Müasir informasiya məkanı və kitabxanalar”

AMEA Mərkəzi Elmi Kitabxanasında (MEK) “Müasir informasiya məkanı və kitabxanalar” mövzusunda Ümumrespublika elmi-praktiki konfransı keçirilib. Bakı Dövlət Universitetinin “Kitabxanaçılıq-informasiya” fakültəsi, M.F.Axundov adına Azərbaycan Milli Kitabxanası, AMEA İnformasiya Texnologiyaları İnstitutu və AMEA MEK-in birgə təşkilatçılığı ilə keçirilən tədbir Azərbaycanda kitabxana-informasiya işinin müasir standartlar səviyyəsində təşkili, bu sahədə perspektivlərin müəyyənləşdirilməsi, İKT üzrə yüksək biliklərə malik kitabxanaçı kadrların yetişdirilməsi məsələlərinin müzakirəsi, bu sahədə mövcud problemlərin həlli yollarının araşdırılması məqsədi daşıyırdı.

Tədbiri giriş sözü ilə açan AMEA-nın vitse-prezidenti, akademik Arif Həşimov yaşadığımız informasiya cəmiyyətində kitabxanaçılıq ənənələrinin qorunub saxlanılması ilə yanaşı müasir texnologiyaların kitabxanaçılıq fəaliyyətinə nüfuzunun əhəmiyyətini qeyd edib: “Bu gün aparıcı texnologiyalar kitabxana-informasiya işinin yüksək səviyyədə təşkili, milli-mənəvi dəyərlərin təbliği, bilik və informasiya, təcrübə mübadiləsinin aparılmasında misilsiz rol oynayır. Təsadüfi deyil ki, ümummilli lider Heydər Əliyev kitabxanaları xalq, millət, cəmiyyət üçün müqəddəs bir yer, mənəviyyat, bilik, zəka mənbəyi adlandırmışdır”.

BDU-nun “Kitabxanaşünaslıq” kafedrasının müdiri, tarix elmləri doktoru, professor Abuzər Xələfov Azərbaycan milli kitabxanaçılığının inkişafı istiqamətində görülən işlərdən söhbət açıb. “Kitabxanaçılıq sahəsi böyük inkişaf yolu keçmişdir. Biliklər cəmiyyətində kitabların, xüsusən də elektron vəsaitlərin rolu böyükdür. Bu gün respublikada 12 minə yaxın kitabxana mövcuddur. Azərbaycan mədəniyyətinin, elminin, iqtisadiyyatının dünyaya inteqrasiyası prosesləri dövlət səviyyəsində həyata keçirilir.”.

AMEA İnformasiya Texnologiyaları İnstitutunun direktoru, AMEA-nın müxbir üzvü, professor Rasim Əliquliyev bəşəriyyətin informasiya əsrinə qədəm qoyduğu dövrdə elmi-texniki sahələrdə əldə olunan tərəqqinin bütün sahələrdə olduğu kimi, hər bir xalqın milli sərvəti olan kitabxanalarda da dünya standartlarına uyğun islahatların həyata keçirilməsini zəruri etdiyini bildirib. O, müxtəlif sahələrə dair qurumlarla yanaşı, kitabxanaların da elektronlaşmasının əhəmiyyətindən bəhs edib. Cəmiyyətin informasiyalaşdırılmasında, milli-mənəvi dəyərlərimizin, tariximizin qorunmasında, fundamental elmin inkişafında elektron kitabxanaların mühüm rol oynadığını bildirən alim dövlət başçısının “Azərbaycan Respublikasında kitabxana-informasiya sahəsinin 2008-2013-cü illərdə inkişafi üzrə Dövlət Proqramı”nın təsdiq edilməsi barədə Sərəncamının respublikada kitabxanaların fəaliyyətinin yaxşılaşdırılması, elmi-mədəni sərvətlərdən hərtərəfli istifadə imkanlarının genişləndirilməsi, cəmiyyətin informasiya təminatının artırılması, eləcə də Azərbaycan kitabxanalarının dünya informasiya məkanına daxil olmasının təmin edilməsi istiqamətində atılmış mühüm addımlardan olduğunu bildirib. “Bu gün rəqəmsal texnologiyaların dinamik inkişafı kağız üzərində olan informasiyanın, kitabların, müxtəlif sənədlərin, tarixi materialların və s. elektron formaya çevrilməsinə imkan verir. Əslində bu çox mürəkkəb bir prosesdir. Hazırda bütün dünyada kitabxana sistemində audio-video informasiya, üçölçülü kitabların geniş tətbiqi məsələləri üzərində işlər aparılır”.

R.Əliquliyev kitabxana istifadəçiləri auditoriyasının genişlənməsinin “E-Azərbaycan” Dövlət Proqramı çərçivəsində əsas məsələlərdən olduğunu, informasiya müharibəsində mühüm əhəmiyyət kəsb etdiyini bildirdi .

“Kitabxana-biblioqrafiya proseslərinin avtomatlaşdırılmasının modernləşdirilməsi, e-kataloq, e-kitabxanaların, veb-saytların yaradılması, beynəlxalq informasiya mübadiləsinin aparılması, kitabxanaların beynəlxalq təşkilatlara üzv olması məsələlərinin təşkilinin Azərbaycanda biliklər iqtisadiyyatının, milli informasiya məkanının və e-Azərbaycanın formalaşmasında mühüm amildir”.

MEK-in direktoru, filologiya elmləri doktoru Aybəniz Əliyeva-Kəngərli ən dəyərli informasiya mənbələrindən biri olan kitabxanaların müasir informasiya məkanında oynadığı rolun əhəmiyyətinin bilavasitə onun maddi-texniki bazası, kadr potensialı ilə bağlı olduğunu bildirib. A.Kəngərli hazırda kitabxanada dünyanın ən qabaqcıl avtomatlaşdırılmış kitabxana-informasiya sisteminin tətbiq olunduğunu, ənənəvi kataloq sisteminin elektron kataloqla əvəzləndiyini, fondun elektron daşıyıcılara köçürülməsi, e-kitabxananın qurulması işlərinə başlandığını söyləyib. O, yaxın gələcəkdə AMEA-nın bütün elmi-tədqiqat müəssisələrinin vahid e-kitabxanası və e-kataloqu olacağını qeyd edib.

M.F.Axundov adına Azərbaycan Milli Kitabxanasının (AMK) direktoru, əməkdar mədəniyyət işçisi Kərim Tahirov AMK-də dünyada əldə olunan təcrübə və biliklərə, məlumatlara əlyetərliyin təmin edilməsi, dünya oxucularına kitabxanalarımızın fondu haqqında məlumatların çatdırılması üçün elektron məlumat bazalarının yaradılması istiqamətində görülən işləri nəzərə çatdırıb: “AMK-nın nəzdində elektron kitabxananın yaradılmasında məqsəd milli kitabxana fondunun mühafizəsi, rəqəmləşdirilməsi, Azərbaycan elminin nailiyyətlərinin virtual məkanda təbliği və informasiya təminatının təmin edilməsidir”.

Z.İlqar

Rabitə dünyası.- 2010.- 4 iyun.- S.5.