Heydər Əliyev və Azərbaycan kinosu

Hacı İsmayılov: «Heydər Əliyev sovetin «qılıncının dalının-qabağının kəsdiyi» bir vaxtda, milli kinomuzun yaşaması üçün əlindən gələni etdi»

«Hətta kinokameralara qədər alıb, kinematoqrafçılara verirdi ki, milli kino yaşasın»

Dahilər 100 ildən bir doğulur. Nə xoşbəxt bizlərə ki, Tanrı bu lütfünü xalq olaraq Azərbaycandan da əsirgəmədi. İsmi tarixə əbədi həkk olunan bir dahini bizlər üçün xəlq etdi. Və yenə də nə xoşbəxt bizlərə ki, böyük öndər Heydər Əliyev kimi bir dühanın müasiri olmaq şərəfi nəsibimiz oldu. Heydər Əliyev həm xalqın, həm də musiqi, teatr, kino, ümumilikdə mədəniyyətimizin hamisi idi. 87 yaşını sevə-sevə qeyd etdiyimiz belə bir ərəfədə böyük öndərin mədəniyyətimizdəki xidmətlərini xatırlayacağıq… Bu dəfə Heydər Əliyev və Azərbaycan kinosundan danışacağıq. Özü də bu sahənin biliciləri ilə birgə…

Kinonun himayədarı

Xalq artisti Ramiz Əzizbəyli Heydər Əliyevi Azərbaycan kinosu və aktyorlarının himayədarı kimi qiymətləndirdi. Qeyd etdi ki, məhz böyük öndərin sayəsində sovetlər dönəmində bir-birindən gözəl filmlərimiz ərsəyə gəlib: «Yadımdadır ki, bir çox filmlərimiz Moskvada «yuxarılar» tərəfindən qəbul olunmurdu, məhz böyük öndər işə qarışandan sonra o filmlər çəkildi. Məhz Heydər Əliyevin tapşırığı ilə onda «Mozalan» satirik filmlər çəkilməyə başladı. Həcmcə az, amma böyük məsuliyyət tələb edən həmin filmlərə Heydər Əliyev özü də baxırdı. Bir məqamı da qeyd edim ki, böyük öndər kinonun beş barmağı kimi bilirdi».

Ramiz Əzizbəyli həmçinin, böyük öndərin kino adamlarına qayğısından da danışdı. Qeyd etdi ki, Heydər Əliyev kino adamlarının adi məişət qayğılarını belə diqqətdə saxlayıb.

Kinomuz Heydər Əliyevə borcludur

Xalq artisti Hacı İsmayılov Azərbaycan kinosunun mövcudluğuna görə Heydər Əliyevə borclu olduğumuzu deyir: «Bu gün milli kinomuz varsa, yaşayırsa, bu böyük öndər Heydər Əliyevin əvəzolunmaz xidmətinin nəticəsidir. Heydər Əliyev sovetin «qılıncının dalının-qabağının kəsdiyi» bir vaxtda, milli kinomuzun yaşaması üçün əlindən gələni etdi. Filmlərimiz Moskvada qəbul olunmurdu, böyük şəxsiyyət işə qarışdı. Və nəticədə, gözəl filmlərimiz ərsəyə gəldi, ittifaq səviyyəsində tanındı». Aktyor böyük şəxsiyyətin kino ilə birgə kino adamlarına da diqqətindən ağızdolusu danışdı. Qeyd etdi ki, Heydər Əliyev kino sahəsində çalışan insanların daim qayğısına qalıb, onların məişət şəraitinin yaxşılaşması üçün fəxri təqaüdlər ayırıb, hər birini fəxri adlarla təltif edib. Hansı ki, dünyanın heç bir ölkəsində kino adamlarına qarşı dövlət rəhbərinin belə qayğısı olmayıb: «Heydər Əliyev ayrı-ayrılıqda hər bir aktyor, rejissor, operator və ümumilikdə bütün yaradıcı kino adamlarına diqqət göstərib. Yadımdadır ki, 1980-ci ildə filarmoniyada ulu öndərlə görüş keçirilirdi. «Ad günü» filminin yaradıcı heyəti Rüstəm İbrahimbəyov, Rasim Ocaqov, mənə və digər aktyorlara yaxınlaşıb, bizi təbrik etdi. Filmlə bağlı ən xoş sözlər söylədi, təəssüratlarını paylaşdı, bu, bizim üçün ən böyük mükafat idi. Həmin günün təsirindən bütün bu illər boyu çıxa bilməmişəm. Üstündən 20 il keçəndən sonra eyni xoş sözləri o, mənə «Həm ziyarət, həm ticarət» filminə baxandan sonra dedi. Aktyor üçün bundan yüksək nə qiymət ola bilərdi?»

Xalq artistini sevindirən bir də odur ki, milli kinomuz bu gün də qayğı ilə əhatə olunub və bu qayğıya görə Heydər Əliyevə borclu olmalıyıq: «O böyük öndər özündən sonra İlham Əliyev kimi layiqli siyasətçi yetişdirdi və bu gün fəxarətlə dövlətin başında dayanıb. Bu qədər qayğıların çoxluğuna baxmayaraq hörmətli prezident kino adamlarını, kinonu unutmur. Görün, kinoyla bağlı nə qədər işlər görüb, kino adamlarını nə qədər fəxri adlar, təqaüdlərlə təmin edib. Hamımız buna görə ona minnətdar olmalıyıq».

İndi də onun çörəyini yeyirik

Tanınmış rejissor Fikrət Əliyev Heydər Əliyevi, nəinki Azərbaycan kinosu, ümumilikdə Azərbaycan mədəniyyətinin himayədarı sayır: «Hətta kinokameralara qədər alıb, kinematoqrafçılara verirdi ki, milli kino yaşasın, təşəkkül tapsın. O, vətənini sevən, xalqına dəyər verən insan idi. Hələ kino adamlarına etdiyi köməkdən danışmıram. Biz indi də onun çörəyini yeyirik».

Və…

«Azərbaycan kinosu Azərbaycan tarixinin salnaməsidir»- Heydər Əliyev milli kinomuzu belə yüksək qiymətləndirirdi. Onu da xatırladım ki, Azərbaycan milli kinosunun şah əsərlərindən «Bir cənub şəhərində» (rejissor Eldar Quliyev), «İstintaq» (Rasim Ocaqov), «Qaçaq Nəbi» (rejissor Əbdül Mahmudbəyli) və digər filmlərimizin ekrana vəsiqə qazanması birbaşa böyük öndər Heydər Əliyevin xidmətiylə bağlıdır. Mərhum rejissorumuz Rasim Ocaqov qəzetimizə müsahibə verərkən qeyd etmişdi ki, «İstintaq» ekran həyatına görə Heydər Əliyevə borcludur. Rejissorun dediyinə görə, sovet milisi mövzusunda lentə alınan həmin film yuxarıda - Moskvada əyləşənlərin xoşuna gəlməmişdi və işə Heydər Əliyev qarışandan sonra məsələ həll olunmuşdu. Eləcə də digər filmlərimizin taleyini məhz sənətin, sözün böyük mənasında bilicisi olan böyük öndər Heydər Əliyev həll etmişdi. Elə buna görə də milli kinomuz o fenomen şəxsiyyətə borcludur.

Cəvahir SƏLİMQIZI

Mərkəz.- 2010.- 8 may.- S. 11.