“Xaricdə yaşayan azərbaycanlıların böyük potensialı var”

Ramiz Rəhimov: “Sadəcə bunu düzgün istiqamətə yönəltmək lazımdır”

İstənilən dövlətin ən qiymətli sərvəti, heç şübhəsiz onun insan potensialı hesab olunur. Təbii ki, bunu qorumaq, inkişaf etdirmək çox mühümdür. Əgər dövlətin vətəndaşları müxtəlif səbəblərdən ölkəni tərk etsə belə, bu hələ ki, onların itirilməsi anlamına gəlmir. Əsas məsələ dövlətin xaricdə yaşayan vətəndaşlarını kordinasiya edib, bir məqsəd ətrafında birləşdirməsidir. Əslində dünyada fəaliyyət göstərən diaspor təşkilatlarının gücü məhz bu amillə ölçülür. Əgər dediklərimin tam əksi baş versə, yəni dövlət xaricdə yaşayan vətəndaşlarına sahib çıxmırsa və onlar müxtəlif mövqe qazandıqdan sonra öz dövlətlərinə təsir edirlərsə, bu artıq faciə hesab olunur. Ermənistan məhz bu səbəbdən getdikcə çökür.

Azərbaycanda isə diasporla bağlı çox ciddi addımlar atılır. Demək olar ki, bütün dünyada yaşayan azərbaycanlılar Bakıdan çox rahatlıqla idarə olunur. Onların problemlərinin həll olunmasında da əsas rolu Bakı oynayır. Bu isə təbii olaraq dünya azərbaycanlılarının öz doğma vətənlərinin mənafeyi naminə mübarizə aparmalarına əsas verir. Yaxınlarda keçirilmiş Dünya Azərbaycanlılarının III Qurultayı bunu tam mənasında sübut etdi. Dünyanın dörd bir guşəsində məskunlaşan həmvətənlərimiz Bakıya hesabat verməyə dəvət olundular. Onlar fəaliyyətləri dövründə qazandıqları uğurlarla bərabər, qarşılaşdıqları problemləri, çatışmayan cəhətləri də gündəmə gətirdilər. Bu isə növbəti beş ildə Azərbaycan Diasporunun daha ciddi uğurlar qazanacağını deməyə əsas verir. Buna əsas verən amillərdən biri də xaricdə yaşayan həmvətənlərimizin əksəriyyətinin təhsilli, yaşadıqları ölkələrdə müəyyən mövqe qazanmış şəxslərdən ibarət olmasıdır.

Bu dəfə söhbət açacağım soydaşımız da bu baxımdan istisna deyil. Ramiz Rəhimov- şübhəsiz Azərbaycanda çoxları bu adı eşitməyib. Amma Avropada, xüsusən Almaniyada bu şəxsi çox yaxşı tanıyırlar. Dəfələrlə ən obyektiv hakim kimi medallara təltif olunan Ramiz Rəhimov ölkəmizin adını daim yüksəklərə qaldırıb. O, ömrünün böyük hissəsini idmana həsr edib. Avropada böyük sevgi ilə qarşılanan maşın yarışmalarına hakimlik edib. Bununla bərabər keçmişini də unutmayıb. Azərbaycan həqiqətlərinin dünyada tanıdılması üçün əlindən gələni edib. Bu baxımdan da onun Bakıya, Dünya Azərbaycanlılarının III Qurultayına dəvət olunması təsadüfi deyil. Bunlara keçməzdən öncə, ürəyi Azərbaycan sevgisi ilə döyünən bu şəxsin keçmişinə, Azərbaycanda yaşadığı illərə, Bakını tərk etməsinə səbəb olan amillərə ötəri də olsa toxunaq.

