Ukrayna Azərbaycan sərmayəsini cəlb etmək istəyir

Bakıda Azərbaycan və Ukrayna arasında energetika sahəsində əməkdaşlıq üzrə İşçi Qrupunun birgə iclası işə başlayıb. İki gün davam edəcək iclasın gündəliyinə bir sıra əhəmiyyətli məsələlərin müzakirəsi daxil edilib.

Kiyev Azərbaycan neftini Avropaya ötürmək üçün hazırdır

İlk növbədə toplantıda Xəzər regionundan yüngül neftin Ukraynaya və Ukrayna ərazisindən tranzitlə üçüncü ölkələrə nəqli məsələsi müzakirə olundu. Bundan başqa iclasın gündəliyinə “Sarmatiya” layihəsi çərçivəsində Avrasiya Enerji Dəhlizi layihəsi üzrə əməkdaşlığın cari vəziyyəti və perspektivləri, AGRI (Azerbaijan-Georgia-Romania Interconnector) layihəsi və maye qazın Ukraynaya nəqli sahəsində əməkdaşlıq və ümumilikdə birgə layihələrin, o cümlədən Ukraynada maye qaz terminalının tikintisi layihəsinin perspektivləri kimi məsələlərin müzakirəsi daxil edilib. Azərbaycanla Ukrayna xalqlarının uzun illərdir ki, dostluq şəraitində yaşadığını deyən sənaye və energetika nazirinin müavini Natiq Abbasov bildirdi ki, iki ölkə arasında əməkdaşlıq daim mövcud olub. O qeyd etdi ki, Azərbaycan neft-qaz sektorunda inkişaf edən ölkə olduğuna görə hasil olunan karbohidrogen ehtiyatlarını yeni bazarlara ixrac etmək istəyir. Bu baxımdan Ukrayna ilə əməkdaşlıq maraqlıdır. Ukrayna ilə Azərbaycan arasında əməkdaşlığın yüksək səviyyədə davam etdiyini deyən Ukraynanın Energetika Nazirliyinin Neft, qaz, torf, neft istehsaletmə və alternativ enerjinin əldə edilməsi məsələləri üzrə departamentinin rəhbəri Kiryuşin İqor Vladimiroviç adıçəkilən tədbirin də bunun nümunəsi olduğunu bildirdi. Ukraynanın 2015-ci ildə Azərbaycandan 5 mlrd. kubmetr mayeləşdirilmiş qaz almaq istədiyini deyən K.İ.Vladimiroviç qeyd etdi ki, mayeləşdirilən qazın 2015-ci ildə tikintisinin bitməsi nəzərdə tutulan qaz borusu vasitəsilə nəql edilməsi planlaşdırılıb: “Biz Azərbaycan tərəfinin 2015-ci ildə bitməsi nəzərdə tutulan qaz borusunun tikintisində investor kimi iştirak etməsini təklif edirik. Eyni zamanda Ukrayna Azərbaycanın mayeləşdirilən qazının idxalını nəzərdə tutan layihələrdə iştirak etmək niyyətini bildirib. Hazırda bu danışıqlar nazirlik səviyyəsində gedir. Buna baxmayaraq biz təklifimizi bildirdik. Rəsmi Bakı hələ bu təklifə cavab verməyib. Ukrayna tərəfi Azərbaycanla Gürcüstanın Kulevi neft terminalında maye qaz terminalının tikintisi çərçivəsində də əməkdaşlığa hazır olduğunu deyib. Belə ki, terminal Azərbaycan qazının Rumıniyaya tədarükünü nəzərdə tutan AGRI layihəsi çərçivəsində tikiləcək”. Neft sahəsində əməkdaşlığa gəlincə, Ukraynanın Energetika Nazirliyinin department rəhbəri bu sahədə danışıqların davam etdiyini qeyd etdi: "Rəsmi Kiyev Azərbaycan neftini Avropaya ötürmək üçün hazırdır".

Bu gün əsas məsələlərdən biri Odessa-Brodı-Plodi-Qdansk layihəsinin həyata keçirilməsidir

Bir sıra məsələlərə aydınlıq gətirən Natiq Abbasov bildirdi ki, ümumiyyətlə, Xəzər dənizi regionunda hasil olunan neftin Avropa bazarlarına çatdırılması barəsində bu ilin əvvəlində Davosda memorandum və saziş imzalanıb. Saziş Xəzər regionunda hasil olunan neftin Ukrayna ərazilərinə çatdırılması və bu ölkənin ərazisindən istifadə edərək tranzit yolu ilə Avropa ölkələrinə çatdırılması ilə bağlı olub. Memorandumda öz əksini tapan məsələnin isə AGRI layihəsi ilə bağlı olduğunu deyən N.Abbasov qeyd etdi ki, bu da Azərbaycanda hasil edilən qazın mayeləşdirilmiş formada Ukrayna ərazilərinə çatdırılmasıdır. Hər iki sənədlə bağlı işçi qrupu yaradılmışdı ki, hazırda da iki ölkənin işçi qruplarının görülən işlər haqqında müzakirələri aparılır.Ümumiyyətlə, Azərbaycanda 2010-cu ildə 51 milyon ton neftin hasil olunduğunu deyən N.Abbasovun fikrincə, bu hasilatı qaldırmaq olar və ölkəmiz tranzit ölkədir: “Asiyanı Avropa ilə birləşdirən dövlət olan Azərbaycan əgər ehtiyac olarsa, hasilat, tranzit tələbatı artarsa, yeni kəmərin çəkilməsinə baxa bilər. Bu gün ölkədə hasil olunan nefti qaldırmaq da olar. Ancaq bunu stabil saxlayıb və iqtisadiyyatı bu tempdə saxlamaq üçün bu kifayət edir”. AGRİ layihəsinə gəldikdə isə nazir müavini bildirdi ki, texniki-iqtisadi əsaslandırma hazırlanır. Müştərək müəssisənin hazırlanması istiqamətində işlər aparılır və bu layihə üzrə ilk addım atılıb: “Şirkətin yaradılması ilə bağlı qeyd edim ki, bu gün əsas məsələlərdən biri Odessa-Brodi-Plodi-Qdansk layihəsinin həyata keçirilməsidir. Odessa-Brodi mövcud bir neft kəməridir və bunun davamı olaraq Plodi-Qdansk kəmərinin tikintisidir. Bu istiqamətdə işlərin aparılması üçün birgə müəssisə olan “Sarmatiya” beynəlxalq boru kəməri müəssisəsi yaradılıb. Bu müəssisədə Litva, Polşa, Ukrayna, Azərbaycan və Gürcüstan dövlətlərinin şirkətləri birgə fəaliyyət göstərir. Burada 2007-ci ildə ARDNŞ-in səlahiyyətli nümayəndəsi üzv seçilib, 2010-cu ilə Direktorlar Şurasına sədr seçilib. Hazırda “Sarmatiya” müəssisəsi tərəfindən bu istiqamətdə texniki əsaslandırma hazırlanıb və gələcəkdə bu işlərin həyata keçirilməsi üçün çox böyük işlər aparılır”. Ukraynanın verdiyi təklifə gəldikdə isə N.Abbasov bildirdi ki, həmin ölkə ildə 2 milyarddan 3 milyarda qədər maye qazı qəbul etməyə hazırdır. Gələcəkdə hansı miqdarda onlara qaz ixrac ediləcəyinə baxılacaq.

Nigar Abdullayeva

Palitra.- 2011.- 20 aprel.- S. 4.