoyduğunuz müəyyən prioritetlər var idi? Onları nə dərəcədə yerinə yetirmisiniz?

- 2014-cü ilin avqust ayından həm Misir Ərəb Respublikasının Azərbaycandakı səfirliyinin mədəniyyət attaşesi, həm də Misir Mədəniyyət Mərkəzinin rəhbəri kimi diplomatik nümayəndə təyin olunmuşam. Əsas məqsədim iki ölkə arasında həm təhsil, həm də mədəniyyət sahəsində olan əlaqələri daha da genişləndirmək və möhkəmləndirməkdir. Azərbaycan dilini bilməyim və Azərbaycan mədəniyyəti ilə tanışlığım mənim işimi daha da asanlaşdırırdı. Şükür Allaha ki, bu məqsədin 90 faizini həyata keçirmişəm. Amma bununla kifayətlənməyib, daha böyük işlər görməyi planlaşdırırıq.

- Ölkələrimiz arasında diplomatik və mədəni əlaqələr ildən-ilə möhkəmlənir. Bu barədə fikirləriniz nədən ibarətdir?

- Misir Azərbaycanın müstəqilliyini ilk tanıyan dövlətlərdən biridir. Azərbaycanda 12 ərəb səfirliyi olmağına baxmayaraq, burada yalnız Misirin mədəniyyət mərkəzi var və 20 ilə yaxındır ki, fəaliyyət göstərir. Fikrimcə, bu, iki ölkə arasında əlaqələrin bariz nümunəsidir. Mərkəz ölkələrimiz arasında mədəni əlaqələrin yaradılması və inkişafında bir körpü rolunu oynayır.

- Azərbaycanda hansı tədbirlərin təşkilində iştirak etmisiniz?

- Ötən il Azərbaycanda “Multikulturalizm ili” elan olunması ilə bağlı bu mövzuda beynəlxalq konfrans keçirdik. Konfrans AMEA və onun institutları, həmçinin, Prezident yanında Bilik Fondunun iştirakı ilə təşkil olunmuşdu. Eyni zamanda, müxtəlif universitetlərdə Misirə aid sərgilər və müsabiqələr də təşkil edirik. Məsələn, bu ilin aprel ayında dünya şöhrətli yazıçı, Nobel mükafatı laureatı Nəcib Mahfuza həsr olunmuş bir müsabiqə keçirdik. Bakı Dövlət Universitetində, Rəssamlıq Akademiyasında bir neçə konfransda iştirak etmişik. Mütəmadi şəkildə Misir-Azərbaycan əlaqələrindən bəhs edən mühazirələr də təşkil edirik.

Mərkəzimiz Azərbaycanda həm dövlət, həm də qeyri-hökumət təşkilatlarının inamını qazanıb. Məsələn, belə təşkilatlardan biri “Kainat” Gənclik Mərkəzidir. “Kainat”la əməkdaşlığımız artıq ənənəvi xarakter daşıyır və 9 ildir ki, davam edir. Məhz bunun nəticəsidir ki, Misir “Kainat” Gənclik Mərkəzinin hər il təşkil etdiyi İslam dünyası gənc (20 yaşadək) klassik musiqi ifaçılarının beynəlxalq müsabiqəsində və Beynəlxalq uşaq muğam festivalında daim iştirak edir. Mərkəzin direktoru Rahib Rəsulzadə Misiri təmsil edən iştirakçılara xüsusi səmimiyyət göstərir, diqqətlə yanaşır. Bu isə əməkdaşlığımızın uzunömürlü olmasına təkan verir.

- Bu əməkdaşlığın uzunömürlü olmasında yəqin ki, Misir və Azərbaycan musiqisinin kökündəki oxşarlıq da müəyyən rol oynayır?

- Tamamilə doğrudur. Hər iki ölkədə musiqiyə böyük önəm verilir. Ona görə də Misirdən olan təmsilçilər festivalda ərəbcə mahnılar oxusalar da, beynəlmiləl tərkibli münsiflər heyəti onların ifasından zövq alır, çünki onların ortaq dili musiqi dilidir. Buna görə də Misir təmsilçiləri yüksək yerlər qazanırlar.

- Gələcək fəaliyyətinizdə hansı yeniliklər, layihələr gözlənilir?

- Dekabr ayında “Ərəb dili günü” münasibətilə silsilə tədbirlər nəzərdə tutulub.

“İslam həmrəyliyi ili” ilə əlaqədar yeni tədbirlərin və beynəlxalq konfransın təşkili gündəmdədir. Bu yaxınlarda Misirin Milli Kitabxana və Arxiv İdarəsinin rəhbəri Azərbaycana səfər edəcək və həmin səfər zamanı Misirdəki Azərbaycanla bağlı əlyazmalar barədə müzakirələr də aparılacaq. Bununla əlaqədar, AMEA-nın Əlyazmalar İnstitutu, Azərbaycan Milli Kitabxanası və Misirin Milli Kitabxana və Arxiv İdarəsi arasında müştərək müqavilənin imzalanması nəzərdə tutulub. Həmçinin, 9 noyabr - Bayraq günü münasibətilə Misir və Azərbaycanda bayraq simvolunun əhəmiyyətindən bəhs edən tədbir keçirməyi düşünürük. Hazırda bu barədə müxtəlif qurumlarla danışıqlar aparılır. Bir sözlə, əməkdaşıq imkanlarımız da, görəcəyimiz işlər də çoxdur.

Nərgiz Məmmədzadə

Bakı Dövlət Universitetinin Beynəlxalq jurnalistika kafedrasının magistri

Mədəniyyət.- 2017.- 22 sentybar.- S.10.