Ramiz Rəhimov 1940-cı ildə Bakıda, İçərişəhərdə anadan olub. Gənclik illərini küləklər şəhərində keçirib. Bizlə söhbətində o zamankı Bakının simasını heç cür unuda bilmədiyini etiraf edir. Onun fikrincə, bundan sonra 100 ildə keçsə Bakı simasını dəyişməyəcək. Çünki bu şəhər lap əvvəldən gözəl olub.

Keçən əsrin 90-cı illərində baş verən mürəkkəb hadisələr-sovet imperiyasının dağılması, Azərbaycanın müstəqillik qazanması, iqtisadiyyatın çökməsi, iş yerlərinin bağlanması, Ramiz Rəhimovun da həyatından yan keçməyib. Dünyanın ən gözəl, nazlı şəhəri hesab etdiyi Bakını tərk etməyə məcbur olur. Çünki həmin ərəfədə bütün sahələrdə olduğu kimi, idmanda da geriləmə müşahidə olunurdu. Belə bir halda beynəlxalq dərəcəli hakimə Almaniyadan təklif gəlir. Və o, bu ölkənin şərəfini qorumaq üçün Hamburq şəhərinə yollanır. Sonra tədricən bütün Avropa ölkələrində təşkil olunan yarışlarda hakimlik edir. Bu onun bütün Avropa məkanında tanınmasına şərait yaradır.

Amma şan-şöhrət R.Rəhimova Azərbaycan sevgisini unutdura bilmir. İmkan düşdükcə ölkəsinə qarşı aparılan ədalətsizlikləri, erməni vəhşiliyini alman ictimaiyyətinin diqqətinə çatdırır. Azərbaycanın tədiricən ağır durumdan çıxıb, özünü toparlaması, bütün azərbaycanlılar kimi onda da ruh yüksəkliyinin yaranmasına səbəb oldu: ”Heydər Əliyevin Dünya Azərbaycanlılarının I Qurultayında “Azərbaycan bütün azərbaycanlıların vətənidir. Dünyanın müxtəlif ölkələrində yaşayan soydaşlarımız hər zaman arxalarında dayandığımıza əmin ola bilərlər”, ifadəsi mənə çox təsir etdi. Uzun illər qürbətdə yaşayan insanın bu cür sözlər eşitməsinin hansı hisslər yaratdığını izah etmək belə çətindir. Təəssüf ki, mən həmin qurultayda iştirak etməmişəm. Amma o zaman Almaniya vətəndaşı olsam da, özümü Azərbaycan vətəndaşı kimi hiss etdim. Şükür ki, II Qurultayda iştirak etdim. Həqiqətən də dünyanın dörd bir yanına səpələnmiş həmvətənlərimin bir araya yığışmasını görmək çox xoşdur. Çoxlarını heç tanımırsan da. Amma gözlərindəki ifadələr, keçirdikləri hisslər hamını doğmalaşdırır”.

R.Rəhimovun Azərbaycan həqiqətlərinin alman ictimaiyyətinə çatdırılması istiqamətində gördüyü işlərlə də maraqlandıq. Məlum oldu ki, Almaniyada “Dostluq” təşkilatını təsis edib. On il ərazində ölkənin əksər şəhərlərində yaşayan həmvətənlərimizi bura cəlb edə bilib. Özfəaliyyəti haqqında danışmağı xoşlamasa da , III Qurultay ərəfəsində baş vermiş bir hadisəni danışdı:”Dostlar mənə zəng etdilər ki, “ART” kanalında (Almaniyada fəaliyyət göstərən kanal həm alman, həm də fransız dilində yayımlanır) Qarabağla bağlı sənədli film göstərilir. Filmi ermənilər hazırlamışdılar. Guya Qarabağ qədim erməni torpağıdır. Onu Azərbaycanın işğalından azad ediblər və s. Eyni zamanda oradakı tarixi abidələri də, özlərininki kimi təqdim edirdilər. Hətta Şuşadakı məscidi də bura əlavə etmişdilər. Bilirsiniz, “ART” kimi kanalda istənilən verliş ictimaiyyətə çox gücü təsir edir. Nəzərə almaq lazımdır ki, kanalının milyonlarla izləyicisi var. İki saat ərzində bu cür həyasız filmin verilməsi mənə çox pis təsir etdi. Həm təşkilatımızın üzvləri, həm də digər azərbaycanlılarla əlaqə yaradıb, kanala yüzdən çox etiraz məktubu yazdıq. Cavab özünü çox gözlətmədi. Bildirirlər ki, bizim sözügedən münaqişəylə bağlı o qədər də geniş məlumatımız yoxdur. Film erməni tərəfindən hazırlanıb və efirə vermişik. Əgər filmdə deyilənləri inkar edəcək başqa bir film sizdə varsa, göndərin. Məmuniyyətlə efirə verək.

