Nodar Şaşıqoğlunun
doğum gününə
Nodar Şaşıqoğlu 13 mart 1927-ci ildə Batumi
şəhərində anadan olub. Milliyyətcə
acardır. 1950-ci ildə
Moskva Teatr Məktəbini bitirib. Leninqrad Akademik Dram Teatrında işləyib. "Nikbin faciə" tamaşasında
Aleksey (V.Vişnevski),
"Sevilya ulduzu"nda Sanço Ortis (Lope de
Veqa), "Mariya Tüdor"da Cilberti (V.Hüqo) oynayıb. Hazırda Azərbaycan Dövlət Rus Dram Teatrının
aktyorudur.
N.Şaşıqoğlunun
kino yaradıcılığı daha çox Azərbaycanın
adı ilə bağlıdır. "Uzaq sahillərdə" filmində Mehdi Hüseynzadə (1958, rej.T.Tağızadə), "Əsl
dost"da Fərman (1959, rej. T.Tağızadə), "Səhər"də Əzizbəyov
(1960, rej. A.Quliyev),
"Matoe Falkone" qısametrajlı kinodramında
Mateo Falkone (1961, rej. T.Tağızadə. Film Prosper Merimenin
eyniadlı əsəri
əsasında çəkilib),
"Leyli və Məcnun"da Məcnun (1961, rej. L. Səfərov), "Bizim küçə"də
yenə Mixaylo (1961, rej. Ə. Atakişiyev),
"Telefonçu qız"da Zakir (1962, rej. H.Seyidbəyli)
obrazlarını canlandırıb.
1983-cü ildə Azərbaycanın xalq artisti fəxri
adına layiq görülüb. 2007-ci ildə
"Şöhrət" ordeni
ilə təltif olunub.
Yuxarıda sadalanaların hamısı çılpaq
faktlardır. Ancaq başqa bir fakt, başqa bir həqiqət də var: Nodar
Şaşıqoğlu Azərbaycan
kinosunun Mixaylosudur. Ona qədər və ondan sonra
çəkildiyi və
səhnədə oynadığı
bütün rollara rəğmən küçədə
aktyorla rastlaşanlar,
şəklini görənlər,
bir sözlə, hamı ilk növbədə
Mixaylonu xatırlayır.
"Uzaq sahillərdə"
"Milli
kinematoqrafiyamızda qəhrəman obrazı" deyən kimi
yada ən birinci Tofiq Tağızadənin "Uzaq sahillərdə"
filmi və Nodar Şaşıqoğlunun ifasında qəhrəman
Mehdi Hüseynzadə - Mixaylo düşür. Yerində istifadə
olunmuş iri planlar, işıq və kölgə oyunu,
yüngül və canlı dialoqlar...
- "Aa... Gülsatan
qız!"
- "Axşam saat
doqquzun yarısında zabitlə görüşüm
var!"
- "Müsyö
Kraus?"
- "Şeytandır,
iblisdir, hər nədir, axır ki Mixaylonun
özüdür!" və sair və ilaxır..
Azərbaycan kinosunda
çox az sayda filmə hissə-hissə, cümlə-cümlə
məişətə daxil olmaq, yaşamaq taleyi qismət olub. Bir
qayda olaraq, komediya janrında çəkilmiş filmlər
"qanadlı cümlələr" - aforizmlər şəklində
tamaşaçının yaddaşında qalırdı. Ciddi filmlərdən isə deyəsən, təkcə "Uzaq sahillərdə" kütləviləşə,
"kult" filminə
çevrilə bilib. Nodar Şaşıqoğlunun
Mixaylosu kinomuzun yalqız qəhrəmanı
- Rembosu, Terminatorudur. Ssenarist və rejissorun peşəkarlığı, üstəgəl
istedadlı aktyor oyunu, sirayətedici, situasiyadan asılı olaraq gah kəskin,
gah da romantik
olan, amma bütün hallarda qarşısındakı insanın
gözlərinə düz
baxan baxışlar, assimmetrik üz cizgiləri "Uzaq sahillərdə" filminin
qəhrəmanı Mehdi
Hüseynzadəni- Mixaylonu
bir anda tamaşaçıların sevimlisinə,
gənc qızların
xəyali cəngavərinə
çevirmişdi.
Antiqəhrəman?...
Nodar
Şaşıqoğlu həm də "Telefonçu
qız" melodramındakı Zakirdir. Mixaylo
və Zakir... Doğrudur, Zakir sözün hərfi mənasında mütləq
mənfi qəhrəman
deyil. İşgüzardır,
yenilikçidir, böyüklərin
məsləhətinə qulaq
asır, valideynlərini
sevir. Yeganə mənfi cəhəti (filmdə) qadınları sevməsidir. Onun üçün xəyanət
və sədaqət anlayışları çox
adiləşib. Zakir öz instinktlərinin idarəsi ilə yaşayır. Amma yad ölkədə tanımadığı insanların
azadlığı uğrunda
vuruşan, hər dəqiqə ölümlə
üzləşən və
qorxmayan, sadiq Mixaylonun dayandığı
nöqtədən baxanda
antiqəhrəmana oxşayır.
Fakt odur ki, Nodar Şaşıqoğlunun
kino yaradıcılığı,
yuxarıda adları çəkilən filmlərdə
oynadığı rolları
sayından və miqyasından asılı olmayaraq bu iki
əks qütbün, iki obrazın yaratdığı mötərizənin
içindədir. O, bizim
Mixaylomuz və Zakirimizdir...
Aytək
Mədəniyyət.- 2009.-
1 aprel.- S. 10.