Regionlarımızda kənd turizmi inkişafdadır

Qaxda kənd yaşıl, müalicə və istirahət turizmi daha geniş yayılıb

Son dövrdə Azərbaycanda müxtəlif turizm istiqamətləri üzrə infrastrukturun yaradılması Bakı ilə yanaşı regionlarımızda da turizmin inkişafına təkan verib və bu sahədə bir sıra müsbət dəyişikliklər əldə edilib. Eyni zamanda bu gün ölkəmizdə dünya turizm sənayesində mühüm yer tutan kənd turizmi də inkişafdadır. Kənd turizmin inkişafı ölkəmizə çoxsaylı əcnəbi turistlərin axınına təsir edir.

Hazırda regionlarda kənd turizminin inkişaf səviyyəsi ilə tanış olmaq üçün bir neçə regionumuzun turizm şöbələri ilə əlaqə saxladıq. İlk həmsöhbətimiz Qax rayon Mədəniyyət və Turizm Şöbəsinin inspektoru Dilarə Əzizova bildirdi ki, Qax rayonu turizmin inkişafı üçün geniş imkanlara malik bölgələrimizdəndir:” Rayonun mülayim və saf dağ iqlimi, zəngin mineral şəfa bulaqları, əsrarəngiz təbiəti, şəlalələri, düzənlik və dağ meşələri, çayları burada turizmin inkişafı, ilboyu fəaliyyət göstərən istirahət və turizm mərkəzlərinin yaradılması üçün çox əlverişlidir. Qədim tarixə və mədəniyyətə malik bu diyarın hər bir guşəsi turistlər üçün əsl istirahət məkanıdır”.

Məlumat üçün bildirək ki, Qaxda qədim yaşayış məskənlərindən olan bu ərazi tarixi abidələri ilə də diqqəti cəlb edir. Rayonda 2-si dünya, 18-i ölkə və 48-i isə yerli əhəmiyyətli olmaqla, 68 tarixi abidə mövcuddur. Ləkit kəndindəki V əsrə aid məbəd, VI-VII əsrlərə aid məbəd kompleksi, Qum kəndində V-VI əsrlərə aid məbəd, İlisu kəndində “Sumuq qala”, “Beşbulaq”, “Ulu körpü” abidələri, habelə məscid və qalalar, Ağçay kəndində “Oğlan qala, qız qala”, Oncallı kəndində Oğuz qəbiristanlığı, Qax şəhərinin İçəri Bazar küçəsində Qala qapısı və divarları, habelə rayon ərazisində yerləşən onlarla digər abidələr tarixilik baxımından ziyarətçilər üçün böyük maraq kəsb edir.

D.Əzizova bildirdi ki, mədəniyyət və turizm şöbəsi tərəfindən turistlərin abidələrə səyahətini təşkil etmək üçün 6 marşrut müəyyənləşdirilib:”Hazırda rayonda bir mehmanxana, “Şəfa” istirahət və müalicə pansionatı, “İlisu” pansionatı, “Yaşıl park”, “Ulu dağ”, “Ulu”, “İmproteks” turizm və istirahət mərkəzləri, “Qafqaz” və “Eden park” mehmanxanaları turistlərə xidmət göstərir. Turizm obyektlərində yerlərin sayı artaraq 500-ə çatır. Turizm mərkəzlərində qiymətlər 30-55 manat arasında dəyişir”.

O, xatırlatdı ki, 2009-cu ildə rayonun turizm obyektlərində 4 min nəfərdən artıq turist istirahət edib:” 2010-cu ilin ilk 6 ayında isə rayonda istirahət edən turistlərin sayı 2200-dən çox olub. Rayonda kənd yaşıl, müalicə, istirahət turizmi daha geniş yayılıb. Bunlardan daha çox inkişaf etmiş kənd yaşıl turizmi əsasən yerli turistlərin istifadə etdiyi turizm növüdür. Rayonda həmçinin mövsümi ovçuluq, atçılıq, dağ, qış və digər turizm növlərinin inkişaf etdirilməsi üçün də münbit şərait var”.

Qax rayon Mədəniyyət və Turizm Şöbəsinin inspektorunun sözlərinə görə, indiki məqamda insanları nə ulduzlu hotellər, nə də bir-birinə bənzəyən mehmanxanalar, turizm obyektləri maraqlandırır. Turistləri ən çox maraqlandıran təbiətə daha yaxın olmaqdır. Bu səbəbdən də onlar sadə kənd evlərində qalmağa daha çox üstünlük verir, sakit təbiət guşələrini özlərinə məkan seçirlər. Belə evlərdə qalan turistlər yerli əhali ilə sıx ünsiyyət yaradaraq bölgənin adət-ənənələri, yaşayış tərzi ilə yaxından tanış olurlar.

