“Azərbaycan həqiqətini tanıtdırmağı özümüzə borc bilirik”

Dünyanın müxtəlif istiqamətlərinə səpələnən azərbaycanlıların sayı təqribi hesablamalara görə 10 milyondan çoxdur. Dünyanın 5 qitəsində məskunlaşan soydaşlarımızın siyasi, iqtisadi və sosial-mədəni fəaliyyəti yaşadıqları ölkələr, oradakı şərait, mənəvi dəyərlər kimi müxtəlifdir. Diaspora ilə iş üzrə Dövlət Komitəsinin rəsmi saytına istinad edərək bildirək ki, yayılma arealına görə azərbaycanlılar Amerika qitəsinin Şimal, Mərkəzi və Cənub hissəsində daha çox məskunlaşmışlar. Onların sayı Birləşmiş Ştatlarda 1 milyona, Argentinada 12 minə, Braziliyada 75 minə, Kanadada 170 minə, Meksikada isə 27 minə çatır. Amerika qitəsi ölkələrində Honduras, Qvatemala, Peru və digərlərində də soydaşlarımız məskunlaşıblar.

“Hər bazar günü azərbaycanlılar bu evə yığışırlar”

Komitənin saytına istinadən bildirək ki, İsveçdə 29 diaspor təşkilatımız fəaliyyət göstərir. Onların yarı hissəsini isə İrandan mühacirət etmiş soydaşlarımız yaradıblar. Bu gün əsasən Cənubi azərbaycanlıların toplandığı həmin təşkilatlardan biri “Durna” Azərbaycanlılar Dərnəyindən söhbət açacağıq. Dərnəyin əsas məqsədi Azərbaycanın tarixini və mədəniyyətini tanıtdırmaq və orada yaşayan azərbaycanlıların hüquqlarını müdafiə etməkdir. Dərnək artıq neçə illərdir ki, İsveçdə fəaliyyət göstərir. Dərnəyin İdarə Heyətinin üzvü, əlaqələndirmə məsulu Taymaz Təbrizli bizimlə söhbətində dərnəyin hansı səbəblərdən yarandığını bildirdi. “1990-cı illərin əvvəllərində İsveçdə Azərbaycan toplumu çox ixtilaflı dövrdə yaşayırdı. Bu səbəbdən biz bu toplumun siyasi- ictimai (özümüzü də onların içində sayaraq ) yetkin olmamasını anlayaraq, elə bir cəmiyyət yaratmaq barədə fikirləşdik ki, sədrlikdən uzaq, gücündən asılı olaraq işləri irəli apara bilə bilsin. Ona görə 1993-cü ildə Stokholmda “Durna” Dərnəyinin təşkil olunmasını elan etdik. 1994-cü ildə isə Stokholm şəhərində dərnəyimiz qeydiyyatdan keçirildi. 18 ilin içində hər bazar günü İsveçdə yaşayan ailələr yaş fərqindən asılı olmayaraq- yaşlı, cavan və uşaqlar- “Durna” Dərnəyinin evinə yığışırlar”. Dərnəyə niyə məhz “Durna” adının verilməsi diqqətimizi çəkdi. Dərnək rəsmisi isə sualımıza belə aydınlıq gətirdi. “Bizim və türk millətinin inancında durna köçəri quşların ən gözəlidir. Eyni zamanda doğma yurdu ilə əlaqə simvolu olduğu üçün biz bu adı bəyəndik”.

“Durna” məcmuəsi

Şimalı və Cənubi Azərbaycanda baş verən mühüm olayları işıqlandırır

Taymaz bəyin sözlərinə görə, dərnək maarifləndirmə sahəsində uğurlu işlərə imza atıb. Belə ki, dərnək indiyə qədər üç dərgi nəşr etdirib. “Çiçək”, “Durna” və “Dalğa” adlarında buraxılan dərgilər İsveç azərbaycanlıları tərəfindən çox böyük maraqla qarşılanıb. “Ayda bir dəfə 30 saydan artıq “Durna” dərgisini nəşr edirik. Bu nəşrdə Şimalivə Cənubi Azərbaycanda baş verən mühüm olayları yaymağa çalışmışıq. Biz Azərbaycanın görkəmli şairi Səhəndin “Dədəmin kitabı”nı “Tribun” jurnalı ilə birlikdə çapdan çıxartmışıq. Azərbaycan adına radioların yayılmasında yardım istənən zaman heç vaxt yox deməmişik. Bunlardan əlavə Anar Rzayevin “Dədə Qorqud” kitabını latın dilinə tərcümə etmişik. Üç uşaq kitabını isveç dilindən azərbaycan türkcəsinə çevirmişik”. Dərnəyin maarifləndirmə yönümündə həyata keçirtdiyi digər layihə ana dili tədris edən siniflərin təşkil edilməsidir. “Burda Cənubi Azərbaycandan olan vətəndaşlarımıza öz ana dillərində dərslər keçilir. Ən azı həftədə bir dəfə bütün vətəndaşlarımıza görüş imkanı yaradırıq. Burda öz kültürümüzü yaymaq istiqamətində bir çox işlər görürük”.

