Azıx mağarası (Xocavənd rayonu)

Dünya əhəmiyyətli arxeoloji abidə olan Azıx mağara düşərgəsi Xocavənd rayonunun Azıx kəndində, Tuğ çökəkliyində, Quruçayın sol sahilində yerləşir.

Azıx mağarası Daş dövrü insanlarının yaşayış yeri kimi məşhurdur. Mağara 1960-cı ildə tanınmış arxeoloq Məmmədəli Hüseynovun rəhbərliyi ilə Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasının ekspedisiyası tərəfindən aşkar olunmuşdu. Aparılmış tədqiqat işləri zamanı on mədəni təbəqə üzə çıxmışdı.

Burada aşkar olunan qədim insana məxsus alt çənə sümüyünün 350-400 min il yaşı var. Azıx mağarasında çənə sümüyündən başqa qədim insanlara məxsus müxtəlif alətlər və ocaq izləri də aşkar olunmuşdu.

Ərazi Ermənistan Respublikasının silahlı qüvvələri tərəfindən işğal edildikdən sonra mağarada dəfələrlə qanunsuz arxeoloji qazıntı işləri aparılıb. Son dövrlər Ermənistan Respublikasının silahlı qüvvələri tərəfindən silah anbarı kimi də istifadə olunub.

Mədəniyyət.- 2020.- 16 oktyabr.- S.4.