Qax rayonunda turizmin bu növü - kənd yaşıl turizmi artıq öz təsdiqini tapıb. Sadə kənd evlərində istirahət etmək istəyənlərin sayı ildən-ilə artır. İlisu, Ağçay, Qaşqaçay, Çinarlı, Qum kəndlərində hazırda bu turizm növündən onlarla ailə yararlanır”.

D. Əzizova deyir ki, rayonun təbii sərvətləri, zəngin fauna və florası burada ekoturizmin inkişafına da böyük təkan verib:”Qaxda xüsusilə dağ, qış və piyada turizmi inkişaf etməkdədir. Bundan əlavə, Qax rayonu kurort sərvətləri cəhətdən də çox zəngindir. Lakin bu imkanlardan o qədər də geniş istifadə olunmur. Bol mineral su ehtiyatlarının varlığı rayonda iqlim-balneoloji kurort zonalarının yaradılmasını zəruri edir. İlisu və Sarıbaş kəndlərində yer üzünə çıxan termal bulaqlar qədimdən xalq təbabətində yel xəstəliyinə qarşı istifadə olunur. Hamam çayı sahilindəki Oğlan bulaq, Qız bulaq və hamam adlanan hovuzlar oraya gedən yüzlərlə xəstəyə şəfa bəxş edir. Əksər hallarda bu bulaqların suyu hədər yerə axıb gedirdi. İndi həmin bulaqların suyu borularla “Ulu dağ” istirahət mərkəzinə gətirilir. İnsanlar hər cür şəraiti olan rahat otaqlarda bu müalicəvi sudan istifadə etməyə başlayıblar”.

2006-cı ildən fəaliyyət göstərən Quba Regional Turizm İnformasiya Mərkəzinin rəhbəri Könül Hacıyeva isə bizimlə söhbətində bildirdi ki, Quba TİM qısa müddətdə fəaliyyət göstərməsinə baxmayaraq, bir sıra təşkilati tədbirlər həyata keçirib: “Şimal bölgəsində, əsasən Quba ərazisində yerləşən turizm təşkilatları, istirahət zonaları və digər turizm qurumları ilə sıx əlaqələr yaradılıb, onlarla mütəmadi olaraq informasiya mübadiləsi aparılır. Demək olar ki, Quba bölgəsində yerləşən əksər turizm müəssisələri haqqında məlumatlar toplanılıb, onların həm xaricdən, həm də daxildən fotoşəkilləri çəkilib”.

“Bölgəmizdə 40-dan çox hotel və istirahət obyekti fəaliyyət göstərir.Onların hər biri müasir standartlara uyğun olmasa da, əksər hotel və istirahət guşələrində normal şərait mövcuddur”deyən K. Hacıyeva bildirdi ki, bu gün dəbdəbəli hotellərdən çox turistləri Qubanın gözəl və füsunkar təbiəti daim cəlb edir və maraqlandırır:” Bu səbəbdən də regionun səfalı yerlərini gəzmək məqsədilə uyğun istiqamətlərdə ekskursiya marşrutları təşkil edilib. Bundan başqa, Qubanı turistlərə tanıtmaq məqsədilə rayonun maraqlı görüntülərini əks etdirən fotoşəkillər çəkilib və Quba rayonunun görməli yerlərini təsvir edən açıqca komplektləri hazırlanıb”.

O bildirdi ki, ümumilikdə Quba haqqında dünyanın hər hansı bir ölkəsindən məlumat almaq imkanı yaratmaq məqsədilə Quba TİM tərəfindən www.guba.azeriblog.com bloq səhifəsi hazırlanıb:” Bu səhifədə Quba haqqında, rayonun tarixi abidələri, muzeyləri, istirahət mərkəzləri, mənzərəli kəndləri və s. barədə maraqlı məlumatlar var. Bloqdakı məlumatlar, görüntülər tez-tez yenilənir və zənginləşdirilir”.

Bu gün Qubaya gələn turistlərin hotellərdən daha çox təbiətə üz tutduğunu deyən Könül xanım bildirdi ki, Qubaya gələn turistləri Qubanın simvolu olan Şahdağ, ucu-bucağı görünməyən sıx meşələr, şəlalələr, Qubanın qədim tarixi, nağıllar aləmini xatırladan Xınalıqla daha çox maraqlanırlar:” Bundan əlavə, rayonumuzda hələ də qorunub-saxlanan qədim xalçaçılıq sənəti, Qubanı hər yerdə məşhur edən alma bağları, bir də əlbəttə ki, tariximizin qanlı səhifəsini əks etdirən, 1918-ci il soyqırım qurbanlarının məzarlığı rayonumuza gələn turistlərin diqqətini daha çox cəlb edir. Qubada yəhudilərin qədim zamanlardan məskunlaşdığı Qırmızı Qəsəbə adlanan məkan var. Bu da xarici və yerli turistlərin marağına səbəb olur”.