“Dərnəyimiz İsveçin ən möhtəşəm partiyası olan sosial- demokratlarla əlaqədədir”

Taymaz bəyin sözlərinə görə, dərnək İsveçdə keçirilən aksiyalarda, mitinqlərdə fəal iştirak edir. Aksiyalarda azərbaycanlı icmaları ilə yanaşı, türk diasporunun nümayəndələri də iştirak edirlər. Aksiya iştirakçıları İranda yaşayan azərbaycanlıların ana dilində təhsil almaq, milli mədəniyyətləri, adət-ənənələrini yaşatmaq haqqından məhrum edilməsinə kəskin etiraz edirlər. 35 milyon azərbaycanlıya qarşı millətçi-şovinsit siyasətin, siyasi fəal azərbaycanlılara qarşı kütləvi məhkəmələrin, zindanlarda işgəncələrin dayandırılması, qadınların daş-qalaq edilməsinə son qoyulmasını tələb edirlər. “Dünya bu həqiqətləri çox yaxşı anlayır, ancaq bizim önümüzdə görməli çox işlər var. İlk öncə onu qeyd edim ki, dərnəyimiz İsveçin ən möhtəşəm partiyası olan sosial demokratlarla əlaqədədir. Cənubi Azərbaycanda yaşayan insanlarımızın mübarizələrinin haqlı olduğunu burda seminarlar, aksiyalar vasitəsilə duyurmağa çalışmışıq. Qoy, avropalılar millətimizin səsini eşitsin. Son illərdə Güneydə baş verən hadisələr haqda Avropa və Amerikadan olan bilgin insanlarımızı seminar üçün İsveçə qonaq çağırmışıq. Biz hər il 1945-ci ilin 21 Azər gününü - güneydə milli hökumətin bərpa olunmasını- təntənəli musiqi və çıxışlarla xatırlamışıq”. Dərnək rəsmisi qeyd etdi ki, Ermənilərin Azərbaycana işğalçı siyasəti, onların törətdikləri soyqırım faktını, Qanlı yanvar hadisələri də daim gündəmdə qalan mövzulardan biridir. “Özümüz bu tarixi günləri yad etməklə yanaşı Azərbaycan İstiqlal gününü, 20 yanvar (qara yanvar) , Novruz bayramını, Babək günü ilə bağlı keçirilən konsertlərdə iştirak edirik”. Həmsöhbətim qeyd etdi ki, diaspor işində çox məsuliyyətli olmalıyıq. Vicdanla, ürəklə bu yolda irəliləməliyik. “Millətimizin xeyrinə olan hər bir hərəkətdə müstəqil iştirakımızdan da qorxumuz yoxdur. Biz Azərbaycan həqiqətini tanıtdırmağı özümüzə borc bilirik, onun üçün də gücümüzdən gələni etməyə çalışırıq. Dünyanın hər bir bucağında Azərbaycan adını yüksəldən bir iş görülərsə, bizi sevindirir. Ancaq hər bir qeyri- demokratik yollarla səlahiyyətsiz bir kimsəni ya da bir təşkilatı diaspor adına şişirmək istəsələr, biz bu işə müxalifik. Biz Avropada yaşadığımız üçün bir həqiqətə mütləq diqqət etməliyik. O da budur ki, toplumun təsirində bizim yeniyetmələrimiz qərb demokratik düşüncəsinə alışır. Biz kimsənin sifarişi ilə ya da tapşırığı ilə diaspor təşkilatlarında seçilib-seçilməyi düz hesab etmirik. Çünkü demokratiyaya dayanaraq gələcəkdə bizim cavanlar üçün bu təhər yaramaz işlər Azərbaycan diaspor təşkilatlarının çevrəsində toplamağa əngəl yarada bilər.

“İsveçdə yaşayan sıravi azərbaycanlılardan çox böyük mənəvi dəstək görürük”

Taymaz bəyin sözlərinə görə cəmiyyətin işlərinin qurulmasına və davamlı fəaliyyətinin təmin edilməsində orada yaşayan sıravi azərbaycanlılardan çox böyük mənəvi dəstək var. “Dərnəyə üzv olan bütün azərbaycanlılar üzvlük haqqı ödəyirlər. Və hər bir üzv dərnəyin iş fəaliyyətini sorğuya çəkmək haqqına malikdir. Biz bir özəl düşüncəni o biri düşüncədən üstün bilmədiyimiz üçün çalışırıq Azərbaycan insanını öz çevrəmizdə toplayaq. Bizə belə gəlir ki, bu iş indiyə qədər uğurlu olub”.

Dərnəyin gələcək planlarına gəlincə, hazırda üç layihə üzərində ciddi iş gedir. “Biz indi üç proyekti hazırlamaqdayıq. Biri dekabrın 13-ü Güneydə milli hökumətimizin 66 illik ildönümü, Qara Yanvarın 22 illiyi və 22 May Güneydə kütləvi qiyamla bağlı seminarlar təşkil edəcəyik.

Nərmin Muradova

Paritet.-2011.-29-31 oktyabr.-S.10.