Həm Almaniyadakı, həm də Fransadakı səfirimizlə görüşüb, vəziyyəti onlara başa saldım. Təəssüf ki, hələlik səviyyəli bir film əldə edə bilmədik. Qurultayöncəsi dövlət başçısının qəbulunda olarkən, bunu şəxsən İlham Əliyevə çatdırdım. O da söz verdi ki, qurultaydan sonra bu işlə ciddi məşğul olacaq. Almaniya cəmiyyəti çox demokratikdir. Orada erməni diasporunun at oynatması fikri sadəcə cəfəngiyatdır. Sadəcə işimizi, atacağımız addımları birlikdə etməliyik. Əgər Azərbaycanla bağlı yüz film də olsa, bunu orada yayımlamaq imkanına malikik. Bunun üçün də Bakı ilə əlaqələrin sıx şəkildə qurulması vacibdir. Elə şeylər olur ki, onu ancaq Azərbaycandan almaq olar”.

R. Rəhimov diasporumuzun güclənməsi üçün təkliflərini də bildirdi. Onun fikrincə yalnız hansısa ölkədəki qurumların yox, bütün dünyadakı təşkilatlarımızın birləşməsi təmin edilməlidir: ”Yalnız Almaniyada istədiyiniz qədər qurumlar, təşkilatlar var. Amma onların çox az bir hissəsi fəaliyyət göstərir. İşləyən təşkilatların da arasında fikir ayrılıqları, ziddiyyətlər var. Bunun aradan qaldırılması üçün ilk növbədə hansı qurumların fəaliyyət göstərdiyi müəyyən edilməli, hamısı birləşdirilməlidir. İkincisi rəhbərliyi kifayət qədər təcrübəli, dünyagörmüş şəxslərə həvalə etmək lazmdır. Almaniyada çoxlu azərbaycanlı tələbə oxuyur. Görürsən ki, bir neçəsi birləşib, təşkilat yaradır. Təbii ki, bunun heç bir prespektivi olmaz. Əvvəla onlar Almaniya vətəndaşı olmadıqlarından heç bir ciddi tədbir-filan keçirə bilmirlər. Hətta keçirsələr belə bunun cəmiyyətə təsir etmək gücü olmur. Üçüncüsü onlar alman cəmiyyətinə tam uyğunlaşmadıqlarından nəcə hərəkət etmək lazım olduğunu bilmirlər. Bu baxımdan yaradılacaq təşkilatların fəaliyyəti Bakıdan müəyyən edilməlidir. Rəhbər vəzifəyə həmin ölkənin vətəndaşı seçilməlidir. Onun yaşadığı cəmiyyətə təsir imkanları nəzərə alınmalıdır. Gənclər isə veriləcək tapşırıqları yerinə yetirməlidirlər. Onlar çox enerjili olduğundan, bu daha effektli ola bilər. Dediklərim öz həllini taparsa, Azərbaycan diasporunun nəyə qadir olduğunu çox qısa zamanda bütün dünya görəcək. Fikrimcə hazırda ən böyük problem məhz budur”.

Məhəmməd TAĞIYEV

Paritet.- 2011.- 13-15 avqust.- S.10.