Mənim yazıçım...

Tələbə Qəbulu üzrə Dövlət Komissiyasının (indiki DİM-in) II qrup üzrə qəbul imtahanından müvəffəqiyyətlə keçib, yüksək bal toplayaraq ali məktəbə qəbul olmuş və bunun sevinci ilə isti yay günlərini (imtahan yay vaxtı olmuşdu) xoş keçirmək üçün üzümü bədii ədəbiyyata tutmuşdum.

Bilirdim ki, mütaliə istənilən bir vaxt insanın köməyinə çatır, ömrünü mütaliəyə həsr edən insanlar heç bir zaman vaxtlarını hədər keçirmir və uca Allah yazıb-yaradan insanlara həmişə uzun ömür, can sağlığı qismət edir və ən əsası isə bir millətin inkişafı onun təhsilindən keçdiyi üçün hər bir vətəndaş mütaliə edərək biliklərlə silahlanmalıdır düşüncəsilə kitablarla vaxt keçirməyi qərara aldım. Uzun müddətdir ki, yorulmadan, tükənmədən, usanmadan orta məktəb dərsliklərini ciddi oxuyaraq ali məktəbə qəbul olmaq arzusu ilə çalışdığım günlərin xoş nəticəsini gördükdən sonra elmə, kitaba olan həvəsim artmış və təhsilə bağlılığım yüksəlib. Əmimoğlu Emil Sadıqov çox mütaliə edən bilikli bir insandır deyə ondan xahiş etdim ki, mənə mütaliə etmək üçün münasib bir əsər versin: burada qeyd edim ki, əmimoğlu həqiqətən millətinə sidqi ürəkdən bağlı, xalqının tarixini, mədəniyyətini və xüsusilə türk xalqlarının taleyini dərindən bilən kamil insandır. Emil Sadıqov mənə Əmir Teymurla bağlı bir tarixi roman verdi və onun müəllifi haqqında xeyli söhbət elədi. Müəllif Yunus Oğuz idi və mən bu imzanı ilk dəfə eşidirdim. Uzun müddətdir ki, orta məktəb dərslikləri ilə sıx məşğul olduğum üçün bədii ədəbiyyata sözün həqiqi mənasında vaxt ayırmaq imkanım məhdud olurdu.

Orta məktəbdə tarix və ədəbiyyat elmlərinə böyük marağım vardı - şagird yoldaşlarıma nisbətən bu elmləri daha tez, dərindən mənimsəyirdim və açığı, bu həvəsin haradan qaynaqlandığını bilmirdim, ancaq zaman keçdikcə bunu dərk elədim. Əmir Teymuru isə şübhəsiz ki, yaxşı tanıyırdım və orta məktəb tarix kitablarında bu tarixi şəxsiyyət haqqında kifayət qədər məlumat vardı. Birdə ki, Əmir Teymur türk dünyasının, Turan coğrafiyasının ünlü-sədalı sərkərdəsi kimi həmişə ona sonsuz, tükənməz məhəbbətim olmuş və onun tarixdəki rolu haqqında həmişə düşünürdüm. Bu səbəblə də əsərin tez bir zamanda mütaliəsinə başladım. Əsər Əmir Teymurun tarixdəki şanlı zəfərlərinə həsr edilən, daha doğrusu türkün möhtəşəm sərkədəsinin ömür yolundan bəhs edirdi. Kitabın təsirinə elə düşmüşdüm ki, bəlkə oxucu mənə inanmaz, amma yuxumda da belə bu sərkərdə haqqında tez-tez röyalar görür, beynimdə onun zəfərləri haqqında düşünürdüm. Şübhəsiz ki, əsərə bu qədər aludə olmağımın başlıca səbəblərindən biri də yazıçı Yunus Oğuzun qələminin gücü idi ki, mən bu əsərdən aldığım mənəvi ləzzəti heç bir əsərdən hələ tam olaraq ala bilməmişəm və bir şeyə təəssüf elədim ki, Əmir Teymur haqqında olan həmin kitab II hissədən ibarət idi və məndə isə birinci hissəsi vardı. İkinci hissəni nə qədər çalışdımsa kənddə olduğum müddətdə əldə edə bilmədim. Məni üzən bir məsələdə vardı - belə ki, kitabı oxuduqdan sonra əmimoğluna qaytardım və həmin kitabı ondan hədiyyə üçün istəməyə utandım. Əsər yaxın ildə çap olunmuşdu deyə kəndimizdə nə qədər tanıdığım insanlardan soruşdumsa həmin əsəri tapa bilmədim. Sonralar öyrəndim ki, bu şanlı əsəri millət vəkilimiz Qənirə xanım Paşayevə Tovuz məktəblilərinə hədiyyə etmişdir.

