Rabitə və İnformasiya Texnologiyaları Nazirliyinin yaranmasından 6 il ötür

Bu gün Azərbaycan Respublikasında İKT sahəsindəki fəaliyyət ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin müəyyənləşdirdiyi strateji xətt üzrə aparılır. 2003-cü il oktyabrın 15-də Heydər Əliyev siyasi kursunun layiqli davamçısı cənab İlham Əliyevin xalqın etimadını qazanaraq Prezident seçilməsi ilə Azərbaycanın inkişafında yeni bir mərhələ başlandı. Son 6 ildə iqtisadiyyatımızın davamlı və dayanıqlı inkişafı, ictimai-siyasi sabitliyin daha da möhkəmləndirilməsi, yeni iş yerlərinin açılması, əmək haqlarının və pensiyaların bir neçə dəfə artırılması, ünvanlı sosial yardımların tətbiqi, yoxsulluğun azaldılması, regionların sosial-iqtisadi inkişafının sürətləndirilməsi, beynəlxalq qurumlarla sıx əməkdaşlıq münasibətlərinin qurulması və digər bu kimi nailiyyətlər Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin həyata keçirdiyi məqsədyönlü islahatların uğurlarındandır. Bu islahatlar sürətlə inkişaf edən yüksək texnologiyalar fonunda rabitə sektorunun gələcək inkişafını, hər bir vətəndaşın müasir informasiya-kommunikasiya texnologiyalarından bəhrələnməsi imkanlarını müəyyənləşdirdi. Son 6 il ərzində bu istiqamətdə bir çox işlər görüldü və mühüm addımlar atıldı.

2004-cü il

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 20 fevral 2004-cü il fərmanı ilə Rabitə və İnformasiya Texnologiyaları Nazirliyi yaradılmışdır.

Ölkə başçısı Maştağa qəsəbəsində “Rabitə evi”nin açılışında iştirak etmişdir.

Ümumdünya Poçt İttifaqının 23-cü Buxarest konqresində Azərbaycan ÜPİ-nin ali orqanlarından biri olan İnzibati Şuraya üzv seçilmişdir.

«Elektron imza və elektron sənəd haqqında» və “Poçt rabitəsi haqqında” qanunlar qəbul edilmişdir.

«Azərbaycan Respublikasında rabitə və informasiya texnologiyalarının inkişafı üzrə 2005-2008-ci illər üçün Dövlət Proqramı (Elektron Azərbaycan)» və «Elektron imza və elektron sənəd haqqında» Qanuna əlavə Qaydaların layihələri işlənib hazırlanmışdır.

«İntersputnik» Beynəlxalq Kosmik Rabitə Təşkilatı ilə istismar sazişi imzalanmışdır.

2005-ci il

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti 2005-ci il oktyabrın 21-də “Azərbaycan Respublikasında rabitə və informasiya texnologiyalarının inkişafı üzrə 2005-2008-ci illər üçün Dövlət Proqramı”nın (Elektron Azərbaycan) təsdiq edilməsi haqqında Sərəncam imzalamışdır.

Ölkəmiz informasiya cəmiyyətinə keçid strategiyasını 16-18 noyabr 2005-ci il tarixlərində Tunisdə keçirilən İnformasiya Cəmiyyəti üzrə Ümumdünya Sammitinin 2-ci mərhələsində nümayiş etdirə bilmişdir.

Bakı və Naxçıvan şəhərləri arasında rabitənin alternativliyinin və keyfiyyətinin artırılması məqsədilə TAE fiber-optik kabeli vasitəsilə İran ərazisindən tranzit olaraq keçməklə 2 ədəd 2 Mbit/s-lik tutumlar təşkil olunaraq trafik mübadiləsinə başlanmışdır. Culfa-Naxçıvan arası optik kabel magistralı tikilib istismara verilmişdir.

Naxçıvan MR-in telefon şəbəkəsinin yeni 6 rəqəmli, Sumqayıt şəhər telefon şəbəkəsinin isə 7 rəqəmli nömrələmə sisteminə keçirilməsi təmin edilmişdir.

Ağsu rayonunun Gülüstan adlanan sahəsində yeni müasir tipli güclü radio-televiziya stansiyası tikilib istismara verilmişdir.

2006-cı il

2006-cı ildə olkəmizdə keçirilən İKT üzrə ən böyük və nüfuzlu tədbir ölkəmizin və dünyanın tanınmış İKT şirkətlərinin əldə etdikləri son nailiyyətlərin nümayiş etdirildiyi “Bakutel-2006” XII Beynəlxalq Telekommunikasiya və İnformasiya Texnologiyaları Sərgisinin ilk dəfə olaraq Azərbaycan Respublikası Prezidentinin himayəsi altında keçirilməsi və şəxsən cənab Prezidentin sərgi və konfransın açılış mərasimində iştirak və çıxışı olmuşdur.

