Böyük Britaniyada magistr təhsili alan Aysəba Umutlu: “Diaspor tərəfindən xaricilərin daha çox marağına səbəb ola biləcək tədbirlərin keçirilməsini intensivləşdirmək lazımdır”

Xaricdə təhsil alan azərbaycanlı gənclər son vaxtlar Azərbaycan mədəniyyətini və həqiqətlərini yaymaqda daha çox aktivlik göstərirlər. Onlar bu sahədə daha çox mütəşəkkilləşiblər və müxtəlif diaspor qurumlarında təmsil olunurlar. Bu baxımdan onların Azərbaycan mədəniyyətini yaymaqla bağlı fikir və təkliflərini öyrənmək çox maraqlıdır. Mövzu ilə bağlı olaraq müsahibimiz London City Universitetinin Beynəlxalq siyasət və insan hüquqları fakültəsində magistr təhsili alan, Bakı Beynəlxalq Tələbə Klubunun rəhbəri Aysəba Umutludur. Aysəba Umutlu bizimlə söhbətə Böyük Britaniyadakı diasporumuzun fəaliyyəti barədə fikirlərini bildirməklə başladı:

- Buradakı diasporumuz özünü ümumilikdə, çox fəal şəkildə göstərməkdədir. Onlar intensiv olaraq Azərbaycan mədəniyyətinin tanıdılması ilə bağlı müxtəlif tədbirlər keçirirlər. Səfirliyimiz də Azərbaycan mədəniyyəti ilə bağlı tədbirlər keçirilməsində çox fəallıq nümayiş etdirir. Belə ki, səfirlik gənclərlə mütəmadi işləməyə çalışır. Onu da deyim ki, Böyük Britaniyanın çox universitetlərində Azərbaycan cəmiyyətləri açılıb, orada tələbələrimiz təmsil olunur və bu, çox yaxşı bir haldır. Səfir Fəxrəddin Qurbanovun tələbələrin təşkil etdiyi bir çox tədbirlərdə mütəmadi olaraq iştirak etməsi biz tələbələri sevindirir.

- Burada ən çox tədbir keçirən diaspor qurumu Avropada ən yaxşı diaspor təşkialtlarından biri olan, Tale Heydərovun rəhbərlik etdiyi Avropa Azərbaycan Cəmiyyətidir. Bu təşkilat Azərbaycanla bağlı tədbirlərini adətən səfirliklə birlikdə keçirir. Ümumilikdə, bir tələbə kimi bu təşkilatın tədbirlərindən çox razıyam. Amma digər cəhətlərə görə sadalamalı olduğum məqamlar da var. Məsələn, tədbirlərimizin, bayramlarımızın hamısına aid olan tədbirlər keçirilir, eyni zamanda hüzn günlərimizlə bağlı tədbirlər də mütəmadi olaraq keçirilir. Bir çox hallarda bizim tələbələr bir qədər bu cür tədbirlərdə passivlik edir. Bildiyim qədər, Britaniyada təhsil alan azərbaycanlılarımızın sayı digər Avropa ölkələrindəki tələbələrimizin sayından yüksəkdir. Buradakı tələbələrə fəal demək olar, amma bir qədər tənbəl olan tələbələrin də sayı çoxdur. Əslində başü düşmək olar ki, dərslərin çoxluğuna görə ictimai baxımdan fəal olmaq bir qədər çətindir. Amma yenə də bəziləri lazımsız yerə tənbəllik göstərirlər. Bəziləri deyir ki, beynəxalq tədbirlər formal xarakter daşıyır, amma diaspor işində bu cür tədbirlərin keçirilməsində Azərbaycan həqiqətlərini tanıtmaqla bağlı məqsəd ortaya qoyulursa, buna nail olmaq olar. Bu baxımdan hər bir tədbirə ciddi yanaşmaq və hazırlaşmaq lazımdır. Azərbaycan Avropa Cəmiyyətinin keçirdiyi tədbirlər də bu baxımdan ölkənin tanıdılması ilə bağlı həyata keçirilən tədbirlərdir. Burada konsertlər təşkil edilir, Azərbaycan musiqiləri təqdim edilir. Bununla bərabər, qeyd edərdim ki, ümumiyyətlə, bütün ölkələrdə xaricilərin daha çox marağına səbəb ola biləcək tədbirlərin keçirilməsini intensivləşdirmək lazımdır. Məsələn, britaniyalıların hansısa əlamətdar günlərinin və ya britaniyalılarla bərabər hər hansı tədbirlərin təşkilində əməkdaşlıq edilsə və oraya onların iş adamları, ictimaiyyət nümayəndələri dəvət edilsə, zənnimcə, bu cür tədbirlər də çox effektiv alına bilər. Belə olanda Azərbaycan və azərbaycanlılarla daha yaxından maraqlanmağa başlayırlar.

- Bu məsələdə tələbələrlə diaspor nümayəndələri arasında normal əlaqələr, işbirliyi və mütəşəkkil münasibətlər varmı?