Ali təhsil almaq üçün doğma Bakımıza gəldim və şəhərin səs-küyü, insanların çoxluğu məni bir müddət xeyli düşündürdü; yeri gəldikcə də cəmiyyətin bu qədər çoxluğundan sıxılaraq günlərimi tək otaqda mütaliə və dərslərimə çalışmaqla keçirirdim - yəqin ki, bu yazıçıya, mütaliə edən insanlara xas olan bir ümumi tələbdən irəli gəlirdi. Amma Əmir Teymur haqqında olan oxuduğum kitabın ikinci hissəsini tam şəkildə mütaliə etmək həvəsi mənə rahatlıq vermirdi. Bir gün telefonuma zəng gəldi və Tovuz gəncləri arasında yüksək bal toplayan tələbələrlə Atatürk Mərkəzində millət vəkili Qənirə Paşayevanın görüşü keçiriləcəyini vurğulayaraq mənim də dəvət aldığımı bildirdilər - şübhəsiz ki, sevinməyə bilməzdim və dəvəti qəbul edərək təyin olunmuş vaxtda Atatürk Mərkəzində oldum. Millət vəkili Qənirə Paşayeva ilə görüşümüz uğurlu alındı; orada tanınmış insanlarla, gənc dostlarımızla maraqlı görüşümüz, söhbətimiz baş tutdu və bu fürsətdən istifadə edərək ziyalılardan Əmir Teymur haqqındakı romandan və onun müəllifindən danışdım ki, məni bu müəlliflə əlaqələndirsinlər. Və burada lazımi informasıyanı aldığıma görə şad oldum.

Fəal bir tələbə olaraq Azərbaycan Tələbə Gənclər Təşkilatları İttifaqında (ATGTİ) fəaliyyət göstərirdim və burada adətən elm sahibləri, tanınmış qələm insanları ilə gənclərin görüşlərinin təşkilinə, konfrans və seminarların baş tutmasına çalışırdım. Bir gün belə görüşlərin birinin Yunus Oğuzla baş tutmasını arzuladım və müəlliflə əlaqə saxlayaraq görüşdük. Yaxşı xatırlayıram bu görüş məndə çox müsbət ab-hava yaratmışdı və deyə bilərəm ki, həmin görüşdən sonra mütaliə həvəsim daha da artmağa başladı. "Olaylar" qəzetinin redaksiyasında Yunus müəllimlə görüşümüz baş tutdu və çox maraqlı söhbətimiz oldu. Həqiqətən qarşımda mənim yazıçım əyləşmişdi - bu yazıçının qələmi məni bərk sirkələmişdi. Əmir Teymur romanı haqqında maraqlı söhbətimizdən sonra müəllifdən həmin əsərin II hissəsinin bir nüsxəsini mənə hədiyyə etməyini xahiş elədim. Yazıçı Yunus Oğuz özünəməxsus səslə telefonun dəstəyini qaldıraraq bir neçə kitab adı sadaladı və bir müddətdən sonra həmin kitablar mənə hədiyyə olundu. "Təhmasib Şah", "Türkün gizli tarixi", "Əmir Teymur II hissə", "Şah arvadı və Cadugər" və "Qədim türklər və passionarlıq nəzəriyyəsi L.N.Qumilyovun tədqiqatlarında" əsərlərini Yunus müəllim mənə hədiyyə elədi və şübhəsiz ki, əsərlərin hər birini ayrıca oxudum. Həmin əsərlər içərisində məni daha çox düşündürənləri "Türkün gizli tarixi" və "Şah arvadı və Cadugər" kitabları oldu: belə ki, mən bu əsərlərdə bir çoxlarının yazmadığı real tarixlə tanış oldum.

Tələbələrlə Yunus Oğuzun görüşünü təşkil etdik və tədbir iki saat çəkdi. Hələ indiyə kimi belə bir maraqlı görüşü xatırlamıram. Tələbələrin yazıçını dinləmələri, sual vermələri, mən tədbir yekunlaşır dedikcə auditoriya yenidən yazıçıya suallar yağdırmasını unuda bilmirəm və beləcə görüşümüz 3 saatdan çox davam elədi. Sonda Yunus Oğuz tələbələrin hər birinə "Şah arvadı və Cadugər" romanını hədiyyə etdi. Sonralar həmin tələbələrlə görüşdükcə biz bu əsər haqqında danışır, fikir mübadiləsi aparırdıq.

Tarixi romanları çox sevirəm. Əksər tarixi romanları maraqla mütaliə edir və bu əsərlərə üstünlük verirəm. İlk oxuduğum tarixi roman "Əmir Teymur" əsəri bu sahəyə məni dəvət edən şanlı mütaliə əsərimdir.

Mahmud Əyyublu

Olaylar.- 2019.- 2-3 may.- S.10.