Qarabağ tarixinin elektron salnaməsi yaradılır

Xanlar Məmmədov: “Ümidvarıq ki, bu layihə Qarabağ həqiqətlərinin dünyada yayılmasına, ölkəmizin Ermənistanla apardığı informasiya mübarizəsinə daha bir töhfə olacaq”

Son illər digər sahələrdə olduğu kumu informasiya texnologiyaları sahəsində də ermənilərə sözün əsl mənasında savaş açmışıq. Sevindirici haldır ki, bu savaşda dövlət qurumları ilə yanaşı qeyri-hökumət təşkilatları da xüsusi fəallıq göstərirlər. Effektiv Təşəbbüslər Mərkəzi demokratik dəyərlərin öyrənilməsi və təbliği İctimai Birliyi isə Qarabağ həqiqətlərini dünya ictimaiyyətinə çatdırmağı prioritet vəzifə seçib.

Belə ki, mərkəz 2008-ci ildən başlayaraq Prezident yanında Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Şurasının maliyyə yardımı ilə “Qarabağ tarixinin elektron salnaməsinin (xronoqraf) yaradılması” (“azərbaycanlı.org - milli eyniyyətdən qlobal dünyaya pəncərə: tədqiqat və təbliğat platformu” layihəsinin icrasına başlayıb. Mərhələləri olaraq reallaşdırılan layihənin 2008-ci ildə həyata keçirilən birinci mərhələsind www. azerbaycanli.org veb-saytının ilkin versiyası yaradılıb, həmçinin “Azərbaycan tarixi günbəgün” kitab-təqvimi hazırlanıb və nəşr edilib. Sözügedən sayt Azərbaycanın tarixi və bugünü, siyasi, iqtisadi, mədəni inkişafı, ölkəmizin dünyada yeri, Qarabağ problemi, azərbaycanlı diasporu və s. mövzuda geniş məlumatları, eləcə də azərbaycançılıq ideyasının öyrənilməsi və təbliğinə həsr olunmuş məqalələri, təhlili yazıları, xəbərləri əhatə edən geniş elektron resurs bazası kimi nəzərdə tutulub.

Keçən il isə saytın tərtibat və məzmunu təkmilləşdirilərək Azərbaycan variantı ilə yanaşı, rus dilində versiyası da işə salınıb, eləcə də ingilis dilində versiyası qismən hazırlanıb. Ötən il həmçinin “Azərbaycan tarixi günbəgün” kitab-təqvimin elektron variantı da yenilənib və www.azerbaycanli.org saytında ayrıca veb-səhifə olaraq yerləşdirilib. Həmçinin www.azerbaycanli.org saytı vasitəsilə Azərbaycanın dünyaya inteqrasiyası, tarixi-mədəni irsimiz barədə tədqiqat və maarifləndirmə işlərinə informasiya dəstəyi verilib, bir sıra mütəxəssis və ekspertlərin analitik yazıları saytda yerləşdirilib, eləcə də Effektiv Təşəbbüslər Mərkəzinin analitik qrupunun bu mövzuda hazırladığı məqalələr KİV-də, o cümlədən öz saytımızda dərc olunub.

Bu il isə mərkəz yenə də Prezident Yanında QHT-lərə Dövlət Dəstəyi Şurasının maliyyə yardımı ilə “Milli eyniyyətdən qlobal dünyaya pəncərə: tədqiqat və təbliğat platforması” layihəsinin növbəti mərhələsi kimi “Qarabağ tarixinin elektron salnaməsinin - xronoqrafın yaradılması” layihəsini həyata keçirir. Layihə Qarabağın tarixinin bütün mərhələlərini, Qarabağ münaqişəsi və münaqişə ətrafında sülh prosesinin tam xronikasını əhatə edən elektron salnamənin (xronoqraf) yaradılmasını nəzərdə tutur.

Birliyin sədri Xanlar Məmmədov layihə barədə danışarkən sözügedən layihənin digər layihələrdən fərqləndiyini bildirib: “Bu gün beynəlxalq birlik Qarabağ probleminin mahiyyəti, Azərbaycanın bu məsələdə tutduğu ədalətli mövqe barəsində xəbərdardır. Lakin görülən işlər yetərli deyil. Məsələn, hazırda Azərbaycanın internet məkanında Qarabağ haqqında xeyli sayt, elektron resurslar var, amma təəssüf ki, onların bir qismi zahirən cəlbedici layihə olaraq hazırlanıb bir müddət işlək olsa da, sonradan fəaliyyəti zəifləyib, bəziləri fəaliyyətini dayandırıb. Qarabağ haqqında bir sıra elektron resursları var ki, bir neçə il əvvəl yaranıb, lakin sonradan faktiki olaraq yenilənməyib, oradakı materiallar münaqişənin tarixi, sülh prosesi, ümumilikdə Qarabağın tarixi və s. məsələləri adekvat əks etdirmir.

Nəhayət, bu sahədə apardığımız araşdırmalar göstərdi ki, indiyədək Qarabağın tarixinin dolğun və tam əhatəli xronologiyası hazırlanmayıb. Mövcud saytlarda Qarabağın tarixi əsasən ayrı-ayrı dövrlərə (Orta əsrlər, Qarabağ xanlığı, Qarabağ Rusiya imperiyası tərkibində və s.) dair məqalələr şəklində təqdim olunur. Mövcud resurslarda yalnız Qarabağ münaqişəsinin xronikasına (1988-ci ildən sonra) rast gəlmək olar ki, o da əhatəli deyil, son yenilənmə tarixi isə ən yaxşı halda 2004 və ya 2005-ci illə məhdudlaşır. Halbuki bu sahədə çoxlu kitablar, məqalələr və s. mövcuddur ki, onların əsasında Qarabağın tarixinin zəngin elektron xronoqrafını tərtib etmək mümkündür. Həyata keçirdiyimiz layihə bu sahədə informasiya boşluğunu müəyyən dərəcədə dolduracaq”.

X.Məmmədov onu da bildirdi ki, “Qarabağ tarixinin elektron salnaməsi” tarixi faktların xronoloji təqdimatı ilə məhdudlaşmayacaq, mövzular müvafiq mənbələrə, sənədlərə, resurslara istinad və keçidlərlə müşayiət olunacaq: “Elektron xronoqraf Qarabağın tarixinin bütün mərhələlərini, Qarabağ münaqişəsinin və münaqişə ətrafında sülh prosesinin tam xronikasını əhatə edəcək. Bundan əlavə, Qarabağ tarixinin elektron salnaməsi (veb-səhifənin banneri) internet məkanda müxtəlif elektron mənbələrdə, saytlarda yerləşdiriləcək və hər kəs bu resursdan təmənnasız yararlana biləcəklər. Ümidvarıq ki, belə bir elektron resursun yaradılması Azərbaycanın Qarabağ həqiqətlərinin dünyada yayılmasına, ölkəmizin Ermənistanla apardığı informasiya mübarizəsinə yararlı töhfə olacaq”.

Babək Cahandarov

P.S. Bu səhifə “Paritet” qəzetinin Prezident yanında KİV-in İnkişafına Dövlət Dəstəyi Fondunun dəstəyi ilə həyata keçirdiyi “Erməni terrorizminin ifşa olunmasına informasiya dəstəyi” layihəsi çərçivəsində dərc edilir.

Paritet.- 2010.- 22-23 iyul.- S. 11.