Dünya mətbuatı Xocalı barədə yazır

Tomas de Vall: “Bu soyqırım təkzibolunmaz faktlarla sübut olunub”

Xocalı soyqırımının 19-cu il dönümünə sayılı günlər qalıb. Azərbaycan tərəfi tarixin ən amansız faciələrindən olan Xocalını dünya ictimaiyyətinin diqqətinə çatdırmaq üçün əlindən gələni edir. Erməni vandaliziminin bariz nümunəsi olan bu soyqırıma artıq dünya dövlətləri də reaksiya verirlər. Tanınmış qafqazşünas Tomas de Vaal ABŞ-nın “The National İnterest” qəzetində “Qafqazda daha böyük müharibə” adlı yazısında Xocalı soyqırımına geniş yer ayırıb.

Yazıya girişdə o, azərbaycanlılarla bərabər, ermənilərin də çoxsaylı müraciətlərinin olduğunu qeyd edib. Belə ki, ermənilər 1988-ci ilin fevral ayında Sumqayıtda qətl olunduqlarını iddia ediblər. Və baş verən hadisələrə obyektiv qiymət verilməsini xahiş ediblər. Jurnalistin sözlərinə görə, onun Sumqayıt hadisələri ilə bağlı geniş bilgisi olmasa da, Xocalıda baş verənləri çox yaxşı bilir. Hətta doğrudan da azərbaycanlılar soyqırımdan əvvəl erməniləri öldürübsə də, bu, Xocalıda baş verən vəhşiliklərə haqq qazandıra bilməz.

Bu il əvvəlkilərdən fərqli olaraq dünyanın bir çox yerində Azərbaycanın Xocalı qurbanlarının xatirəsini daha geniş qeyd etməyə hazırlaşması da, onların haqlı olduğunu təsdiqləyir.

Etiraf edilir ki, Xocalı Qarabağ müharibəsi ərzində baş verən ən dəhşətli hadisə idi. Bunun baş vermədiyini inkar etmək faktiki olaraq mümkünsüzdür. Çünki əldə həm foto, həm video, həm də canlı şahidlər var. Bundan başqa Rus insan hüquqları qrupu, “Human Rights Watch” təşkilatı, çoxsaylı xarici jurnalistlər həmin ərəfədə hadisə yerində olub, baş verənləri bütün dünyaya çatdırıblar. İndi bütün bunları necə inkar etmək olar?

Xarici jurnalistlərin yazılarına əsaslansaq, məlum olur ki, erməni silahlı qruplaşmaları əvvəlcədən elan etdikləri “dəhlizdən” qaçıb canını qurtarmaq istəyən dinc insanları dəstə-dəstə məhv ediblər. Və burada insanlığa zidd hadisələr baş verib.

İrəvan isə hazırda belə bir şeyin olduğunu inkar edir. Ermənilər əsasən Azərbaycanın sabiq

prezidenti Ayaz Mütəllibova aid olunan açıqlamaya istinad edirlər. Xocalıda baş verənlərin səhəri günü dövlət başçısı belə bir şeyin olmadığını demişdi. Amma birinci şəxsin hadisələrdən informasiyasız olması və ya xalqın qəzəbindən qorxaraq faciəni gizlətməsinin indi heç bir əhəmiyyəti yoxdur. Ermənilərin buna əsaslanması isə gülüncdür. Ortada danılmaz faktlar var.

Vurğulanır ki, ilk növbədə burada günahkarlar Ermənistanı hazırda idarə edən şəxslərdir. Ermənistan Silahlı Qüvvələrində yüksək vəzifə tutan Monte Melikonyan burada şəxsən iştirak edib. Video kadrlarda bu açıq-aşkar sübut olunur. Hazırda dövlət başçısı olan Serj Sərkisyan planı cızan əsas simalardan biri olub. O, xarici mətbuata verdiyi müsahibələrdə bunu şəxsən təsdiq edib. Həmin müsahibə de Vaalın “Qara Bağ” (Black Garden) kitabına da salınıb.

Bu gün Azərbaycan xalqının Xocalını dünya miqyasında təbliğ etməsi tam ədalətlidir. Amma jurnalistin fikrincə bu kimi hadisələr artıq bir neçə dəfə baş verib. Odur ki, Xocalını digər soyqırımlarla birlikdə qeyd etmək lazımdır. Tomas de Vaal bu nifrət hissinin gələcək nəsillərə də yol tapacağı qənaətindədir.

MƏHƏMMƏD

Paritet.- 2011.- 12-14 fevral.- S. 6.