- Tələbələrin diasporla birgə tam olaraq qaydasında işlədiyini dəqiq deyə bilmərəm. Bizim City Universitetinin tərkibində olan Azərbaycan Cəmiyyətinin adından deyə bilərəm ki, maksimum may ayına qədər hər hansı bir tədbiri keçirə bilirsən. Çünki biz burada bir illik magistr təhsili alırıq. İldə iki-üç ayımız başqa işlərə, məzuniyyət və imtahanlara sərf olunur. Bu baxımdan magistraturada oxuyan tələbələri başa düşmək olar. Bununla belə, diaspor cəmiyyətinin üzvləri olaraq biz həmişə düşünürük ki, Azərbaycan mədəniyyətini tanıtmaqla bağlı hər hansı bir tədbiri çox yüksək bir səviyyədə həyata keçirməliyik. Məsələn, bu yaxınlarda Novruz bayramını keçirmək istədiyimizi deyəndə səfirlik bizə bu işdə böyük dəstək oldu və bizi lazımi materiallarla təmin etdi. Yəni Azərbaycanla bağlı məlumatların yayılması üçün lazım gələn vəsaitlər aldıq və tədbiri yaxşı keçirdik. Ümumiyyətlə, məncə diasporla əlaqələrimiz pis səviyyədə deyil. Sadəcə buraya oxumağa gələn tələbələrin bir çoxu səfirliyimizdə qeydiyyatdan keçmirlər. Ona görə də bəzən səfirliyin və ya bizim onların fəaliyyətindən xəbərimiz olmur. Bu baxımdan onlarla bağlı da koordinasiya işlərini həyata keçirmək lazımdır. Səfirliyin məlumatına görə, burada qeydiyyatdan keçmiş 1000-dən çox tələbə var və onların koordinasiyasını səfirlik həyata keçirir. Amma qeyd edim ki, bəlkə də burada 2000-ə qədər tələbə var. Onlarla bağlı işləmək isə buradakı qurumlarımızın üzərinə düşən bir işdir. Bu cür tələbələri Azərbaycan mədəniyyətini yaymaqla bağlı həvəsləndirmək lazımdır. Onlar istər diaspor qurumlarımız, istərsə də tələbələrin formalaşdırdığı universitetlərdəki cəmiyyətlər tərəfindən müəyyən işlərə, mədəniyyətimizin təbliği ilə bağlı fəaliyyətlərə cəlb olunmalıdır. Onlara azərbaycanlı olmanın məsuliyyətini aşılamaq, ümumi işin xeyrinə təşkilatlandırmaq lazımdır. Burda tələbələri üç koteqoriyaya ayırmaq olar- birinci qrup tələbələr həm maraqlıdırlar, həm də fəaldırlar, ikinci qrup tələbələr tədbirlərin keçirilməsinə maraqlı olsalar belə, məsələ sırf işə gələndə çox passiv olurlar və nəhayət, üçüncü qrup tələbələrin isə nə maraqları var, nə də fəaliyyətləri.Üçüncü qrupa aid olan tələbələri tapmaq, hətta əlaqə qurmaq belə çox çətindir. Çalışmalıyıq ki, birinci qrupa daxil olan tələbələrin sayını artıraq.

- Konkret olaraq milli mətbəximiz, musiqimizlə bağlı hansı tədbirlər həyata keçirilir?

- Konrket olaraq mətbəximiz və musiqimizlə bağlı tədbirlər burada həyata keçirilir. İstər Londonda, istərsə də digər şəhərlərdə səfirlik və Avropa Azərbaycan Cəmiyyəti bu cür tədbirləri həyata keçirir. Bu cür tədbirlərdə milli yeməklərimiz və şirniyyatlarımız bütün növləri ilə təqdim edilir ki, bu da mətbəximiz barədə dolğun təəssüratlar yaratmaq üçün zənnimcə, kifayətdir. Mən əlimdən gəldiyi qədər çalışıram ki, bu cür tədbirlərə xarici rəfiqələrimlə gedim. Məsələn, bir dəfə getdiyim belə tədbirə alman və türk rəfiqəmi aparmışdım. Onlar çox möhtəşəm bir Azərbaycan tədbirinin şahidi oldular. Milli mətbəximizdən əlavə orada milli musiqi və rəqsimiz çox yüksək bir səviyyədə təqdim olundu. Bütün bunlar rəfiqələrimin çox xoşuna gəldi. Ancaq mən istərdim ki, bu cür tədbirlərə azərbaycanlılar daha çox gəlsinlər və gələrkən özlərindən də çox əcnəbiləri oraya gətirsinlər. Çünki əcnəbi tələbə və vətəndaş kontingenti bizim Azərbaycan mədəniyyətini, həqiqətlərini tanıtma ilə bağlı keçirdiyimiz tədbirlərdə nə qədər çox olarsa, bir o qədər də biz mədəniyyətimizin xaricdə təbliği ilə bağlı məqsədlərimizə çatmış olarıq. Hər kəs öz xarici dostunu və ya tələbə yoldaşını gətirsə, bu tədbirlər daha effektli olar. Bu cür əcnəbiləri tədbir üçün seçərkən də diqqətli olmaq lazımdır. Onların maraqlı olub-olmamasını nəzərə almaq laqzımdır ki, maraqlı olanlar daha çox bu cür tədbirlərə dəvət alsınlar. Məsələn, mən bu cür tədbirlərə yollanarkən birinci olaraq türk tanışlarıma deyirəm ki, onlar da bu cür tədbirləri başqalarına yaymaqda, özləri ilə əcnəbi gətirməkdə çox maraqlıdırlar. Belə olduqda isə əcnəbilərin daha çox sayla bizim tədbirlərimizə qatılma imkanları olur. Bildirmək istəyirəm ki, bizim tələbələrimiz bu məqama da çox böyük önəm verməlidirlər.

İlkin AĞAYEV

Palitra.-2012.-16 may.-S.11.