“Milli E-İdarəçilik Şəbəkəsi Təşəbbüsü” layihəsi çərçivəsində “Azərbaycan dilindən ingilis dilinə, ingilis dilindən Azərbaycan dilinə Maşın Tərcümə Sistemi” yaradılmışdır.

2007-ci il

Davosda keçirilən ənənəvi iqtisadi forumda dünyanın tanınmış İKT şirkətlərinin- “Microsoft”, “Cisco” və “İntel”-in rəhbərlərinin təşəbbüsü ilə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevlə onların görüşləri olmuşdur.

2007-ci il fevral ayının 13-də “Regionların sosial-iqtisadi inkişafı üzrə (2004-2008-ci illər) Dövlət Proqramı”nın üç illiyi münasibətilə keçirilmiş Konfransda Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev informasiya-kommunikasiya texnologiyalarının Azərbaycanda tətbiqini prioritet məsələ elan etmişdir.

İyun ayında “Microsoft” şirkətinin birinci vitse prezidenti Qreyk Mandi ölkəmizə səfər etmiş, cənab Prezident İlham Əliyevlə görüşərək Windows XP əməliyyat sisteminin Azərbaycan dilinə tərcümə edilmiş ilk nümunəsini ona təqdim etmişdir.

“Bakutel-2007” sərgisində “Microsoft”şirkətinin prezidenti cənab Bill Qeyts sərgi iştirakçılarına təbrik məktubu göndərərək, bu tədbirə və respublikamızda bu istiqamətdə aparılan işlərə xüsusi diqqət yetirdiklərini bildirmişdir.

Dünya İqtisadi Forumunun dərc etdiyi hesabata əsasən, Azərbaycan 2006-2007-ci illər üzrə qabaqcıl informasiya-kommunikasiya texnologiyalarından istifadə səviyyəsinə görə Bolqarıstan, Qazaxıstan, Serbiya, Ukrayna, Misir, Pakistan, Moldova kimi bir çox ölkələri qabaqlayaraq, 122 ölkə sırasında 71-ci yeri tutmuşdur.

Economist Intelligence Unit və İBM şirkətlərinin illik hesabatlarında isə respublikamızın 2006-cı ildəki 2.92 inkişaf əmsalı 2007-ci ildə 3.26-ya yüksəlmişdir.

Elektron hökumətin qiymətləndirilməsi üzrə ABŞ-ın Broun Universitetinin illik hesabatında isə ölkəmizin göstəricisi 198 ölkə arasında 32-ci mövqedə olmuşdur.

Bütün regionları əhatə edən “AzDATAKOM” şəbəkəsinin Bakı şəhərini əhatə edən 1-ci və 2-ci mərhələləri üzrə işlər başa çatdırılmışdır.

“Heydər Əliyev və informasiya-kommunikasiya texnologiyaları siyasəti” kitabı nəşr olunmuşdur.

“İKT üzrə Elektron Kitabxana” yaradılmış və təqdimatı keçirilmişdir.

ABŞ-ın Kaliforniya ştatında 2-ci ABŞ-Azərbaycan İKT Biznes Forumu təşkil olunmuşdur.

2008-ci il

Azərbaycan Respublikası Prezidenti “Azərbaycan Respublikasında kosmik sənayenin yaradılması və telekommunikasiya peyklərinin orbitə çıxarılması haqqında” Sərəncam imzalamışdır.

Ölkə Prezidentinin 11 noyabr 2008-ci il tarixli 17 nömrəli Fərmanı ilə “Poçt rabitəsi haqqında” qanununa əlavə və dəyişikliklər təsdiq edilmişdir.

Respublikada telefonlaşmamış 1 yaşayış məntəqəsi belə qalmamışdır.

Rabitə və İnformasiya Texnologiyaları naziri cənab Əli Abbasov İsveçrənin Davos şəhərində keçirilmiş Ümumdünya İqtisadi Forumunda Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İ.Əliyevi müşayiət etmişdir. Forum çərçivəsində RİTN ilə İsveçrə Konfederasiyasının Federal Şurasının Ətraf mühit, Nəqliyyat, Energetika və Kommunikasiya Departamenti arasında rabitə və informasiya texnologiyaları sahəsində əməkdaşlıq haqqında Anlaşma Memorandumu imzalanmışdır.

“INTEL” şirkətinin rəhbəri cənab K.Barretin rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyəti ölkəmizə səfər etmişdir.

“BakuTel-2008” beynəlxalq telekommunikasiya və informasiya texnologiyaları sərgisi çərçivəsində “Trans-Avrasiya super informasiya magistralı” mövzusunda Regional Nazirlər Toplantısı keçirilmiş və Bakı Bəyannaməsi qəbul edilmişdir.