Könül xanım qeyd etdi ki, bu il aprelin 28-də Bakıda, Heydər Əliyev adına İdman-Konsert Kompleksində keçirilən “ATİF-2010” IX Azərbaycan Beynəlxalq turizm və səyahətlər sərgisi Qubanın kənd turizmini nümayiş etdirmək üçün yaxşı bir fürsət idi:” Bizim stendimiz sərgiyə gələn yerli və əcnəbi turistlərin marağına səbəb olub. Bizdə bu sərgidə iştirak etdik və öz turizm məhsullarımızı nümayiş etdirdik. Sərgidə rayonumuzun ərazisində fəaliyyət göstərən “Quba Olimpiya Mərkəzi”, “Nazlı bulaq”, “Cənnət bağı”, “Spa Bərpa Mərkəzi”, “Aynur” turizm obyektləri öz stendləri ilə iştirak edirdilər”.

Onu da qeyd edək ki, builki turizm mövsümü xüsusilə Qubada canlanma yaradıb. Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin Turizm şöbəsindən mətbuata verilən məlumata görə, ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə rayona turistlərin axını 10 faiz artıb. Qubada turistlərin ən çox istirahət etdikləri yerlərdən biri Təngə kəndidir. Əsasən Bakıdan, eləcə də xarici ölkələrdən olan turistlərin istirahətinin təşkili məqsədilə rayonda Quba-Xınalıq və Quba-Afurca istiqamətində iki turizm marşrutu yaradılıb. Mütəxəssislərin fikrincə, bu hal kənd turizminin formalaşmasına təkan verib.

Bu mövsümdə turistlərə göstərilən xidmətlərin qiymətində də enmə müşahidə olunur. Bu isə bölgəyə turist cəlb etməkdə başlıca amildir.

Azərbaycanda kənd turizminin inkişaf səviyyəsi və perspektivlərinə gəlincə, Turizm İnstitutunun turizm biznesinin və texnologiyasının təşkili kafedrasının müəllimi Qəhrəman Yusupov qeyd edir ki, ölkəmizin iri sənaye mərkəzlərindən və xaricdən gələn insanlarda adi kənd evində yaşayıb istirahət etmək arzusu böyükdür. Belə turistlər kənd həyatını dadmaqla yanaşı, müvafiq səviyyədə xidmətin olmasını da istəyirlər: “Bizim kənd evlərində isə əksər hallarda bu cür şərait olmur. Doğrudur, turistlərin istəyinə uyğun şəraitin yaradılması, onlara müvafiq xidmətin göstərilməsi müəyyən maddi xərclər tələb edir. Lakin bu xərclər artıqlaması ilə ev sahibinə qayıda bilər. Kənd evinin sahibi turistlərə hər cür rahatlığı olan ev və yemək təqdim etməklə bərabər, onlara bələdçilik, tərcüməçilik, nəqliyyat xidməti göstəmək, ev heyvanları və quşları bəsləmək üçün qısa müddətli imkan yaratmaqla əlavə xidmət haqqı əldə edə bilər”.

Q.Yusupov bildirir ki, kənd turizminin inkişafında istənilən nəticəni əldə etmək üçün kənd əhalisinin bu yöndə maarifləndirilməsi xüsusi əhəmiyyət kəsb edir: “Kənd turizminin inkişaf istiqamətlərinin müəyyən edilməsi, xidmət müxtəlifliyinin təmini, meydana çıxan maneələri dəf etmək, təcrübə mübadiləsi həyata keçirmək məqsədilə inkişaf etmiş ölkələrdə mütəmadi olaraq kənd turizm konfransları, seminarlar keçirilir. Ev sahiblərinə turistləri qəbul etmək, onlara göstərilən xidməti düzgün təşkil etmək, əlavə xidmətlər və turistlərin sakit, rahat istirahətini təmin etmək yollarını göstərmək məqsədilə təlimlərin keçirilməsi önəmlidir”.

İsmayıllı rayon Turizm şöbəsindən mətbuata verilən məlumata görə, hazırda rayonda 17 turizm mərkəzi fəaliyyət göstərir, ancaq rayonun gözəl təbiəti hottelləri belə demək mümkündürsə arxada qoyur:” Bu il rayona istirahətə gələnlərin sayı 23 mini keçib. Bu isə ötən ilin ümumi göstəricisindən çoxdur. Basqal və Lahıc kimi qədim və unikal kəndlər, tarixi abidələr İsmayıllını valehedici məkana çevirib. Rayonda müasir turizm mərkəzlərinin sayı 4 dəfə artaraq 17-yə çatıb. Ötən il İsmayıllıda 15 minə yaxın turist istirahət etmişdisə, bu ilin 6 ayı ərzində rayona 4 mini əcnəbi olmaqla 23 min 358 turist gəlib”. Qeyd edək ki, İsmayıllıdakı istirahət mərkəzlərində bu il qiymətlərdə endirimlər də müşahidə olunur. Bunu istirahət obyektlərinin sayının artması və sağlam rəqabətin yaranması ilə izah etmək olar.

G.ƏSƏDOVA

Paritet.- 2010.- 17-18 avqust.- S. 11.