Tanınmış Azərbaycan əsilli amerikalı alim Lütfi Zadə uzun fasilədən sonra Bakıya səfərə gəlmiş, Azərbaycan Respublikası Prezidenti İlham Əliyevin qəbulunda olmuş, bir sıra işgüzar görüşlər keçirmişdir.

İsveçin “Ericsson” şirkətinin icraçı direktoru Hans Vestberqi ölkəmizə səfər etmiş, səfər çərçivəsində Prezident İlham Əliyevin qəbulunda olmuş, qonaq rabitə və informasiya texnologiyaları naziri Əli Abbasovla görüşmüş, yerli İT şirkətləri ilə əməkdaşlıq məsələləri müzakirə edilmişdir.

“Azərbaycan Respublikasında rabitə və informasiya texnologiyalarının inkişafı üzrə 2009-2012-ci illər üçün Dövlət Proqramı (e-Azərbaycan-2)”, “Kosmik fəaliyyət haqqında” qanunun layihəsi hazırlanmışdır.

“AZDATAKOM” şəbəkəsinin yaradılması üzrə işlər başa çatdırılmışdır.

Nazirlər Kabinetinin qərarı ilə RİTN-in nəzdində Yüksək Texnologiyalar üzrə Tədqiqat Mərkəzi yaradılmışdır.

Ölkədə internetin inkişafını təmin etmək məqsədilə Azərbaycan Respublikasının Rabitə və İnformasiya Texnologiyaları Nazirliyi yanında internetin inkişafı üzrə Koordinasiya Şurası yaradılmış, Əsasnaməsi təsdiq edilmişdir.

2009-cu il

2009-cu ildə 15-ci yubileyini qeyd edən “BakuTel-2009” Beynəlxalq telekommunikasiya və informasiya texnologiyaları sərgisinin açılışında möhtərəm prezidentimiz İlham Əliyev cənabları və xanımı Mehriban Əliyeva iştirak etmişlər.

RİTN-nin təşkilatçılığı ilə 5-7 oktyabr tarixlərində İsveçrənin Cenevrə şəhərində təşkil olunan «İTU Telecom World 2009» sərgi və forumunda ölkəmizi rabitə və informasiya texnologiyaları naziri cənab Əli Abbasovun rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyəti təmsil etmiş, sərgidə ilk dəfə olaraq ingilis-azərbaycan-ingilis tərcüməçi telefon və Azərbaycan hökumətinin təşəbbüsü ilə reallaşması nəzərdə tutulan “Trans-Avrasiya Super İnformasiya Magistralı” layihəsi nümayiş olunmuşdur. Layihə ilə tanış olan BMT-nin Baş katibi Pan Ki Mun TASİM təşəbbüsünü cazibədar və böyük region üçün vacib layihə kimi qiymətləndirmişdir.

BMT Azərbaycan hökuməti tərəfindən irəli sürülmüş və regionun 20-dən çox ölkəsini əhatə edəcək Trans-Avrasiya Super İnformasiya Magistralı (TASİM) təşəbbüsünə həsr olunmuş qətnamə qəbul etmişdir.

“Azərbaycan Respublikasında rabitə və informasiya texnologiyalarının inkişafı üzrə 2009-2012-ci illər üçün Dövlət Proqramı”nın (Elektron Azərbaycan)” layihəsinin hazırlanması təmin edilmişdir.

Ötən il ilk telekommunikasiya peykinin orbitə buraxılması ilə bağlı keçirilmiş tenderin nəticəsində ABŞ-ın “Orbital Sciences Corporation” şirkəti qalib gəlmiş, “Azərbaycan Respublikasında kosmik sənayenin yaradılması və inkişafı üzrə Dövlət Proqramı”nın icrası istiqamətində görülən işlərin koordinasiya edilməsi, habelə Proqramın icra vəziyyəti barədə məruzələrin hazırlanması və təqdim edilməsi məqsədilə RİTN-də Əlaqələndirmə Şurası yaradılmışdır.

Ölkədə kompyuterlərin kütləvi yayımını nəzərdə tutan “Xalq kompyuteri” layihəsinin reallaşmasına start verilmişdir.

Respublika ərazisində 3G texnologiyası əsasında mobil rabitə xidmətlərinin tətbiqi başlanılmışdır.

Heydər Əliyev Fondu ilə birgə RİTN tərəfindən “Kor və görmə qabiliyyəti zəif olan insanlar üçün İKT” layihəsinin həyata keçirilməsi üçün İşçi qrupu yaradılmışdır.

Azərbaycan Avropa Şurasının “Kibercinayətkarlıq haqqında” Konvensiyasına qoşulmuşdur.

Rabitə dünyası.- 2010.- 26 fevral.- S.2-3.